روحانیت شیعه بیش از هر زمانی در کنار مردم بودن نیاز دارد

به گزارش قم نیوز آیت‌الله سیدمحمد علوی بروجردی، در نشست بررسی اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی آیت‌الله العظمی بروجردی و رونمایی از کتاب «دیباج» که در بیت آن مرحوم در قم برگزار شد، با ذکر این مطلب که در زمان حیات ایشان ۱۱ سال بیشتر نداشتم گفت: به همین دلیل بنده درک محدودی از این بزرگوار دارم، ولی به واسطه انتساب با ایشان هر کجا که می‌رفتیم ذکر ایشان بود و تمام حالات وی از سوی اصحاب و شاگردانشان بیان می‌شد.

وی افزود: بنده نیز قبل و بعد از طلبگی مصر شدم تا این موضوعات را گردآوری کنم و حتی زوایای پنهان مانده زندگی آن مرحوم را هم به دست آوریم؛ این نکته را باید گفت که مرحوم بروجردی در دوران معاصر کمتر داریم، زیرا مرجع وحیدی بوده که ۱۵ سال مرجعیت عام شیعه را، آن هم در دورانی پرحادثه برعهده داشته است.

استاد حوزه یادآورشد: مشی و زندگی ایشان نیز به حق فصلی از تاریخ ایران و شیعه است و ارزیابی حرکت شیعه بدون وی ممکن نیست. وی نظریه تقریبی داشت که از درون شیعه بیرون رفت و به دنیای اسلام و حتی غیراسلام هم نفوذ یافت. این ویژگی در میان کمتر عالم شیعه دیده شده است.

وی یادآورشد: شاید بیش از ۸۰ عنوان کتاب در مورد ایشان به صورت اختصاصی و در بیش از ۲۰۰ کتاب به احوالات ایشان متعرض شده است؛ در این عرصه بزرگانی چون آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در مورد ایشان کتاب نوشته‌اند؛ نکته جالب تر آنکه برخی می گویند که آیت‌الله بروجردی در مصر به جهت نظریه تقریب شناخته شده‌تر از ایران هستند؛ بنابراین گروهی برای بررسی این موضوع در مطبوعات و آثار مصر تشکیل شده است.

آیت الله علوی بروجردی اظهارکرد: یکی از شاهزاده‌های سعودی به ایران آمده بود؛ امام راحل از کسانی بودند که اصرار داشتند این شاهزاده به دیدار مرحوم آیت الله العظمی بروجردی بروند زیرا زیرا امام(ره) معتقد بود که حضور این شاهزاده سعودی در بیت یک مرجع شیعه نشانگر عظمت شیعه است، ولی مرحوم بروجردی معتقد بود که اگر این فرد به قم و بیت ایشان برود، ولی به زیارت حضرت معصومه(س) نرود جفا و وهن در حق آن حضرت است و من موجب وهن حضرت معصومه(ره) نمی‌شوم.

وی افزود: ایشان همچنین هدیه‌های آن شاهزاده را نپذیرفت، ولی در عوض هدیه‌ای در باب روایات حج برای سعودی‌ها فرستادند که روایات امام باقر(ع) است که در روایات اهل عامه هم بیان شده است. این روایت در آن دوره در عربستان بازتاب زیادی داشت.

استاد حوزه با ذکر این مطلب که امروز روحانیت شیعه بیش از هر زمانی به اخلاق فردی و جمعی و در کنار مردم بودن نیاز دارد، بیان کرد: آیت الله العظمی بروجردی معتقد بود که ما (روحانیون) ماهی و مردم آب هستند، ما در بین مردم قیمت داریم و بیرون از آن‌ها قیمتی نداریم؛ اصل وظیفه ما در دوران غیبت تکفل ایتام آل محمد(ص) یعنی مردم است، لذا در تعامل با مردم اخلاق برجسته می‌شود.

وی تصریح کرد: یکی از مهمترین ویژگی های اخلاقی ایشان آن تحمل نظرات مخالف بود؛ ایشان در تحمل مخالفان به خصوص کسانی که دارای اختلاف سلایق بودند نمونه بودند؛ خاطره جالبی نیز در این زمینه وجود دارد؛ روزی به ایشان نامه نوشتندک ه فردی در یکی از شما مردم را نسبت به تقلید از شما گریزان می کند و از شما بد می گوید؛ ولی ایشان بیان می کند که اگر این آقا در آن شهر وجود مؤثری است و با اینکه از من بدگویی می‌کند، ولی نباید با او برخورد شود.

