قم نگار: در روزهای اخیر پخش تیزر تبلیغاتی فیلم سینمایی انیمیشنی «شاهزاده روم» از شبکه‌های مختلف تلویزیون بار دیگر توجه عمومی را به اهمیت و اثرگذاری انیمیشن معطوف کرده است...

به گزار ش قم نگار، در روزهای اخیر پخش تیزر تبلیغاتی فیلم سینمایی انیمیشنی «شاهزاده روم» از شبکه‌های مختلف تلویزیون بار دیگر توجه عمومی را به اهمیت و اثرگذاری انیمیشن معطوف کرده است. در استان قم نیز با وجود آن که هنر - صنعت انیمیشن نسبتاً نونهال به حساب می‌آید اما در همین سال‌های اخیر برخی از آثارش مورد توجه جشنواره‌های مختلف قرار گرفته است.

در ادامه مصاحبه با چهره‌های هنری استان این بار سراغ «روح‌الله زنگنه»، مسئول واحد انیمیشن و انفورماتیک حوزه هنری استان قم رفته‌ایم که خود از دانش‌آموختگان این عرصه و فعالان آن است. با او درباره ضعف و قوت انیمیشن قم و بایسته‌های تحول در آن به گفت‌وگو پرداخته‌ایم؛

چطور شد که وارد عرصه انیمیشن و فعالیت در این حوزه شدید؟
بنده در دانشگاه علمی - کاربردی فرهنگ و هنر استان قم در همین رشته تحصیل کرده‌ام اما پیش از آن انیمیشن جزو علائق شخصی‌ام بود. هر چند که تا قبل از انیمیشن در هنر خوشنویسی و ساخت فیلم کوتاه فعال بوده‌ام. به عنوان مثال فیلم کوتاه تک ضرب را ساختم که در چهاردهمین هفته فیلم و عکس قم به عنوان بهترین فیلم تجربی مورد تقدیر قرار گرفت. بعد از آن کار، علاقه و انگیزه‌ام برای ورود به عرصه انیمیشن بیشتر هم شد و احساس کردم این کار جذابیت بیشتری دارد.

تاکنون چه فعالیت‌های عملی در این خصوص داشته‌اید؟ تولید اثر یا همکاری در پروژه‌ای.
در مقاطعی با همکاری برخی دوستان تیزرهایی برای بعضی موسسات قرآنی و فرهنگی ساخته‌ایم که در مجموع کارهای خوبی از آب درآمد. همچنین در حوزه هنری استان قم حدود یک سال که بنده مسئول واحد انیمیشن و انفورماتیک هستم، در آغاز کار بحث آموزش برای ما اهمیت داشت که در همین خصوص ما تاکنون ۳ دوره آموزش انیمیشن برای هنرجویان در حوزه هنری داشته‌ایم. البته دو دوره آن مربوط به قبل از مسئولیت بنده و از سال ۸۹ می‌شود.

از حضور چه اساتید و کارشناسانی در این دوره‌های آموزشی بهره برده‌اید؟
آقایان سعید گایینی، رضا عربستانی، داریوش وحدتی، سید محمدحسین طاهری، علی عسکری و همچنین خانم فیض، از جمله اساتید ما در این دوره‌ها بوده‌اند که برخی از آن‌ها جزو شاخص‌ترین افراد در انیمیشن کشور به شمار می‌روند.

در بین صحبت‌های خود اشاره‌ای داشتید به فعالیت حوزه هنری. تاکنون از سوی این نهاد انیمیشن‌هایی تولید شده است؟
بله. در طول سال‌های اخیر با حمایت حوزه هنری، ما موفق به تولید ۳ اثر انیمیشن شده‌ایم که عنوان یکی از آن‌ها «مترسک» بوده که در جشنواره رویش مورد تقدیر قرار گرفت. اثر دیگر، «زنده باد» به کارگردانی سیف‌الله یزدانی است که این هم در جشنواره مقاومت جایزه گرفت. کار دیگر نامش «شهر سوخته» است که با حمایت یکی از موسسات در واقع به صورت مشارکتی ساخته شده است.

به عنوان یک کارشناس و فعال این عرصه، وضعیت تولید و عرضه انیمیشن در استان قم را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ما در قم چندین موسسه قوی در زمینه انیمیشن داریم که کارهای شاخصی هم انجام داده و می‌دهند، اما در مدتی که در مسئولیت واحد انیمیشن حوزه هنری استان قرار گرفته‌ام، متاسفانه باید بگویم که هیچ فیلمنامه خوب و مناسبی برای تولید به دست ما نرسیده است. البته برخی کارها گرچه خوب بوده‌اند اما با اهداف حوزه هنری همخوانی لازم را نداشته‌اند و یا این که بعضاً از نظر فنی و نوشتاری به معنای حقیقی کلمه، مطلوب نبوده‌اند.بنابراین بدون رودربایستی باید عرض کنم که متاسفانه ما در عرصه فیلمنامه در قم و البته تا حدودی در کل کشور با مشکل روبرو هستیم.

