ضرورت جداسازي آب شرب از آب خام در استان قم

قم نیوز ـ آب مايه حيات است." اين جمله را همه بارها و بارها شنیده‌ایم. اما آيا تا به حال فکر کرده‌ایم كه اگر منابع آبي ما در معرض خطر نابودي باشند، چه پيامدهايي خواهد داشت ؟ آيا تاكنون به سرانجام زندگي بدون آب و ده‌ها پرسش از اين دست فكر کرده‌ایم؟ آب يكي از با ارزش‌ترین آفریده‌ها و نعمت‌های خداوندی است که حیات می‌بخشد، حیات را حفظ می‌کند و بشر و زمین را پاکیزه می‌گرداند. اگر چه اين نعمت خدادادي همواره و در همه اديان، اعصار و در بين همه اقوام و ملت‌ها از اهميت و ارزش خاصي برخوردار بوده است اما در میان ادیان الهی، هیچکدام به اندازه دین مبین اسلام، به موضوع «آب» و اهميت آن نپرداخته‌اند. خداوند در قرآن كريم و در آیات متعددي انسان را به تفکر در آب و شکرگزاری این نعمت بزرگ الهي دعوت كرده و آن را منشاء پیدایش و مايه دوام و بقاي هستی معرفي كرده است: وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ « ‏وهر چيز زنده‏اى را ازآب پديد آورديم آيا [باز هم] ايمان نمى‏آورند » (آیه 30 سوره انبیاء).

در نگاه متعالي اسلام،آب، رزق الهی است كه باید همانند ساير نعمت‌ها قدردان آن بود و از آن بجا و درست استفاده نمود. اما متاسفانه عدم توجه جدي به آموزه‌های ديني در مصرف آب و بسياري از عوامل و رخدادهاي ديگر، باعث شده تا اين روزها كشور ما و اساساً استان قم در حال تجربه‌كردن شرايط بحراني و سختي بنام بحران كم آبي و يا بي آبي باشد. شرايط خاصي كه ايجاب می‌کند مسئله تأمین آب، مديريت حفظ و نگهداري از منابع آبي در اختيار به عنوان مسأله و اولویت‌ اول نه تنها استان قم، بلكه كل كشور مد نظر قرار گرفته و براي گذر موفق از اين بحران تدبير و فكر اساسي انديشيده شود.

كمبود و شوري آب اگر چه همواره يكي از مشكلات و چالش‌های اصلي و تاريخي قم بوده ولي اين مشكل در يك دهه گذشته بيش از هر زمان ديگري خود را نشان داده است. گرمايش زمين، وقوع خشكسالي هاي متوالي، كاهش ميزان بارندگی‌ها، افت محسوس سطح آب‌های زير زميني، بالا رفتن ميزان تبخير و شوري آب و در كنار آن ناديده گرفته شدن حق آبه هاي قانوني استان با احداث سدهاي بالا دستي مثل سد الغدير ساوه و به تبع آن خشك شدن آب رودخانه‌های فصلي قمرود و قره چاي كه نابودي هزاران هكتار از باغات و مزارع كشاورزي استان، افزايش سطح بیابان‌ها و مهاجرت روستاييان را به دنبال داشت و از همه مهم تر عدم رعايت الگوهاي صحيح مصرف بهينه آب در بخش‌های مختلف از جمله در بخش كشاورزي و صنعت و.... از عوامل و پدیده‌هایی هستند كه در سال‌های اخير زنگ خطر كم‌آبي در استان قم را به صدا درآورده‌اند و اين منطقه گرم و كويري را به يكي از استان‌های بحرانی کشور در زمینه تأمین آب تبديل کرده‌اند.

با اين اوصاف و با اذعان به اين واقعيات هشدار دهنده كه منابع و ذخائر آبي استان به شدت محدود و اندك هستند و رو به كاهش، بايد گفت كه بحران آب در قم بسيار جدي است و تا دير نشده بايد راهكاري مناسب براي برون رفت از اين بحران پيدا كرد. مگر نه اين كه منابع آبي ما همانند ساير منابع خدادادي روزي به اتمام خواهند رسيد و هنگامی که آب در سرزمینی به اتمام برسد آن سرزمین دیگر “مرده” است. آيا تا به حال فكر کرده‌ایم كه اگر روزي آب چاه‌های علي آباد و سرشاخه‌های دز به عنوان دو منبع اصلي توليد و استحصال آب استان تمام شوند چه بلايي بر سر قم با اين همه عظمت و مرتبت و جايگاه رفيع آن خواهد آمد؟

آيا در نبود آب اين ديار تاريخي با آن همه خاطرات شيرين و با آنهمه وسعت و اهميت استراتژيك تبديل به منطقه اي بي روح و كويري نخواهد شد؟ شهري مفتخر به حرم مطهر فاطمه معصومه(س) و مسجد مقدس جمكران كه در صورت عدم توجه به مسأله مهم تأمین آب، بايد تمام آمال‌ها و آرزوها و رؤیاهای مربوط به اجراي طرح‌های بزرگ توسعه اي و رسيدن به آرمان شهر شيعي و ام القراي جهان تشيع در آن را به بوته فراموشي سپرد.

