یک کارشناس فضای مجازی گفت: با ورود فناوری‌های جدید، تغییرات زیادی در آینده پدید می‌آید و در آینده نزدیک مدل‌های جدید تکنولوژی با سرعت زیاد وارد زندگی ما خواهند شد و زندگی‌‎ها را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

به گزارش قم نیوز حجت الاسلام مصطفی طالبی امروز افزود:  رشد تکنولوژی، صنعت و راحت کردن بسیاری از کارها مشکل بزرگتری را به نام مصرف‌گراشدن، برای مردم ایجاد می‌کند و امروزه همه رسانه‌ها تلاش می‌کنند تا مردم به جای فکر کردن فقط مصرف کننده باشند، بنابراین قبل از آنکه به چیزی فکر کنیم آن را برای ما درست می‌کنند که ما حتی به خواستن آن نیز فکر نکنیم به همین دلیل بیشتر تولیدات در اختیار کشورهایی است که خالق و صاحب رسانه‌ها هستند.

وی خاطرنشان کرد: این مصرف‌گرایی نه تنها کودکان، نوجوانان و جوانان بلکه بزرگسالان را نیز درگیر ابزارهای الکترونیکی و هوشمند کرده است که به‌جای هم‌صحبتی و دورهمی‌ها، بیشتر درگیر موبایل و فضاهای مجازی هستند و این امر سبک زندگی را در جامعه تغییر داده است به‌گونه‌ای که همه مبل‌ها و محل جمع شدن خانواده‌ها با مرکزیت تلویویزن چیده می‌شود.

وی ادامه داد: مصرف‌گرایی رسانه‌ها، مفهوم جدیدی به‌نام اعتیاد دیجیتالی را در دنیا ایجاد کرده است که اعتیاد اینترنتی، اعتیاد به بازی‌های کامپیوتری، اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی، اعتیاد به سایت‌های قمار اینترنتی و اعتیاد به دیدن فیلم‌های مبتذل از جمله این اعتیادهاست.

این فعال رسانه‌ای فضای مجازی افزود: اعتیاد دیجیتال موضوع روز بسیاری از رسانه‌هاست و در طبقه‌بندی‌ها به عنوان یک ناخوشی روانی محسوب می‌شود که به زبان ساده، یعنی فردی برای انجام کارهای غیرضروری خود به‌صورت روزانه بیش از 8 ساعت از رسانه‌های مختلف استفاده کند.

طالبی هشدار داد: این اعتیاد تعداد زیادی از افراد را در دنیا تحت تاثیر قرار داده و در کشورهای پیشرفته این موضوع به یک نگرانی تبدیل شده‌است و نکته قابل توجه اینجاست که این نوع اعتیاد در نوجوانان بسیار شایع‌تر از دیگران است و طبق آمار رسمی، امروزه حدود 600 میلیون نفر در جهان، از این نوع اعتیاد رنج می‌برند که شدیدتر از اعتیاد به الکل، مواد مخدر و سیگار است.

وی با اشاره به تحقیقات انجام شده در این زمینه گفت: اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی، موجب افزایش اضطراب، افسردگی و تمایل به خودکشی در افراد می‌شود و این آمارها آنقدر وحشتناک و حیرت‌انگیز است که در بعضی از کشورها مانند کشور چین، حدود 250 مرکز ترک اعتیاد به فضای مجازی راه اندازی شده‌است و در این کمپ‌ها، دستگاه‌هایی طراحی شده که میزان اعتیاد به اینترنت را سنجیده و پس از انجام آزمایشات به وسیله ورزش و فعالیت‌های بدنی و اجتماعی، تا حد زیادی جلوی اعتیاد آنها را می‌گیرد.

به گفته وی آمارها نشان می‌دهد چین با ۳/۱ میلیارد نفر جمعیت، ۲۴ میلیون نوجوان معتاد به اینترنت دارد و این موضوع به روند رو به رشد تعداد کمپ‌های ترک اعتیاد به اینترنت دامن زده است.

