طرح تفصیلی شهر قم نیاز به نظارت و پایش مستمر دارد

به گزارش قم نیوز، قدم نخست برای شروع به یک ساخت‌وساز مراجعه به شهرداری برای گرفتن تراکم بنا است. مسئله‌ای که هر شهروند را خواه نا خواه با طرح تفصیلی جدید و محدودیت‌هایش روبه رو می‌کند.

رکود ساخت و ساز در ماه‌های اخیر و کاهش درآمدهای شهرداری از عوارض هم موجب شده برخی کارشناسان اما و اگرهایی نسبت به این طرح داشته باشند. به هر حال این طرح نقشه راه ساخت و ساز در ۱۰ سال آینده در شهر قم است. نقشه‌ای که به گفته مجید فارغیان قمی، عضو سابق شورای شهر و استاد دانشگاه در رشته شهرسازی باید برای اجرای درست آن نظارت‌های دقیق و مستمر در نظر گرفت.

این کارشناس لزوم بازنگری بر طرح تفصیلی به دلایل اقتصادی را قبول ندارد. به عقیده او طرح تفصیلی شهر قم تراکم را به طور کلی کاهش نداده بلکه ضوابطی برای آن تعریف کرده است.

فارغیان در این زمینه با مقایسه طرح تفصیلی جدید و قدیم می‌گوید: در طرح تفصیلی قبل تراکم بر اساس مساحت قطعه و ارزش خیابان دیده می‌شد. همین موضوع موجب می‌شد دو قطعه زمین کنار هم با مساحت متفاوت تراکم متفاوت بگیرند.

وی ادامه داد: این روند مشکلات زیادی را در حوزه شهرسازی در قم ایجاد کرده بود که یکی از آنها به هم خوردن خط آسمان شهر است. در واقع طرح تفصیلی قبلی موجب شده بود تراکم داخل یک محور متفاوت دیده شود و یکنواختی بافت شهری از بین برود.

یکنواختی بافت شهری

این کارشناس شهرسازی افزود: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های طرح تفصیلی جدید همین است که منطقه بندی شده است. یعنی برای هر خیابان و معبر یک ضابطه خاص وجود دارد و ساختمان‌ها موردی بررسی نمی‌شوند.

به گفته وی در طرح تفصیلی جدید پنج سطح برای تراکم دیده شده که بر اساس مقتضیات هر منطقه شهری بارگذاری می‌شود. کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد و تراکم ویژه که در مناطق خاصی به ساختمان ها داده می‌شود.

فارغیان قمی ادامه داد: اگر کل این فرایند را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که در مجموع میزان تراکم شهر نسبت به قبل تغییر چندانی نداشته است. البته این طبیعی است که تا مدتی مقداری شوک به بازار وارد شود تا این ضوابط در شهر جا افتاده و طرح تفصیلی جدید در میان اهالی ساخت و ساز پذیرفته شود.

وی با اشاره به اینکه اگر درست به مشکلات شهری قم نگاه کنیم متوجه می‌شویم که همین الان هم سطح تراکم در شهر بسیار زیادتر از چیزی که لازم است شده و مشکلاتی به بار آورده است گفت: به عنوان مثال می‌تواند از منطقه انسجام اسم برد که معابر کم عرض و ساختمان‌هایی با تراکم بالا در آن دیده شده و در آینده که این بافت به طور کامل شکل بگیرد، اهالی آن منطقه مشکلات رفاهی و اجتماعی بسیاری را تحمل خواهند کرد.

تراکم بافت و کیفیت زندگی

عضو سابق شورای شهر قم با اشاره به اینکه در کل شهر هم مناطق ویلایی که در طرح تفصیلی جدید دیده شده بیش از ۴ درصد نیست، گفت: نکته‌ای که در این زمینه باید آن را برای خودمان حل کنیم این است که آیا ما از ساخت و ساز انتظار بازده اقتصادی داریم یا این ساخت و ساز قرار است رفاه و شهرسازی ما را ساماندهی کند. جدا از اینکه رعایت اصول شهرسازی در بسیاری موارد موجب ارزش افزوده اقتصادی در ساخت و ساز هم می‌شود.

