قم نیوز: میدان 72 تن و کمربندی انتخاب اول شهروندان قمی برای سفر با اتوبوس است. حتی برای زائران و مسافران شهر قم نیز این دو مکان آشناتر از ترمینال مرکزی یا همان پایانه کوثر است.

به گزارش قم نیوز، در ابتدای قرن 20 بعد از ورود اتومبیل به ایران توسط مظفرالدین شاه قاجار و رواج استفاده افراد از این کالسکه‌دودی ( نامی که مردم بر روی اتومبیل گذاشته بودند) چرخ نخستین اتوبوس را یک تاجر بلژیکی به کشور و شهر رشت باز کرد. این اتوبوس پس از انقلاب مشروطه در تهران مشغول فعالیت شده و تقاضا برای استفاده آن روز به روز بیشتر شد تا آنجا که چند اتوبوس دیگر توسط تجار ایرانی خریداری و رونق جابه‌جایی مسافر با اتوبوس شدت گرفت. همین امر موجب شد شهرداری قوانینی برای این وسیله نقلیه وضع کند.
 
در ابتدا مکان‌هایی به نام گاراژ عهده‌دار برقراری سفرها بودند. گاراژ واژه‌ای فرانسوی به معنی محل نگهداری اتومبیل و سوار و پیاده شدن مسافران است. شاید خیلی از ما این گاراژها را به خاطر داشته باشیم محوطه‌ای بسیار کوچکتر از ترمینال که گنجایشی نزدیک به 20 اتوبوس داشت بدون سکو و سالن انتظار.
 
با افزایش جمعیت و افزایش تقاضای سفر، گاراژها پذیرای مسافران بیشتری شده و به مرور زمان تبدیل به معضلی برای شهر به ویژه شهرهای بزرگ شدند و زمان آن رسیده بود که مسئولان به فکر ساماندهی حمل و نقل مسافران بیافتند.
 
زمستان سال 1352 نخستین خط اتوبوس به صورت رسمی از ترمینال تبریز به مقصد شهرستان مراغه فعالیت خود را آغاز کرد. ترمینال خزانه تهران نیز دومین پایانه مسافربری مدرن کشور بود.
 
پایانه مسافربری قم از سال 75 تنها با 20 اتوبوس شروع به کار کرد و هم‌اکنون شهر قم دارای پنج پایانه مسافربری به نام‌های پایانه مرکزی (کوثر)، خرمشهر(شاه جمال)، 72 تن، ولیعصر و شیران‌سفر است. به گفته مدیرعامل سازمان پایانه‌های مسافربری شهرداری قم، تنها پایانه رسمی شهر که دارای امکانات رفاهی و مورد نیاز بوده پایانه مرکزی است.
 
یکی از ویژگی‌های ترمینال در دسترس بودن آن است در حالی که تنها پایانه کلانشهر قم در بلوار شهید خداکرم (جاده قدیم تهران – قم) به طور نسبی فاصله زیادی تا مرکز شهر دارد و علت عدم استقبال مردم از آن همین موضوع است.
 
عابدی شهروند قمی و دانشجوی یکی از دانشگاه‌های قزوین است که در میدان 72 تن به انتظار اتوبوس ایستاده است، می‌گوید: «مسیر ترمینال به مرکز شهر دور است و نه تنها من بلکه بیشتر مردم ترجیح می‌دهند به جای اینکه تا آن سر شهر بروند در میدان 72 تن سوار اتوبوس شوند.»
 
از دیگر ویژگی‌های ترمینال علاوه بر دسترسی آسان تسهیلات لازم برای نگهداری افراد و کالا تا زمان حرکت و امکان تعویض وسیله نقلیه در کنار مسایل اقتصادی و رفاهی است.
 
پایانه مرکزی قم دارای سالن انتظار، باجه فروش بلیط، محل نگهداری اتوبوس‌ها و... است. پایانه شیران سفر که در میدان کشاورز واقع شده نیز مکان کوچکی است که مسافران مسیر ساوه از آن استفاده می‌کنند اما سایر پایانه‌های شهر قم حتی سکوی اتوبوس هم ندارد.
 
علی زند از مسافرانی است که در سالن انتظار ترمینال کوثر منتظر حرکت اتوبوس کرمانشاه است، او از امکانات پایانه راضی است و می‌گوید: ترمینال قم نسبت به شهرهای دیگر خلوت‌تر است چون بیشتر مردم از میدان 72 تن و شاه جمال استفاده می‌کنند.
 
ترمینال مرکزی برای شهرهای اهواز، آبادان، ساری، رشت، تبریز، شیراز، مشهد، کرج، مراغه، مرند، خوی و زنجان و پایانه «شیران سفر» برای ساوه و پایانه «ولی‌عصر» برای کاشان اتوبوس دارد.
 
احمد ترکمن می‌گوید: در سال جاری هر ماه بالغ بر 210 هزار نفر مسافر از پایانه‌های شهر قم جابه‌جا شده و به صورت میانگین سال گذشته این پایانه‌ها سه میلیون نفر مسافر داشته‌اند. همچنین امسال 14 هزار نفر از حجاج و زائران عتبات از ترمینال کوثر به شهرهای مورد نظر منتقل شدند.
 
وی با اذعان به اینکه ترمینال مرکزی به عنوان تنها پایانه مسافربری در قم جوابگوی شهر نیست، ادامه می‌دهد: با مطالعه کارشناسان مکان‌یابی مناسب صورت گرفته و شهرداری قم در نظر دارد دو پایانه شمالی و جنوبی در بلوار زائر و تپه سلام احداث کند.
 
مدیرعامل سازمان پایانه‌های مسافربری شهرداری قم می‌گوید: برای احداث این دو پایانه در حال پیگیری برای تملک زمین هستیم و اگر سایر ارگان‌ها مانند اداره برق، راه و شهرسازی، منابع طبیعی استان و... همکاری لازم را با ما داشته باشند شاهد عملیات اجرایی پایانه‌های شمالی و جنوبی خواهیم بود.
 
ترکمن از توسعه 15 هکتاری ترمینال مرکزی و ایجاد فضای سبز برای آن خبر داد که در مرحله اجرا و تملک است.
 
طبق لایحه‌ مصوب شورای عالی انقلاب در سال 1359 شهرداری‌ها موظف به احداث پایانه‌های جدید متناسب با نیازهای شهر در نقاط مختلف با استفاده از اعتبارات عمومی کشور هستند. در شهرهای با بیش از 50 هزار نفر جمعیت ایجاد پایانه مسافربری برون شهری در محل‌های مناسب از وظایف شهرداری است.
 
با گسترش شبکه‌های حمل و نقل هوایی و ریلی و... همچنان سهم زیادی از جابه‌جایی در جاده‌ها و توسط اتوبوس‌ها انجام می‌شود و مسافران بخشی از زمان خود را در ترمینال به انتظار رفتن یا برگشت از مقصد سپری می‌کنند.
 
کارکرد پایانه‌های مسافربری تنها در عرصه حمل و نقل بین شهری و درون شهری نیست بلکه این پایانه‌ها یکی از ارکان توسعه فرهنگ گردشگری و ویترین تبلیغاتی همه شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی هر شهر محسوب می‌شوند که باید در شهر قم به عنوان یکی از پرترددترین نقاط کشور با توسعه و تجهیز پایانه‌های مسافربری ویترینی مناسب در معرض دید مسافران و زائران قرار گیرد.
 
انتهای پیام/125