وی ادامه داد: درحال حاضر ۴۰۰ مؤسسه و ۲۵۰ کمپ ترک اعتیاد در سراسر کشور چین برای کمک به این قشر فعال هستند تا نوجوانانی که فارغ از دنیای واقعی، دل به دنیای مجازی بستند، گرد هم آمده تا تمرینی برای زندگی کردن داشته باشند.

وی گفت: نه تنها در چین بلکه در دنیا تحقیقات نشان داده‌است که از هر10 کاربر اینترنت، یک نفر به فضای مجازی اعتیاد شدید دارد و این به آن معناست که این کاربران قادر به کنترل نحوه استفاده خود از اینترنت نیستند، با این آمار 61 درصد از مردم کل جهان و 73 درصد از نوجوانان به اینترنت اعتیاد دارند.

طالبی تصریح کرد: اعتیاد به فضای مجازی زمانی مشخص می‌شود که افراد تحت تاثیر این فضاها دست به اقدامات خشن، ناهنجار و یا خودکشی می‌زنند که این از نخستین عوارض اعتیاد به فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و بازی‌هاست و متوجه اتلاف وقت و زندگی خود نیستند و از اهداف و وظایف اصلی زندگی خود بازمی‌مانند.

وی یادآور شد: اینترنت و فضای مجازی، در عصر حاضر جزو مهمترین سارقان زمان شناخته می‌شوند و سارقان زمان از عواملی هستند که مانع می‌شوند انسان‌ها به امور اصلی زندگی خویش رسیده و سرعت و کیفیت عمل آنها را دچار اختلال می‌کنند؛ و از خواب، ترافیک، صحبت‌های تلفنی، تماشای تلویزیون و اینترنت به عنوان سارقان زمان یاد می‌شود.

وی بیان کرد: مردم دنیا بطور میانگین در روز، بیش از 150 بار به صفحه گوشی خود نگاه می‌کنند و این یعنی دقیقا هر 5/6 دقیقه یکبار و معمولا افراد در طول روز، به صورت پراکنده هر بار به مدت 5 الی 15 دقیقه، صفحه شخصی خود را مشاهده می‌کنند و طی تحقیقات صورت گرفته در ایران نیز به دلیل حضور شبانه‌روزی و بدون قاعده و برنامه در فضای مجازی فرصت خواندن کتابی را نداریم.

این نویسنده جدایی فرد از خانواده را دومین آسیب اعتیاد به فضای مجازی عنوان کرد و افرود: در چنین فضایی صمیمت یا رابطه عاطفی بین افراد خانواده و حتی دوستان کم‌رنگ می‌شود و متاسفانه با گذر زمان آمار کلامی بین خانواده‌ها روز به روز پایین‌تر می‌آید و بر اساس آمارهای ارائه شده در برخی کشورها میانگین ارتباط کلامی جوان یا نوجوان با خانواده و پدر و مادرش تنها 17 کلمه است و این آمارها هشدار جدی برای خانواده و جامعه ایرانی است که باید با آگاهی جلوی بحرانی بزرگ را بگیرند.

طالبی انزوا و گوشه‌گیری را از دیگر آسیب‌های اعتیاد به فضای مجازی ذکر کرد و افزود: متاسفانه یک خانواده با یکدیگر زندگی می‌کنند اما هیچکدام با هم معاشرت ندارند و حرف نمی‌زنند و ترجیح می‌دهند که در گوشه خانه نشسته و در اینترنت فرو روند و گوشه‌گیری و انزوا را بر اجتماعی بودن ترجیح می‌دهند و به تذکرات والدین خود بی‌اعتنا هستند.