وی افزود: عجیب تر آن که حتی نقل است که آقای بروجردی افرادی را می‌فرستاد که وجوهی به آن فرد بدهند که در زندگی‌اش لنگ نباشد، بدون اینکه آن فرد متوجه شود که این وجوه از سوی آقای بروجردی پرداخت می‌شود؛ این خصوصیات اخلاقی را باید بیاموزیم.

آیت الله علوی بروجردی یادآورشد: یکی از نکاتی که در خصوص مرجعیت باید به آن توجه کرد آن است که مرجعیت تنها ریاست شیعه نیست؛ باید بر حسب روایت «رئیس القوم خادمهم»، مرجعیت را خدمت به مردم ترجمه کنیم؛ تکفل ایتام باید به گونه‌ای باشد که ارادت و علاقه مردم به مرجعیت و روحانیت را بیشتر کند.

این استاد حوزه تصریح کرد: آن مرحوم نسبت به معاصرانش هم توجه داشت و دچار حجاب معاصرت نبود؛ در اینجا باید به یک موضوع اشاره کرد و آن هم اینکه مرحوم سیدعبدالهادی شیرازی که بعد از آقای بروجردی مرجعیت داشتند بعد از اینکه نابینا شده و به قم آمدند قصد داشت به ملاقات آقای بروجردی بیاید؛ به هنگام رفتن ایشان، آقای بروجردی کفش‌های مرحوم عبدالهادی را جلوی پای وی جفت کرد و خم شد و دست او را بوسید.

این استاد و نویسنده حوزه علمیه با بیان اینکه آن مرحوم به شدت پایبند به اخلاق بود و حتی در برابر طلاب نهایت تواضع را داشت، اضافه کرد: این نوع اخلاق است که حوزه را نگه داشته است؛ این مسئله مرجعیت ما را در رأس و استوار نگه داشته است؛ هزار و ۲۰۰ سال از دوره غیبت گذشته و میراث امروز به ما رسیده است و وظیفه ماست که این میراث را به دیگران به سلامت برسانیم؛ غور و تعمق در زندگی این بزرگواران درس است تا نحوه تعامل با مردم را بدانیم؛ زیرا مردم با اخلاق و نرمی جذب می‌شوند و با تندی از ما دور خواهند شد.

وی گفت: همچنین نقل شده که آیت‌الله خویی به قم و ملاقات آقا آمده بود و وقتی می‌خواستند بروند آقای بروجردی خم شده بود تا دست آیت‌الله خویی را و آیت‌الله خویی نیز خم شده بود تا دست او را ببوسد؛ این ادب را آقا نسبت به معاصرین داشتند در حالی که آیت‌الله خویی و مرحوم سیدعبدالهادی در ردیف شاگردان ایشان محسوب می‌شدند.

وی در خصوص کمالات اخلاقی و اخلاق اجتماعی و خصوصی ایشان نیز بیان کرد: مرحوم بروجردی حساسیت های اخلاقی خاصی داشتند که این مسایل، آن هم در آن زمان بسیار جالب است؛ مثلا اینکه وقتی میوه و پرتقال می‌خورد هسته‌های آن را به هیچ وجه در مقابل دیگران از دهان بیرون نمی‌آورد و در ظرف نمی‌گذاشت بلکه آن را در دستمالی می‌گذاشت و بیرون می‌ریخت.

آیت الله علوی بروجردی بیان کرد: همچنین در مورد ایشان نقل است که هیچ وقت چهارزانو حتی در منبر نمی‌نشست و دکتر به او گفته بود نباید دوزانو بنشینید، ولی جز موارد کم آن هم مواقعی که پایش را زیر کرسی دراز می‌کرد در بقیه موارد دو زانو می‌نشست و پایش را جلوی کسی دراز نمی‌کرد. ایشان ادب را نسبت به همه افراد حتی کوچکتر از خود و با بچه‌ها داشتند؛ ایشان هیچ وقت در اتاقی که کتاب بود پایش را دراز نمی‌کرد؛ پشت به کتاب نمی‌کرد و حتی اگر کسی پشت به قبر بزرگان می‌کرد معترض می‌شد.

انتهای پیام / 137