قم نیوز: استاد حوزه علميه قم گفت: امام حسن(ع) با قاطعيت با مستكبران برخورد مي‌كردند و اجازه نمي‌دادند با نگرش استكباري مقابل امام قرار گيرند.

به گزارش قم نیوز،  امام حسن مجتبی(ع) به عنوان پیشوای دوم شیعیان پس از امیر مؤمنان(ع) مسؤولیت ترویج و حفاظت از کیان تشیع را عهده‌دار شدند. سیره و رفتار این امام بزرگوار اسوه تمام عیار برای مسلمانان و حاکمان جامعه اسلامی است.
پذیرش صلح که در آن شرایط و دوران روی داد یکی از ارزشمندترین راهکار امام برای نجات اسلام بود به طوری که امام برای مصلحت اسلام به چنین اقدامی پرداختند.
پیشوای دوم شیعیان در اجتماع نیز روش خاصی انتخاب کردند به طوری که ایشان را کریم اهل بیت(ع) می‌نامند بنابراین برای بررسی بیشتر ابعاد مختلف زندگی این امام بزرگوار از جنبه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... با حجت‌الاسلام سیدمحمدتقی قادری از اساتید سطوح عالی حوزه و درس خارج فقه و اصول به گفت‌وگو پرداختیم.


دوره زندگی امام به چند دوره تقسیم می‌شود؟
امام حسن مجتبی(ع)  15 ماه رمضان سال سوم هجری متولد شدند و بر اساس روایتی هفتم صفر سال 50 هجری و بر اساس نقلی دیگر 28 صفر سال 50 هجری به شهادت رسیدند در مجموع امام 48 سال عمر کردند این دوران به چند دوره تقسیم شد.
دوره اول از زمان تولد تا سال 11 هجری یعنی رحلت پیامبر اکرم(ص) به مدت هشت سال بود که دوره طلایی امام است که در دامن پیامبر اکرم(ص) تربیت شدند و دوره دوم از سال 11 تا 36 هجری است یعنی به مدت 25 سال که این دوره امام در کنار پدرشان امام علی(ع) و دوره خلافت خلیفه اول، دوم و سوم گذشت و دوره سوم دوران زندگی امام از سال 40 تا 41 هجری است یعنی دوره‌ای که امام امامت پس از امیر مومنان(ع) را به عهده می‌گیرند و در برابر معاویه اقدام به جنگ می‌کنند.
 دوره پایانی از سال 41 تا 50 هجری است که امام پس از انعقاد صلح از کوفه به مدینه می‌‌روند و در مدینه در کنار امام حسین(ع) زندگی می‌کنند.

 

سبک زندگی خانوادگی امام حسن مجتبی(ع) به چه شکلی بوده است؟
با وجود آنکه این امام بزرگوار زنان متعدد داشتند ولی نوع رفتار امام نسبت به همه زنان حتی زنی که بعدها قاتل ایشان شد به گونه‌ای بود که بنی امیه با آنکه سعی داشتند به متن زندگی امام ورود پیدا کنند و رفتار امام را رصد می‌کردند ولی نتوانستند نقطه‌ای منفی از زندگی امام را گزارش کنند.
این امر نشان می‌دهد نوع رفتار و سبک زندگی امام به اندازه‌ای با مدیریت و گذشت انجام می‌شد که هیچ یک از گزارشگران و جاسوسان نتوانستند نقطه منفی از درون زندگی ایشان پیدا کنند و برای همه این امر می‌تواند الگوی تمام عیار باشد.
 مسئله دیگر که بسیار از نویسندگان نسبت به آن غافل شدند این بود که سبک زندگی امام به گونه‌ای بود که رفتار تربیتی امام بر فرزندانش تأثیر گذاشت به گونه‌ای که در ادامه نسل فرزندان امام رهبران سیاسی قرار می‌گرفتند یعنی در حادثه کربلا دو فرزندش به شهادت می‌رسند و یکی از فرزندانشان مجروح شدند و پس از حادثه کربلا نسلی که از امام حسن(ع) رشد پیدا می‌کنند حسنیان هستند که دائم در برابر بنی عباس و بنی امیه ایستادند.

دستگاه حاکم نمی‌توانستند ایشان را مهار کنند بنابراین می‌خواستند با اتهاماتی شخصیت امام را خراب کنند در حالی که امام در زمینه سبک زندگی خانوادگی خود ایده‌آل ترین و مطلوب‌ترین زندگی خانوادگی را دارا است.