وی ادامه داد: ژاپن یکی از کشورهایی است که اعتیاد مجازی در آن بیداد می‌کند و طبق آمار 50 درصد نوجوانان ژاپنی در اثر استفاده از شبکه‌های اجتماعی علاقه‌ای برای بودن در اجتماع ندارند و مطالعات جدید دولت ژاپن نشان می‌دهد 541 هزار نفر به هیکیکوموری (گوشه‌گیری و رهاکردن مدرسه و جامعه) دچار شده‌اند و همچنین بسیاری از نوجوانان نه تنها از این فضا برای نیازهای واقعی خود استفاده نمی‌کنند بلکه به ضربه‌های روحی مثل افسردگی و اعتیاد به شبکه‌های مجازی مبتلا می‌شوند.

وی آسیب، خشونت و پرخاشگری را از دیگر آسیب‌های اعتیاد فضای مجازی برشمرد و گفت: سرچشمه خیلی از این رفتارهای ناهنجار اجتماعی، خشم و غضب است که متاسفانه فضای مجازی به این قصه دامن می‌زند و دیدن خیلی از تصاویر کُشت و کُشتار خشن در بازی‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم در این زمینه بی‌تاثیر نیست.

به گفته وی براساس مطالعات انجام شده استفاده بیش از حد از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی باعث افسردگی می‌شود و کسانی که به صورت اعتیادوار از شبکه‌های اجتماعی عکس محور مانند اینستاگرام استفاده می‌کنند بعد از مدتی دچار خودشیفتگی و نارسیسیم می‌شوند.

این محقق رسانه‌ای ادامه داد: حواس‌پرتی و عدم تمرکز از دیگر آسیب‌های این نوع اعتیاد است که موجب افزایش تصادفات شهری و جاده‌ای شده‌است و در بعضی از کشورها مانند چین و آلمان به دلیل بالا بودن آمار تصادفات ناشی از این نوع اعتیاد، مسئولان بر آن شدند تا پیاده‌روها را تقسیم کنند و قسمتی از پیاده رو را به افراد معتاد اختصاص دهند و حتی در برخی کشورها چراغ قرمزها را روی زمین طراحی کردند که عابرینی که مدام مشغول کار با گوشی هستند متوجه آن شوند و آمار تلفات کاهش یابد.

طالبی نخستین راهکار برای استفاده از مجازی مجازی را مدیریت زمان عنوان کرد و گفت: با توجه به اهمیت عمر و فرصت محدود آدمی در زندگی برنامه ریزی و مدیریت زمان از جنبه‌های جامعه‌شناختی، روانشناسی و دینی از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه نوع زندگی و شکست و موفقیت انسان در بستر زمان رخ می‌دهد و استفاده بی‌رویه از فضای مجازی یکی از عوامل تباهی و اتلاف وقت است.

وی بیان کرد: اولویت‌بندی کارها، یافتن نشتی‌های زمان، تشخیص معیار سنجش، مهارت نه گفتن، یادداشت کارها و وظایف، واگذاری برخی کارها به دیگران، اختصاص زمانی برای تفریح و استراحت، جریمه کردن خود در صورت خطا و کنار گذاشتن امور غیرضروری از اموری است که می‌توان در جهت استفاده بهینه از وقت از آن بهره برد.

وی از مدیریت مکان، رسانه و ابزار به عنوان دیگر راهکار برای جلوگیری از اعتیاد دیجیتالی نام برد و افزود: در ابتدا گوشی به عنوان ابزاری با هدف تسهیل در برقراری روابط اجتماعی در اختیار مردم قرار گرفت. این درحالی است که اکنون انسان به دلیل وابستگی شدید به آن به عنوان ابزاری در اختیار گوشی و فضای مجازی است و حتی در غرب نیز به این حقیقت اذعان شده که شبکه‌های اجتماعی یا social media بجای نزدیک کردن روابط ، انسان‌ها از نزدیکانشان دور و غریبه‌ها را به او نزدیک می‌سازد.