اشاره درستی داشتید به مساله فیلمنامه که البته به نظر می‌رسد کل سینما و حتی تلویزیون ایران از این ناحیه رنج می‌برد. چه مشکلات و موانع دیگری فراروی هنر - صنعت انیمیشن قم در مسیر رشد و پویایی هر چه بیشتر آن وجود دارد؟
به نکته خوبی اشاره کردید. انیمیشن یک هنر - صنعت است مثل خود سینما. قبل از هر چیز باید توجه داشت که انیمیشن دارای گونه‌های مختلف شامل تولید سینمایی، تلویزیونی و... است و طبعاً همان طور که پیش‌تر عرض کردم آموزش مهم‌ترین بخش است، بنابراین ما امروز با خلأ یا کمبود نیروی انسانیِ آموزش دیده در قم روبه‌رو هستیم، زیرا کسانی که به صورت آکادمیک این رشته را خوانده‌اند و در همین عرصه به فعالیت می‌رسند، شمارشان بسیار کم است و شاید به تعداد انگشتان یک دست هم در قم نرسد. بقیه فعالان انیمیشن کسانی هستند که به صورت تجربی آموزش دیده‌اند و یا این که خودجوش علاقه مند به فعالیت در این عرصه بوده‌اند.
به هر حال ما بیش از هر چیز نیاز به تکنیسین و متخصص در بخش‌های مختلف انیمیشن داریم چرا که این هنر - صنعت برای تولید به حدود ۲۰ مهارت هنری نیاز دارد. انیمیشن‌سازی یک کار تیمی، زمان‌بر و هزینه‌بر است. البته همچون شاخه‌های دیگر هنر در قم برای حل بخش قابل توجهی از مشکلات نیازمند حمایت مالی هستیم. باید اهمیت انیمیشن جدی گرفته شود تا فارغ‌التحصیلان انگیزه لازم را برای کارکردن در این عرصه داشته باشند. بنابراین اول وجود نیروی انسانی متخصص ضروری است و بعد از آن بودجه و حمایت‌های مالی لازم.

رسانه ملی چه کمکی می‌تواند به تولید یا نمایش انیمیشن ایرانی بکند؟
قطعاً نقش مهمی می‌تواند ایفا کند، چه آن که در برهه زمانی فعلی، بسیار نیاز است که صدا و سیما و شبکه استانی نور از کارهای بچه‌های انیمیشن استقبال کرده و با خریداری آن‌ها کمکی به پویایی انیمیشن داشته باشد.

در حال حاضر دو سه شرکت مهم خصوصی در قم فعال هستند اما برای این که این‌ها تعطیل و یا نیمه تعطیل نشوند نیاز به حمایت دارند و این که آثار آن‌ها خریداری شده و دیده شود.

چه تعداد انیمیشن‌ساز یا فعال در این عرصه در قم وجود دارند؟
شاید حدود ۱۷۰ نفر بشوند. البته ما یک انجمن پویانمایی در قم تشکیل داده‌ایم که مسئول آن آقای یاسر محدثی است. ناگفته نماند که همه بچه‌های انیمیشن جزو متخصصان و کسانی که به طور تمام وقت مشغول باشند، نیستند و شاید بشود گفت که در حال حاضر تنها حدود ۳۰درصدظرفیت انسانی این رشته در قم فعال هستند.

به هر حال باید توجه داشت که هزینه ساخت انیمیشن بسیار زیاد است و به همین دلیل افراد و شرکت‌های کمتری گرایش پیدا می‌کنند که برای آن‌ها انیمیشن ساخته شود، کما این که ما در طول چندین سال تنها موفق به تولید ۳اثر انیمیشنی در حوزه هنری استان شدیم. باید حمایت‌های بهتری به عمل آید و حتی زمینه‌ای فراهم شود که تبلیغات شرکت‌های خصوصی و دولتی در استان قم به صورت انیمیشن باشد که برای گروه‌های سنی مختلف از جذابیت بیشتری برخوردار است. اگر این حمایت‌ها وجود داشته باشد و از آن سو آموزش جدی گرفته شود، طبعاً دیگر شاهد نزول کیفی آثار انیمیشنی در قم نخواهیم بود.

سخن آخر؟
ضمن تشکر از فرصتی که به ما دادید تا از نقاط ضعف و قوت انیمیشن قم صحبت کنیم، می‌خواستم این را هم بیان کنم که ما در حوزه هنری غیر از دوره‌های آموزشی که گاه تا چند ماه به طول می‌انجامد، چند وقتی است که یک پاتوقی فراهم کرده‌ایم تا فعالان این عرصه یکشنبه هر هفته دور هم جمع شده و نشست‌های تخصصی و نقد و بررسی آثار مهم و شاخص ایرانی و خارجی به خصوص آن‌ها که جوایز اسکار را گرفته‌اند را داریم.

علاوه بر این، در طول ماه یک جلسه کارگاهی با حضور اساتید و کارشناسان خبره انیمیشن برگزار می‌کنیم که این برنامه هم در بهبود کیفی کار بچه‌ها تاثیر خوبی گذاشته است.

انتهای پیام/۱۳۲