وجود دامداری در داخل روستا؛ فرصت یا تهدید

به گزارش قم نگار، «روستا» نامی است که هر جا مطرح می شود، اذهان را به سمت مکانی آرام با مردمی خونگرم و زحمتکش سوق می دهد. مکانی که در آن سادگی و صداقت موج می زند و اهالی آن با تلاش و کوشش فراوان به دنبال آوردن نان حلال بر سر سفره خانواده خود هستند. در تعریف «روستا» هم چنین آمده است که روستا عبارت از یک مرکز جمعیت و محل سکونت و کار تعدادی خانواده که در اراضی آن روستا به کار کشاورزی و دامداری اشتغال دارند و درآمد اکثریت آنان از طریق کشاورزی و دامپروری حاصل می‌شود. اما طی یک دهه اخیر، چهره روستاها کمی تغییر پیدا کرده و دیگر آن تصویری که در ذهن از روستا نقش بسته است، در این مناطق یافت نمی شود. در گذشته نه چندان دور در کنار هر خانه روستایی، یک واحد کوچک دامپروری هم وجود داشت که در آن به اندازه مصرف خود و حتی در برخی موارد بیش از نیاز مصرفی، محصولات دامی تولید می شد. یعنی یک خانواده روستایی، مصرف مورد نیاز خود را از این طریق تامین می کرد. اما امروزه دامداری از داخل بافت بسیاری از روستاهای قم رخت بر بسته و چهره روستاها کم کم در حال تبدیل شدن به شهر است. اما در این میان یک علامت سوال بسیار بزرگ وجود دارد و آن هم این است که آیا وجود دامداری در داخل روستا یک فرصت است یا تهدید؟!

دامداری بخشی از زندگی روستائیان است
یک پیرمرد روستایی در همین زمینه به خبرنگار ما گفت: کشاورزی، دامداری و دامپروری بخشی از زندگی روستائیان است و اگر این مشاغل را از روستائیان بگیرید، دیگر چه چیزی از روستا باقی می ماند.

محمد علی زاهدی اظهار داشت: در گذشته نه چندان دور روستائیان به جز قند و چایی، تقریبا تمام مایحتاج خود را خودشان تولید می کردند و نه تنها نیازی به شهر نداشتند، بلکه بسیاری از محصولات تولیدی خود را نیز برای فروش به شهرها می بردند.

وی ادامه داد: به بهانه اینکه وجود دامداری در داخل روستا غیر بهداشتی است و بوی بدی را تولید می کند، واحدهای دامداری را به بیرون از روستا بردند که این باعث شد بسیاری از جوانان روستا بیکار شوند.

زاهدی تصریح کرد: وقتی یک واحد دامداری در کنار خانه من باشد، هزینه هایی که من باید برای این واحد انجام دهم بسیار پائین است، چرا که نیازی به نگهبان برای واحد دامداری ندارم و علوفه و آب و دان مورد نیاز مرغ و گوسفند را هم خانواده تامین می کنند.

وی افزود: وقتی دامداری به خارج از روستا منتقل شد، اولا دیگر نمی شود یک دامداری یا مرغداری کوچک داشت، باید حتما یک واحد بزرگ و صنعتی احداث کنیم تا به صرفه باشد که این کار تقریبا از توان تمام روستائیان خارج است، از سوی دیگر اگر یک واحدی را هم در بیرون روستا احداث کنیم، چون دیگر اهالی خانه نمی توانند نیازهای آن واحد را تامین کنند، باید یک یا چند کارگر بگیریم و به آنها حقوق بدهیم تا کارهای دامداری یا مرغداری را انجام دهند.

وی گفت: همین موضوع باعث شده که بسیاری از روستائیان به خصوص جوانان روستایی کار دامداری را رها کنند و برای امرار معاش به شهرها بیایند.

این پیرمرد روستایی اضافه کرد: امروز به جای اینکه روستاها عصایی در دست شهرهای بزرگ باشند، تبدیل به باری بر دوش آنها شده اند.

روستا باید محل تولید باشد نه مصرف
یک جوان روستایی که فارغ التحصیل بخش کشاورزی نیز بود، به خبرنگار ما گفت: معتقدم که روستا باید محل تولید باشد نه مصرف، امروز متاسفانه بسیاری از روستائیان به عنوان یکی از اقشار مصرف کننده جامعه مطرح هستند.

محمد علی نجفی اظهار داشت: متاسفانه برخی به بهانه اینکه وجود واحدهای کوچک دامداری و مرغداری در داخل روستاها باعث وجود بوی نامطبوع در این مناطق و بعضا مشکلات بهداشتی می شود، اقدام به جابجایی این واحدها به خارج از روستا کردند که همین موضوع باعث بروز مشکلاتی شده است.

وی افزود: در این میان نقش شهرنشین هایی که برای خوش نشینی به روستاها روی آورده اند هم بسیار پررنگ است، چرا که روستایی با این محیط زندگی کرده بود و طی چندین سال گذشته هیچ شکایتی هم از آن نداشت، ولی افرادی که از شهر آمدند و در روستاها سرمایه گذاری کردند و ویلاهایی را ایجاد کردند، بوی واحدهای دامداری چندان به مذاق آنها خوش نیامد و چنین نظریه ای را مطرح کردند.

