سمنو یکی از سین ها متبرک در سفره های هفت سین مردم قم

به گزارش قم نیوز، سمنو مظهر صبر و مقاومت و عضو عدالت و قدرت است. و یکی از هفت سین ها سفره نوروزی است سمنو یکی از خوراکی هایی است که برای تهیه آن حداقل باید از یک ماه قبل از درست کردن آن تدارک مواد اولیه آن را دید البته سمنو علاوه بر اینکه در آیین سفره هفت سین ایرانی ها وارد شده است خواص و ارزش غذایی و جایگاه ویژه ای در آیین مذهبی ایرانی دارد و بعد از قیمه امام حسین(ع) و شله زرد در بین باور اعتقادی و مذهبی مردم قم جا باز کرده است.
سمنو یا سمنک ماده غذایی شیرین است که از جوانه گندم و آرد درست شده است و شیرینی آن طبیعی و در طبخ آن به هیچ عنوان شکر اضافه نمی کنند.
سمنو در فرهنگ غذایی ایران، افغانستان، تاجکستان و بیشتر در حوزه غذایی فارسی زبان ها مصرف می شود.

در ایران تقریبا سمنو را همان سمنوی پای سفره هفت سین می شناسند اما در شهرقم، گلپایگان،اصفهان، نهاوند و...مردم به سمنو به عنوان یک باور اعتقادی و مذهبی نگاه می کنند و به نیت حضرت زهرا(س) سمنو نذر می کنند تا حاجت روا شوند.

طرز تهیه سمنو
در این میان با انسیه خانم یکی از زنان سمنو پز در قم بااشاره به طرز تهیه سمنو گفتگو می کنیم ایشان می گویند: تهیه مواد اولیه مرغوب سمنو و پخت آن یکی از سخت ترین غذاهای دنیا است.

این سمنو پز قمی بابیان اینکه گندم مخصوص سمنو باید درجه یک و دارای وزن سنگین باشد و حداقل ۲ روز در آب خیس بخورد و روزی سه یا چهار بار آب آن عوض شود تاهم نرم وهم پاک شود، می گوید: گندم ها در این مدت که در آب خیس خورده اند به اندازه سر سوزن سفید و به قول قدیمی ها کرچه می زنند.

وی معتقد است: هر یک کیلو گندم، را داخل یک سبد می ریزند و با دستمالی روی آن را می پوشانند وروزی پنج یا شش بار، روی آن آب می پاشند تا گندم ها سیراب و از گندیدن آن ها جلوگیری شود.وقتی سفیدی دنباله جوانه ها پیدا شد و به گفته سمنو پزها جوانه گندم نقره ای شد مواقع چرخ کردن گندم ها است.

انسیه خانم تاکید می کند: در این ایام که گندم ها به نقره می نشیند باید مراقب بود تا سبز نشوند زیرا با سبز شدن گندم سمنو مزه ی تلخی به خود می گیرد.

به گفته این سمنو پز قمی در گذشته گندم ها را با سرکو می کوبیدند و خانم های محله دور هم جمع می شدند تا در این نذری همکاری کنند،اما نزدیک به پانزده سالی می شود که گندم ها را به وسیله چرخ گوشت های بزرگ چرخ می کنند.

وی ادامه می دهد: وقتی گندم ها چرخ و مانند خمیری در آمد به هر ۲ من گندم ۶ برابر آب اضافه می شود و آن را از آبکش رد می کنیم ، شیره ای بدست می آید که آن را داخل دیگ مسین می ریزیم حالا وقت آن است که آرد به شیره اضافه شود.

