به گزارش قم نیوز، کتاب «آبشارهای عاشورایی» شامل سوگواری‌های محرم در گستره تاریخی و بستر جغرافیایی جوامع اسلامی با قلم غلامرضا گلی‌زواره تالیف شده است.

این کتاب از سوی انتشارات موج علم در ۱۹۲ صفحه به چاپ رسیده و دارای سه بخش اصلی در قالب موضوعات کاوشی در رسوم کهن، تکریم عاشورا در جوامع مسلمان و اشتیاق عاشورایی در ایران است.

موضوعاتی مانند ماتم‌داری در فرهنگ اسلامی، سروش بیداری، سیره پیامبران، فضیلت گریستن در بیان امام رضا(ع)، گوهر افشانی و افشاگری در کوفه، استقبال اهل مدینه از عزیزان عزادار به عنوان زیرمجموعه در فصل اول مطرح شده است.

پرتوافشانی عاشورا در خاورمیانه، آسیای جنوبی، آسیای جنوب شرقی، آسیای شرقی، آسیای مرکزی و قفقاز و اروپا و آمریکا در بخش دوم این کتاب مطرح شده است.

آل بویه و عاشورا، عزاداری در عصر صفویه، نمایش‌های غم‌انگیز، سوگواری و قیام مشروطه، نوحه‌های سوزناک، مبارزه علما با خرافات و آفات عزاداری، روشنفکران و عزاداری، هیجان مقدس، انقلاب اسلامی و عاشورا و عاشورا و قیام ۱۵ خرداد از موضوعاتی است که در بخش سوم این کتاب مطرح شده است.

در پیشگفتار این کتاب آمده است: رسول خدا(ص) با تلاشی وافر و تحمل زحماتی فراوان درخت معرفت، معنویت و فضیلت را با شاخ و برگ‌های فراوانی در سرزمین توحید چنان به شکوفایی و باروری و شکوهمندی رسانید که سر به آسمان برآورد.

در بخش دیگر از این پیشگفتار تصریح شده است: امام حسین(ع) بنا به ملاحظاتی که در دوران برادرش امام حسن(ع) وجود داشت صلاح ندید در ایام فرمانروایی معاویه دست به قیام بزند.

نویسنده خاطرنشان کرده است: آنچه امام حسین(ع) و انصارش در حماسه کربلا از خود بروز دادند به حق ستودنی است گرچه حادثه‌ای حزن‌آور و غمبار است. عاشورا به حق‌جویان این درس را داد که اگر مواقعی به دلیل کثرت جبهه باطل و غلظت شدید فتنه و تراکم غبار جهل و جور نمی‌توان کاری انجام داد، برای نصرت فضیلت، باید از جان مایه گذاشت.

در بخش کاوشی در رسوم این کتاب آمده است: عزاداری به معنای ماتم‌داری، ذکر مصیبت، تعزیت، زاری و سوگواری است، صبر مصائب و استقامت ورزیدن در از دست دادن عزیزان همچنین عزاداری است.

نویسنده با بیان اینکه سیاه کردن صورت توسط دوده و امثال آن در گذشته توسط زنان عزادار رایج بوده است، گفته است: نمونه‌های این امر در منابع ادبی و تاریخی آمده در مصر عزای مرده، گریبان چاک کرده، صورت سیاه کرده و موی را سیاه می‌کردند.

در بخش ماتم‌داری در فرهنگ اسلامی این کتاب تصریح شده است: سوگواری برای افراد از دست رفته با صبر بر مصائب منافاتی ندارد و گریستن امری غریزی بوده و نمایانگر حالات عاطفی و دلسوزی در نهاد انسان‌هاست.

در ادامه آمده است: البته این امر تا زمانی‌ که عزاداری حاوی حالاتی نباشد که از جزع، فزع و بی‌تابی حکایت کند و همچنین بروز حالاتی مانند جامه دریدن، ضربه زدن به صورت، بر دست و پای کوبیدن، نمایان کردن موها توسط زنان در برابر مردان در فرهنگ اسلامی روا نیست.

در بخش استقبال اهل مدینه از عزیزان عزادار آمده است: ناله‌ها و ماتم‌داری‌های بازماندگان حادثه نینوا در بازگشت به مدینه با دیدن جای خالی امام حسین(ع) و جوانان بنی‌هاشم شدت پیدا کرد.

در بخش ارادت ایرانی به خاندان نورانی کتاب آبشارهای عاشورایی آمده است: عزاداری برای خامس آل عبا و دیگر افراد خاندان عترت از شعائر ارزشمند مکتب تشیع است اصولا این مذهب به دلیل روح حماسی سبب ترویج دین مبین و نشر فرهنگ ارزشی شد.

پس از واقعه عاشورا شیعیان ایران همواره به یاد امام حسین(ع) و مصائبی که بر آن حضرت، اهل بیت(ع) و اصحابش وارد شد، بوده‌اند و در روزهای تاسوعا و عاشورا مجالس سوگواری نهانی برپا می‌‌داشته‌اند.

در بخشی از این کتاب به مبحث مبارزه علما با خرافات و آفات عزاداری آمده است: رسوخ فرهنگ پادشاهان به عزاداری‌ها و متون نوحه‌ها و نمایش‌های مذهبی تعزیه و نیز آمیخته شدن خرافات و برخی مطالب وهن‌آلود سبب شد تا علمای شیعه ضمن حمایت از سوگواری سنتی و نقش آن در استحکام ارزش‌های شیعه و قلوب مومنان به انتقاد از برخی آداب و رسوم عزاداری بپردازند.

انتهای پیام/۱۱۰