امام حسن(ع) چه روش عبادی را برای تقرب به خداوند انتخاب کردند؟
از نظر وجه اللهی، سلوک عبادی و عرفان عبادت‌های امام حسن(ع) به عنوان انجام تکلیف نبود زیرا این نوع عبادت‌ها را فراوان انجام می‌دهند به صورت عادت و رویه نبود زیرا بسیاری از افراد عبادت را به صورت عادت و رویه انجام می‌دهند.
 عبادت‌‌ها، سلوک عبادی و تضرع ایشان برخاسته از سلوک عاشقانه بود امام ورود و خروجش در نماز و عبادت برخاسته از حالت عارفانه و عاشقانه بود حتی امام در این بعد به عنوان شخصیت استثنایی مطرح شده و در دوران خود زبانزد دوست و دشمن بودند.
امام حسن(ع) در مقدمات عبادت به‌ اندازه‌ای عاشقانه وضو می‌گرفتند که بر اساس نقل‌های ذکر شده زمانی که امام وضو می‌گرفتند چهره ایشان زرد می‌شد و خوف و خشیت در برابر خدا امام را فرامی‌گرفت.
زمانی که امام مشغول عبادت می‌شدند عبادتش به اندازه‌ای عاشقانه و عارفانه بود که کسانی که پشت سر امام ایستاده بودند لرزه بدن امام را مشاهده می‌کردند این امر نادر یا استثنایی است.

امام 20 بار پیاده از مدینه به مکه مشرف شدند و این راه 500 کیلومتری را طی کردند تا با نگاه به کعبه نگاهی به صفات جلال و جمال خدا داشته باشند.

 

رفتار مردمی امام حسن(ع) به چه شکلی بوده است؟
نگاه به محرومان، مستضعفان و پابرهنگان در این بخش رفتار امام حسن(ع) مشاهده می‌شود. امام سالک، عارف و عابدی نبود که کنج مسجد خود را پنهان کند به هیچ وجه امام خلوت را برای خود قرار نمی‌داد بنابراین در متن جامعه فقر، مشکلات و محرومیت مردم را با همه وجود احساس می‌کرد بنابراین در وجه الخلقی امام چند خصوصیت وجود دارد.
پیشوای دوم شیعیان بخیل نبود که ثروت خود را به تنهایی استفاده کند یا ثروت را انباشته کند و به خود و دیگران اجازه استفاده ندهد بلکه کریم بودند.

امام از ثروتشان استفاده نمی‌کردند بلکه سعی می‌کردند ثروت را بین فقرا تقسیم کنند اوج سخاوتمندی امام در این بود که توزیع ثروت و دستگیری از مردم با حفظ کرامت باشد به طوری که پیش از اظهار فقرا از آنها دستگیری می‌کردند تا در هنگام اظهار شخصیت آنها مخدوش نشود.


رفتار امام حسن(ع) در زمینه برخورد با مسائل اجتماعی چگونه بوده است؟
با آنکه وجود امام حسن(ع) مقام علم غیب، عصمت و ولایت تکوینی را داشتند و از نظر جایگاه خانوادگی امام فرزند امیر مؤمنان(ع) و حضرت زهرا(س) هستند ولی این امر سبب نشد امام به مسیر خود برود و مردم از ایشان فاصله بگیرند بلکه امام با همه این مراتب مردمی بود با مردم غذا می‌خوردند و سخن می‌گفتند.

در حالات امام است که امام از کوچه‌ای عبور می‌کردند عده‌ای از کارگران مشغول غذاخوردن بودند امام بدون آنکه احساس کند در شأن ایشان نیست دعوت آنها را اجابت کردند و در کنار آنها مشغول غذا خوردن شدند.

امروز برای کسانی که مسؤولیت بزرگ و سنگین در جامعه بر عهده دارند این امر می‌تواند بهترین الگو برای آنها باشد امام با حفظ مراتب اجازه ندادند از مردم فاصله بگیرند بلکه سعی داشتند در متن مردم باشند و با مردم ارتباط خود را حفظ کنند.


در پایان در مورد روش سیاسی امام حسن(ع) توضیح دهید؟ با معاندان و مخالفان چگونه برخورد می‌کردند؟
با آنکه امام عارف، سالک و شخصیت مردمی و اجتماعی بودند ولی امام بیگانه از مسائل سیاسی نبودند و بیان نمی‌کردند سیاست نباید در متن زندگی راه پیدا کند بلکه زندگی امام آمیخته از دین و سیاست بود ولی برخورد سیاسی امام تعریف خاص خود را داشت.

برخورد امام با مخالف و معاند متفاوت بود امام مخالفان را کسانی می‌دانستند که به دلیل جهل و نادانی ممکن است انتقاداتی داشته باشند امام با کسانی که مخالف بودند مانند دشمنان برخورد نمی‌کردند بلکه با سعه صدر سعی می‌کردند آنها را توجیه کنند و آنها را از جهل و نادانی بیرون آورند و موافق خود کنند.
به عنوان نمونه‌ از زندگی امام حسن(ع) نقل شده فردی از شام وارد مدینه شد و به امام اهانت کرد ولی امام با صبوری، بردباری و برخورد سنجیده کاری کردند که از موضع خود بازگردد ولی امام با معاندان یعنی کسانی که در مقام براندازی ایشان بودند و سعی داشتند امام را تخریب کنند برخورد جدی داشتند و اجازه نمی‌دادند مستکبران مقابل ایشان قرار گیرند.


انتهای پیام / 136