انسیه خانم خاطرنشان می کند: هر چقدر مقدار آرد کمتر باشد سمنو خوشمزه تر و شیرین تر می شود در قم رسم است وقتی می خواهند سمنو را سر بار بگذارند کسی که حاجت یا گرفتاری دارد شعله زیر دیگ را روشن می کند و از حضرت زهر(س) می خواهد تا حاجت روا شود، در همان ابتدا پارچه ای قرمز با چند سوراخ تا جلب توجه شود به نشانه اینکه سمنو چشم زخم نخورد به دیگ چسبانده می شود و گاهی هم پول به عنوان صدقه به دیگ سمنو می چسبانند و در پایان به مستحقان می دهند.

به عقیده این سمنو پز قمی از وقتی که سمنو سر بار می رود باید هم بخورد و یک دقیقه هم از آن غافل نبود تا تر حلوایی و رنگ دلخواه در بیاید عمده باور سمنو پزان با هدف رسیدن به نقطه کمال یعنی طعم شیرین و رنگ قهوه ای شکل می گیرد و در صورت غفلت، سمنو ته می گیرد.

سمنو ارزش غذایی و انرژی فراوانی دارد
وی در ادامه می گوید: بعد از اینکه رنگ دلخواه سمنو در آمد آب جوش یا آب دوم به آن اضافه می شود و بعد از دو ساعت هم زدن، در دیگ سمنو با ملافه پوشانده می شود و روی آن قرآن، آیینه، شونه، سرمه، کاسه آب با سیب یا گلی در داخل آن چیده و به نیت افرادی که بچه دار نمی شوند تخم مرغ گذاشته و این افراد به نیت بچه دار شدن این تخم مرغ ها را می خورند.

انسیه خانم می افزاید: از وقتی سمنو را دم تا موقع پخش آن افراد دور دیگ سمنو پ دعا و نماز می خوانند، نذرداران سمنو عقیده دارند که پس از دم کردن سمنو حضرت زهرا(س) می آید به سر دیگ وبه آن نظر می کند و هنگام برداشتن در دیگ جای دست آن حضرت بر روی سمنو حک شده است که این امر باعث شادمانی و خوشحالی و تایید قبولی نذر از جانب آن حضرت می باشد، البته در گذشته اقوام ایرانی پای دیگ سمنو هل هله و سرود هایی می خوانند.

این سمنو پز قمی یادآوری می کند: بعد از چهار ساعت در دیگ را باز کرده و به نیت تبرک سمنو را به دوستان و اقوام و همسایگان پخش می کنند. و هر کسی که سمنوی نذری برای او فرستاده می شود بعد از دعا برای نذردار مقداری شیرینی یا قند یا نبات برای شکوه در ظرف سمنو می ریزد و پس می دهند.

وی بابیان اینکه بعضی ها در سمنو بادام می ریزند و افراد بادام ها را به نیت برکت جیب شان نگه می دارند، می گوید: کسانی که سمنو پزان می گیرند افراد را مدیون می کنند تا پاک و با وضو در پای دیگ حاضر شوند و معتقد هستند چشم ناپاک سمنو را خراب و تلخ می کند و در صورت ترش شدن و تلخ شدن و سر رفتن سمنو از دیگ، می گویند سمنو برگشته است.

اما در تاریخ اسلام آمده است روزی سلمان فارسی سمنو درست می کند و به عنوان هدیه برای حضرت زهرا(س) می برد و آن حضرت از این غذا استقبال و از آن به بعد برای فرزاندنش سمنو درست می کند.

در واقع سمنو غذایی عربی نیست اما به دلیل خاصیت و ارزش غذایی و انرژی فراوانی که دارد باعث افزایش شیر در زنان باردار ، آرامش اعصاب و روان و طول عمر، درمان بوست، حتی درمان دیابت مورد تایید ائمه، مخصوصا حضرت زهرا(س) و حضرت علی (ع) قرار گرفته و هیچ اشکالی ندارد که به نیت حضرت زهرا(س) پخته شود اما در عوام جا افتاده است سمنو ویارونه حضرت زهرا(س) است که در حقیقت این روایت خرافه ای بیش نیست.

انتهای پیام/۱۳۲