نجفی ادامه داد: به نظر من باید تلاش کنیم که روستاها محلی برای تولید باشند و روستائیان ضمن اینکه محصولات مورد نیاز خود را تولید می کنند، بتوانند بخشی از این محصولات را نیز به شهرها بفرستند و از این طریق درآمدزایی داشته باشند.

وی گفت: توانمندسازی روستاها این نیست که واحدهای دامداری و مرغداری کوچک را از داخل روستا خارج کنیم، بلکه این است که بتوانیم هزینه های تولید را برای این قشر پائین بیاوریم که بتوانند محصولات خود را با قیمت مناسب عرضه کنند.

این فارغ التحصیل بخش کشاورزی تصریح کرد: یکی از راه های پائین آوردن هزینه های تولید در روستاها وجود واحدهای دامداری و مرغداری کوچک در کنار خانه روستایی است، چرا که با این کار بسیاری از هزینه های اضافی از جمله هزینه نیروی انسانی و ... کاهش می یابد و به دنبال آن هزینه تولید هم پائین خواهد آمد.

وی افزود: امروز به دلیل استقبال گسترده ای که شهرنشین ها از مناطق روستایی دارند، بازار بسیار مناسبی برای عرضه محصولات کشاورزی و دامی در این مناطق فراهم شده که روستائیان می توانند با استفاده از این بازار، درآمد نسبتا مناسبی برای خود و خانواده خود ایجاد کنند.

دامداری و مرغداری های داخل روستا باید حفظ شوند
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان قم نیز در این خصوص به خبرنگار ما گفت: حفظ دامداری های داخل روستاها یکی از گام های بلند در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است.

حسین علی بیگی اظهار داشت: طی چند سال اخیر به دلیل اینکه مردم شهرنشین به خوش نشینی روی آورده اند و در روستاها سرمایه گذاری کرده و املاکی را ساخته اند ، برای بخش کشاورزی مشکلاتی را ایجاد کرده اند.

اولا اقدام به تغییر کاربری های غیر مجاز می نمایند و اراضی کشاورزی را از حیظ انتفاع خارج می کنند و ثانیاٌ این افراد به دلیل رفاه حال خودشان فشار می آورند که وجود دامداری و مرغداری های بومی در داخل روستاها ایجاد مزاحمت بو و صدا می کند و در همین راستا به دنبال تعطیلی آن هستند.

وی تصریح کرد: متاسفانه همین موضوع باعث شده که برخی از واحدهای دامداری داخل روستاها تعطیل شود و مسوولین روستا و بخش به فکر انتقال واحدها به خارج از روستا باشند . اگرچه بر اساس مصوبه هیات وزیران در سال ۷۶ طرح انتقال دامداریها صرفاٌ در شهرهای با بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت لازم الاجراست و برای روستاها ضرورتی ندارد .

وی افزود: تعریف ما از روستا این است که روستا جایی است دارای روش های تولیدی و روابط اجتماعی خاص خود می باشد و اقتصاد آن متکی بر تولیدات کشاورزی ( دامی – زراعی – باغی و صنایع کشاورزی ) است و ساکنین آن به شغل کشاورزی و دامداری اشتغال دارند ، لذا وجود دامداری و مرغداری بومی یک بخش تفکیک ناپذیر از روستا است ، چرا که خانواده های روستایی از این طریق امرار معاش می کنند ، لذا نباید به خاطر خوش نشینی اجبار کنیم که واحدهای دامداری در داخل روستا تعطیل شوند.

علی بیگی ادامه داد: بر اساس آیین نامه نحوه نگهداری حیوانات اهلی مصوب اردیبهشت سال ۹۲ نگهداری و پرورش هر نوع حیوان اهلی در محدوده روستاها بلامانع است و مستلزم اخذ هیچگونه مجوزی نمی باشد و طی ابلاغیه مذکور واحدهای موجود دامداری سنتی در داخل روستاها نیاز به اخذ هیچ مجوزی ندارد و بایستی در طرحهای هادی روستا محلی هایی را برای دامداری در نظر گرفته شود .

وی بیان داشت: در سازمان جهاد کشاورزی مجوز جدید برای احداث واحدهای دامداری نمی دهیم ولی برای واحدهای دامدارای موجود در روستا مجوز بهسازی و پروانه کوچک و روستایی را صادر می کنیم تا این افراد بتوانند از امکاناتی از قبیل تسهیلات بانکی و سایر موارد استفاده کنند.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان قم در ادامه سخنان خود خاطر نشان کرد: تا پایان سال ۹۳ برای واحدهای دامداری داخل و خارج از روستا ۲ هزار و ۲۶۸ پروانه کوچک روستایی و ۴ هزار و ۶۸۹ فقره مجوز بهسازی صادر شده است.
وی با تاکید بر اینکه یکی از اهداف دولت حفظ و ایجاد اشتغال در روستاها است، گفت: یکی از زمینه های اشتغال در روستاها حفظ واحدهای دامداری در محدوده روستاها است تا بتوان از این طریق هم تولید محصولات پایه و اساسی داشت و هم در زمینه اشتغال نیز گام های مثبتی برداشته شود.

انتهای پیام/۱۳۷