کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

برپایی قسط و عدل ویژگی مسئولان نظام اسلامی است

خبرگزاری فارس , 27 اسفند 1392 ساعت 17:14

قم نيوز:‌آیت‌الله جوادی آملی گفت: ‌از ویژگی‌های مسئولان نظام اسلامی، غیر از آنچه در شهروندان متعارف معتبر است، چیز ‏دیگری لازم است و آن اینکه قوّام به قسط و عدل باشند تا از گزند هرگونه تبعیض و اهمال و ندانم‌کاری ‏و مانند آن مصون باشند.‎


به گزارش قم نيوز به نقل از مرکز خبر حوزه، آیت‌الله جوادی آملی در نوشتاری در مورد رعایت ادب و تعهد کارگزاران و کارمندان و به منظور بهتر آشنا ‏شدن با دستورات سودمند اسلامی، چه از لحاظ رعایت اصل تعهّد و میثاق اداری و چه از جهت مراعات ‏اصل تأدّب و سنّت انسانی، به بعضی از آیات الهی و نیز برخی از سخنان نورانی انسانهای اسوه و ‏ملکوتی، اشاره کرده است‎.‎

تعهّد ایجاب می‌کند که انسان متعهد، خود را وامدار عهد خویش بداند و به آن بدون هیچ کاستی وفا ‏کند؛ ﴿یا أیها الذین امنوا أوفوا بالعقود... ﴾ [۱]؛ ای کسانی که به خداوند ایمان آوردید! به عقد و عهد ‏خود وفا کنید؛ ﴿...و المُوفُون بِعهدِهِمْ إذا عاهَدوا... ﴾ [۲]؛ «نیکان، کسانی هستند که به عهد خود وفا ‏می‌کنند و رعایت تعهدها راهمانند عبادت خداوند، گرامی می‌دارند».‏

‏﴿‏‎...‎و أوفوا بالعهدِ إنّ العهدَ کانَ مسئولاً﴾ [۳]؛ «به میثاق خود عمل و به آن وفا کنید؛ زیرا هنگام محاسبه ‏الهی رعایت عهد مورد سؤال قرار می‌گیرد»؛ و در این جهت، فرقی بین عهد با خدا و عهد با بندگان وی ‏نیست؛ پس کارگزار اسلامی که متعهد به انجام خدمات صادقانه است، در قیامت مسئول خواهد بود‎.‎

قبول سمت و پست، به منزله پذیرش امانت جامعه به شمار می‌رود و ادای امانت، واجب و خیانت به ‏آن حرام است: ﴿إنّ اللّه یأمرکم أن تُؤدّوا الأماناتِ إلی أهلها... ﴾ [۴]؛ «خداوند به شما امر می‌کند که ‏هرگونه امانتی را به صاحب آن برگردانید»؛ خواه امانتهای مادی باشد، خواه معنوی، خواه به ‏شخصیتهای حقیقی باشد، خواه به شخصیتهای حقوقی؛ ﴿یا أیها الذین امنوا لا تخونوا اللّه و الرسولَ و ‏تخونوا أماناتکم... ﴾ [۵]؛ «ای مؤمنین! به امانت خداوند و پیامبر خیانت نکنید. همچنین به امانتهای ‏خودتان خیانت ننمایید»‏‎.‎

‏﴿و الذین هُم لاَِماناتِهِم وَ عَهدهِم راعُونَ﴾ [۶]؛ «مردان با ایمان، امانتها و عهدهای خود را مراعات ‏می‌کنند»‏‎.‎

هر کارگزاری مسئول است برابر تعهد معین، کار مباح مخصوص به حوزه وظیفه خود را انجام دهد و اگر ‏عمداً از انجام آن امتناع نمود، حقوقی که دریافت می‌کند، حرام است. همچنین اگر بخواهد برای تضییع ‏حق دیگران یا احقاق باطل و ابطال حق، مالی را از مراجعه کننده بگیرد، کار حرامی کرده است: ﴿و لا ‏تأکلوا أموالکم بینکم بالباطلِ و تدلوا بها إلی الحُکّامِ لتأکلوا فریقاً من أموال النّاسِ بالإثمِ و أنتم تعلمون﴾ ‏‏[۷]؛ «اموال خود را به باطل که خارج از محور دین و قانون الهی است، مصرف نکنید و آنها را عمداً به ‏قاضیان و حاکمان ندهید تا از رهگذر این کار حرام، مقداری از اموال و حقوق دیگران را به چنگ آورید».‏

کسی که اهل رشوه است، درونش به منزله چاهی است که رشوه دهنده با مال حرام، دلوی در آن ‏فرو می‌برد (اِدلاء: دلو انداختن) و از درون آن مقداری لجن بیرون می‌آورد. این چاه بدبو در قیامت ظهور ‏می‌کند؛ ﴿یومَ تُبْلَی السّرائرُ﴾.[۸‏‎[‎