طالبی اعلام کرد: این ابزار علی‌رغم استفاده‌های خوب آن، اعتیادآور است و در بعضی از کشورهای اروپایی مقرر شده تا روی بعضی از گوشی‌های موبایل نوشته شود که این وسیله اعتیاد آور است همان‌گونه که بر روی سیگار چنین جمله‌ای می‌نویسند.

وی در ادامه سخنان خود بر مدیریت ابزار و دقت به آفت‌های آن افزود: از گوشی‌ها نباید در در هر جایی مانند مهمانی‌ها، سرسفره، وقت غذا، استراحت و جمع‌های دورهمی استفاده کرد و توجه به این امر بسیار مهم است و یک انسان بدون خودکنترلی به ابزاری در دست افراد نامرئی در پشت صحنه فضای مجازی تبدیل شده که توسط آن‌ها کنترل می‌شود.

وی همچنین به مدیریت محتوا اشاره کرد و گفت: امروزه در عصر اینترنت، مرزهای جغرافیایی و محدودیت‌های فیزیکی و مادی برای کسب علم تا حد زیادی از بین رفته‌است و محتوای موجود بر روی شبکه جهانی وب به قدری زیاد شده که برای چاپ کل این محتوا بر روی کاغذ 136 میلیارد برگه a4 نیاز است و این مقدار ثانیه به ثانیه تصاعدی افزایش می یابد و این حجم از محتوا در موضوعات مختلف از ساده‌ترین رفتارها تا پیچیده‌ترین و تخصصی‌ترین معادلات را در برمی‌گیرد.

طالبی در ادامه با اشاره به اینکه از اینترنت به عنوان طلاب نامرئی یاد می‌شود، افزود: عصر امروز عصر اطلاعات و ارتباطات است در حقیقت جنگ امروز هم جنگ اطلاعاتی است بنابراین هم اطلاعات حساس و امنیتی کشورها رو جمع کرده و هم افکار عمومی مردم رو با شبکه های مختلف ماهواره و فضای مجازی بمباران اطلاعاتی می‌کنند تا مغزها را در جهت نیل به اهداف خود شسشتو دهند.

به گفته وی بر اساس هرم نظریه آبراهام مازلو  نیازهای واقعی انسان به چند دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از نیازهای جسمی و فیزیولوژیکی، امنیتی، اجتماعی، رضایت و احترام و همچنین اخلاقی و خلاقیت که این نیازها به ترتیب اولویت برای زندگی انسان دارای اهمیت است.

طالبی بیان داشت: بخش دیگری از نیازها غیرواقعی و ساختگی است به این معنا که احساس نیاز و لازم دانستن چیزهایی که شخص در واقع به آنها نیاز ندارد ولی احساس نیاز غیرواقعی در او ایجاد شده که رسانه باعث آن می‌شوند تا مصرف‌گرایی را نهادینه کنند و از آن جمله نیازها می‌توان به آگهی‌های بازرگانی و تبلیغاتی، سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی و یا چشم و هم‌چشمی و خواهان تساوی با دیگران بودن اشاره کرد و مردم گمان می‌کنند که اگر آن نیاز برآورده نشود، زندگی از بین می‌رود.

وی تاکید کرد: رسانه ها برای مردم نیازسازی می‌کنند برای نمونه عمل جراحی زیبایی و رژیم لاغری و فلان کالای لوکس دکوری که اصلا مورد احتیاج ضروری این افراد نبوده ولی رسانه‌ها طوری با شگردهای خاص تبلیغاتی و تکنیک‌های اقناعی، برای شخص نیازسازی کرده اند که فرد دچار نیاز کاذب شده و فرد دیگر از زندگی خود احساس لذت و رضایت نمی‌کند بنابراین به دنبال کسب رضایت راه‌های مختلفی را جستجو می‌کند که در حقیقت این راه ها را رسانه ها برای این افراد طراحی می‌کنند که خود آن باعث سردرگمی و عدم رضایت بیشتر افراد می‌شود.

انتهای پیام/ 137