راهكارهاي زيادي براي مواجه نشدن با چنين وضعيت خطرناك و فاجعه آميزي وجود دارد كه بخشي از آن برعهده مردم و مصرف كنندگان اين نعمت الهي است كه در اين زمينه بايد مصرف صحیح، قناعت‌ورزی و پرهیز از اسراف و مصرف بي رويه آب را سرلوحه قرار دهند و بخشي ديگر بر عهده متوليان و مديران آب است كه بايد با برنامه ريزي و اقدام مناسب از نابودي منابع آبي جلوگيري نمايند. در اين راستا طرح جداسازي آب شرب از آب خام در استان قم از جمله راهكارهايي است كه مجموعه وزارت نيرو به عنوان متولي اصلي اين مسأله می‌بایستی با همكاري و مشاركت ديگر سازمان‌ها و دستگاه‌های ملي و استاني مرتبط با اين موضوع، زمينه اجراي اين طرح مؤثر در مصرف آب و جلوگيري از هدر رفت منابع آبي را فراهم نمايد.

دغدغه بزرگي كه رهبر معظم انقلاب نيز حدود 25 سال پيش و در دوران رياست جمهوري خود فرمودند: به زودي بايد در تهران آب شرب از آب خام جداسازي و مردم حق ندارند از آب شرب استفاده غيرشرب نمايند و مسئولين در اين زمينه بايد زیرساخت‌ها را فراهم نمايند.

مگر نه اين كه در حال حاضر روزانه هزاران ليتر آب شيرين و تصفيه شده در نقاط مختلف شهر قم صرف كارهاي ساختماني می‌شود. آيا نمی‌توان سازندگان را مجبور به خريد آب خام نمود؟! صدها واحد خودرو شويي(كارواش) در گوشه و كنار شهر مشغول كارند به چه استدلال اينهمه آب شرب و تصفيه شده را صرف شستن ماشين می‌نمایند و از آب خام استفاده نمی‌کنند؟!

شهرداري و صدها خانوار شهري و روستايي از همين آب شرب زلال و سالم و تصفيه شده براي آبياري باغچه‌ها، بوستان‌ها و يا شستشوي حياط، البسه و خودرو استفاده می‌کنند. هنوز با اين وضع نابسامان و بحراني آب، عمده باغات كشاورزي اطراف قم به شيوه غرقابي آبياري می‌شوند و روش‌های نوين آبياري قطره اي براي خيلي از كشاورزان ناشناخته و براي خيلي نيز شرايط و امكان آن فراهم نيست. در اين استاني كه همه جاي آن با كم آبي و بي آبي روبروست، چرا اينهمه کوره‌های آجر پزي آنهم در درون شهر قم مانند خيابان نوقطار و يا نزديك مسجد مقدس جمكران، فعاليت داشته و هم آب را از بين می‌برند هم فضا را آلوده می‌سازند، هم چهره شهر را تخريب می‌کنند؟.

براستي دستگاه‌های مسؤل در اين زمينه چه می‌کنند؟آيا اكنون فرصت خوبي نيست كه تمامي دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهاي دست اندركار موضوع آب، با يك عزم ملي و مديريت جهادي ورود جدي به اين عرصه داشته و با مشاركت فعال و متعهدانه در اجراي طرح تفكيك آب شرب از ساير مصارف، زمينه را براي ترويج فرهنگ حفاظت از آب و استفاده عقلايي از آن براي نسل‌های جوان را نهادينه كنند؟ پس اگر به سرنوشت فرزندان خود و نسل‌های آينده علاقمنديم بايد حرمت منابع كشور و استانمان را نگه داريم چرا كه آيندگان هم از اين منابع سهمي دارند و ما نبايد بيش از اندازه سهم خود از آن استفاده كنيم.

استاندار قم، حجت الاسلام محمد صادق صالحی منش

انتهای پیام/105