گرچه بر هر مسلمانی لازم است عادل باشد و به قسط قیام کند، لیکن کارگزاران نظام اسلامی، به ‏ویژه عهده‌داران سمت قضا و داوری، باید بیش از دیگران به مَلَکه فاضله عدالت متّصف باشند؛ قرآن کریم ‏درباره آنان چنین فرموده است: ﴿یا أیها الذین امنوا کونوا قوّامین بالقسط شُهداءَ للّهِ و لو علی أنفسِکُم ‏أو الوالدینِ و الأقربینَ إن یکُنْ غنیاً أو فقیراً فاللّه أولی بهما فلا تتّبعوا الهوی أن تعدلوا و إن تَلْوُوا أو تُعرضوا ‏فإنّ اللّه کانَ بِما تعملون خبیراً﴾ [۹]؛ «ای مؤمنین! برای اقامه قسط و عدل، قوّام باشید یعنی شدت ‏قیام و ایستادگی را رعایت نمایید و حتی اگر اقرار به حق یا شهادت به آن، به زیان شما یا پدر و مادر و ‏نزدیکان بود، به اقامه آن مبادرت کنید. توانگری یا تهیدستی افراد، مانع اقامه عدل و داد نشود و رعایت ‏حکم خدا درباره آنان اولی و سزاوارتر است و از پیروی هوس بپرهیزید؛ مبادا از اجرای عدالت بازمانید! و ‏اگر از ادای شهادت سرپیچی کردید یا اعراض نمودید، خداوند همواره از کار شما با خبر بوده و هست».‏

غرض آن است که در مسئولان نظام اسلامی، غیر از آنچه در شهروندان متعارف معتبر است، چیز ‏دیگری لازم است و آن اینکه قوّام به قسط و عدل باشند تا از گزند هرگونه تبعیض و اهمال و ندانم‌کاری ‏و مانند آن مصون باشند‎.‎

گرچه ترغیب خدمتگزاران راستین، لازم و تکریم کارگزاران امین و متعهد، سودمند است، لیکن توقّع نابجا ‏و انتظار بی‌مورد کسی که کاری انجام نداده و دوستدار تشویق و ستایش است، مایه عذاب وی خواهد ‏بود: ﴿لا تحسبنَّ الَّذینَ یفرَحُونَ بِما أتَوا وَ یحِبّونَ أنْ یحْمَدوُا بِما لَمْ یفعَلوُا فَلا تَحسَبَنَّهُم بِمَفازةٍ مِنَ العَذابِ ‏وَ لَهُم عَذابٌ ألیمٌ﴾ [۱۰]؛ «می‌پندارید کسانی که به آنچه کرده‌اند (کمکاری و نفاق و عدم حضور در ‏صحنه و...) خوشحال‌اند و دوست می‌دارند که در قبال کارهای نکرده، ستایش شوند و از عذاب الهی ‏رهایی یابند!! بلکه برای آنان عذابی است دردناک‎!‎

فرزانه کسی است که وسیله را هدف نپندارد و غیر از هستی محض و لقای خداوند که همان حقیقت ‏هستی است هرچیز دیگر را وسیله بداند و به چیزی که گذراست، دل نبندد؛ زیرا خطر مالدوستی و ‏جاه‌طلبی به قدری زیاد است که اگر کسی به آن مبتلا شد، چیزی از ایمان او نمی‌ماند‎.‎

پیامبر اکرم(ص) به ابوذر، صحابی نامور و مبارز نستوه و زاهد شب و شیر روز، چنین فرمود: «یا أبا ذر! ‏حُبُّ المال وَ الشرَف أذهَبَ لدینِ الرّجلِ مِن ذئبین ضاریین فی زرْب الغنم فَأغارا فیها حتّی أصبحا فماذا ‏أبقیا منها» [۱۱]؛ «دوستی مال و جاه، دین مَرد را بیش از آن اندازه می‌برند که دو گرگ خون‌آشام ‏شبانه به آسایشگاه گوسفندان حمله برند و در بامداد چیزی از آن رمه باقی نگذارند! اگر کارگزاری برای ‏به دست آوردن جاه یا برای حفظ آن کوشش کند، از آسیب آن مصون نخواهد ماند‎.‎

‎[۱] ‎ـ سوره مائده، آیه ۱‏‎.‎

‎[۲] ‎ـ سوره بقره، آیه ۱۷۷‏‎.‎

‎[۳] ‎ـ سوره اسراء، آیه ۳۴‏‎.‎

‎[۴] ‎ـ سوره نساء، آیه ۵۸‏‎.‎

‎[۵] ‎ـ سوره انفال، آیه ۲۷‏‎.‎

‎[۶] ‎ـ سوره مؤمنون، آیه ۸‏‎.‎

‎[۷] ‎ـ سوره بقره، آیه ۱۸۸‏‎.‎

‎[۸] ‎ـ سوره طارق، آیه ۹‏‎.‎

‎[۹] ‎ـ سوره نساء، آیه ۱۳۵‏‎.‎

‎[۱۰] ‎ـ سوره آل‏عمران، آیه ۱۸۸‏‎.‎

‎[۱۱] ‎ـ بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۸۰‏‎.‎

انتهای پیام/126


کد مطلب: 20936

آدرس مطلب :
https://www.qomnews.ir/fa/news/20936/برپایی-قسط-عدل-ویژگی-مسئولان-نظام-اسلامی

قم نیوز
  https://www.qomnews.ir