وی افزود: به عنوان مثال مناطقی از شهر که تراکم در آنها اندک دیده شده و به مرور زمان بافت با کیفیتی ساخته شده نسبت به دیگر مناطق شهری ارزش افزوده اقتصادی بیشتری داشته و مردم تمایل به خرید با قیمت مناسب را بیشتر نشان داده‌اند.

فارغیان قمی افزود: عکس این موضوع هم در شهر قم مشاهده شده است. یعنی منطقه‌ای که در گذشته تراکم آن اندک گرفته شده و کیفیت زندگی در آن بالا بوده، با هجوم انبوه سازان به یک منطقه بی کیفیت از لحاظ سکونت تبدیل شده است چرا که وقتی زیرساخت‌ها همان است اما تراکم افزایش پیدا کرده، کاربری‌های فضای سبز، آموزش، درمان و ... دیگر کفاف جمعیت جدید را نمی‌دهد.

نگاه صرفاً اقتصادی به ساخت و ساز

وی مشکل را از جایی می‌داند که برخی به مقوله ساخت و ساز نگاهی صرفا اقتصادی دارند. نگاهی که در دراز مدت نمی‌تواند به نفع مردم و شهر باشد.

او معتقد است نباید تمام اختیار شهر را به دست انبوه‌سازان داد تا با هزینه عوارض آن بتوانیم مدیریت خود را راحت‌تر کنیم. باید نگران منافع میان مدت و دراز مدت هم بود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در شرایط کنونی کل کشور در رکود ساخت و ساز به سر می‌برد، گفت: این رکودی که در شهر قم هم مشاهده می‌کنیم تابعی از کل کشور است و نباید آن را به طرح تفصیلی نسبت داد. در واقع موضوع مهم این است که درآمد شهرداری‌ها نباید بیش از اندازه بر مسئله ساخت و ساز تمرکز داشته باشد.

وی با اشاره به راه‌های متنوعی که در مدیریت مالی یک شهر وجود دارد ابراز داشت: شهرداری قم به ویژه ظرفیت‌هایی دارد که با استفاده از آنها می‌تواند خود را تا حد قابل قبولی از منابع درآمدی ساخت و ساز بی نیاز کند. یکی از این ظرفیت‌ها بلوار پیامبر اعظم(ص) است که برای ورود سرمایه‌گذاران مهیا شده و اینکه هنوز متروکه ماندن آن برای من قابل فهم نیست.

فارغیان گفت: افراد حقیقی و حقوقی مختلف از بخش خصوصی و نهادهای عمومی تمایل دارند در این بلوار سرمایه‌گذاری کنند و به نظر می‌رسد برای شکل‌گیری آن یک اهتمام از سوی شهرداری نیاز هست.

نیاز به نظارت مستمر

وی افزود: موضوع دیگر این است که طرح تفصیلی جدید نیاز به پایش منظم و دقیق دارد. باید هیئتی از کارشناسان انتخاب شوند و این طرح را در طول مراحل مختلف اجرا در سطح شهر پایش کنند.

عضو گروه تخصصی شهرسازی نظام مهندسی اظهار داشت: اگر این پایش و نظارت مستمر وجود نداشته باشد به طور قطع ممکن است در طول اجرا انحرافات بسیاری رخ دهد که باید جلوی آن را گرفت.

وی با اشاره به اینکه معمولاً طرح‌های تفصیلی در شهرها با درصد پایینی تحقق می‌یابند، گفت: با توجه به اینکه طرح تفصیلی جدید انعطاف پذیری خوبی برای کاربری‌ها دارد، اگر اهتمام جدی و نظارت‌های مستمر وجود داشته باشد می‌توانیم امیدوار باشیم در نهایت این طرح با درصد قابل قبولی در شهر اجرا شود.

انتهای پیام/۱۳۲