قم نیوز:با توجه به تحلیل‌های صورت گرفته در حال حاضر افراد مطالعه‌گر در استان قم کمتر از سرانه کتابخانه‌ها و کتاب‌های موجود در استان هستند، چیزی که در همه آمارها مغفول مانده است، اما واقعا سهم یک قمی از کتاب چقدر است؟

به گزارش قم نیوز، «من هر زمانی که به یاد کتاب و وضع کتاب‌خوانی در جامعه خودمان می‌افتم، قلباً غمگین و متاسف می‌شوم. این به خاطر آن است که در کشور ما به هر دلیل که شما نگاه کنید، باید کتاب اقلا 10 برابر این میزان رواج و توسعه و حضور داشته باشد.» این سخنان رهبری در جمع دست‌اندرکاران هفته کتاب است که به خوبی وضعیت نامناسب کتابخوانی در کشور را نشان می‌دهد.
 
البته از آن جایی که سرانه مطالعه در جهان امروز یکی از شاخصه‌های پیشرفت کشورها محسوب می‌شود تلاش‌های زیادی در سال‌های اخیر برای افزایش این سرانه توسط مسئولان صورت گرفته است و تا حدودی پیشرفت‌هایی هم داشته‌ایم اما کم است و نیازمند بهبود این وضعیت هستیم.
 
یکی از بهترین راه‌ها برای بهبود این وضعیت در کشور این است که هر استان به صورت جداگانه وضعیت کتاب و کتابخوانی را مورد بررسی قرار دهد تا بدین طریق وضعیت هر شهر و استانی در این زمینه مشخص شده و بداند که برای رسیدن به نقطه مطلوب چه اقداماتی باید انجام دهد. در همین راستا برای بررسی وضعیت کتاب و کتابخوانی در سطح استان قم به سراغ آمار‌های موجود در این زمینه رفتیم تا با زبان آمار نگاهی کارشناسی و دقیق از این موضوع داشته باشیم.
 
طبق اطلاعات منتشر شده، در میان استان‌های کشور استان قم با 22.72 دقیقه بالاترین زمان مطالعه را داراست.
 
این آمار نشان می‌دهد وضعیت قم نسبت به سایر شهرها و استان‌های دیگر بهتر است اما با نگاهی به سرانه مطالعه دیگر کشورها متوجه خوب نبودن حال کتابخوانی در ایران می‌شویم حتی در قمی که بیشترین سرانه کتابخوانی در سطح کشور را دارد. طبق آمار سازمان ملل متحد به طور میانگین سرانه مطالعه کتاب در دنیا 45 دقیقه در روز است. البته همین سرانه در کشورهای توسعه‌یافته‌ای نظیر ژاپن 90 دقیقه مطالعه در روز و انگلیس حدود 55 دقیقه در روز است.
 
در این میان نتایج سنجش سرانه مطالعه در کشور نشان می‌دهد کشور ما به سمت مطالعه گرایش پیدا می‌کند. طبق نخستین سنجش میزان مطالعه در سال 53 فقط دو دقیقه بوده در حالیکه در دومین سنجش که در سال 78 انجام گرفته سرانه مطالعه به هفت دقیقه و در سنجشی که در سال‌های اخیر صورت گرفته این میزان به بالای 20 دقیقه افزایش یافته است.
 
یکی از راه‌های سنجش میزان کتابخوانی در جامعه‌ تعداد کتابخانه‌ها و کتاب‌های موجود در آنهاست.
 
محسن رضوی‌اصل کارشناس برنامه‌ریزی و آمار نهاد کتابخانه‌های استان قم گفت: 51 باب کتابخانه در سطح استان وجود دارد که از این تعداد 23 مورد نهادی و 28 مورد مشارکتی هستند. منظور از نهادی یعنی کتابخانه‌هایی که توسط خود نهاد ساخته شده‌اند و مشارکتی یعنی کتابخانه‌هایی که به صورت مشترک توسط سازمان‌های دیگر با نهاد کتابخانه‌ها ساخته می‌شوند.
 
وی در ادامه با اشاره به اینکه از این تعداد 10 کتابخانه ویژه بانوان هستند اظهار کرد: در حال حاضر سرانه کتابخانه‌های استان قم برای هر 100 نفر دو متر و 90 سانتی‌متر مربع است.
 
رضوی‌اصل با بیان اینکه نهاد کتابخانه‌های کل کشور در افق 1404 سرانه کتابخانه برای هر 100 نفر را چهار متر مربع در نظر گرفته است،‌ خاطرنشان کرد: در حال حاضر دو کتابخانه در دست ساخت است که یک مورد آن نهادی و مورد دیگر آن به صورت خیریه ساخته می‌شود.
 
وی تصریح کرد: در مجموع 33 هزار و 463 متر مربع کتابخانه و 908 هزار و 206 کتاب در سطح استان قم وجود دارد که 46 هزار و 562 نفر در این کتابخانه‌ها عضو هستند.
 
کارشناس برنامه‌ریزی و آمار نهاد کتابخانه‌های استان قم با بیان اینکه 4.04 درصد مردم استان قم عضو کتابخانه‌ها هستند، گفت: طبق افق 1404 باید این رقم به 18 درصد افزایش یابد که این نیازمند افزایش کتابخوان و سرانه کتابخانه‌ها در سطح استان است.
 
با تحلیل آمارهای موجود به این نتیجه می‌رسیم که سرانه در حال حاضر کتابخانه‌ سطح استان فاصله زیادی با افق 1404 یعنی چهار متر مربع برای هر 100 نفر ندارد و طی 20 سال آینده قابل دستیابی است اما با نگاهی به آمار اعضای این کتابخانه‌ها متوجه می‌شویم که فاصله زیادی با افق 1404 مورد ترسیم نهاد کتابخانه‌های کشور داریم. چرا که در حال حاضر این آمار نزدیک به 4.5 درصد است در حالیکه برای سال 1404،‌ این رقم 18 درصد ترسیم شده است. این نمایی کلی از وضعیت کتاب و کتابخوانی در استان قم است.
 
حجت‌الاسلام امیر عطاءالله جباری مدیرکل نهاد کتابخانه‌های استان قم وضعیت کتابخانه‌های استان را مطلوب ارزیابی نکرده و گفت: بیشتر کتابخانه‌های قم در حوزه‌های تخصصی فعالیت دارند باید برای افزایش سرانه کتابخوانی کتابخانه‌های عمومی افزایش یابد.
 
وی در مورد اقدامات این نهاد برای بهبود وضعیت اظهار کرد: نهاد کتابخانه‌ها در دو محور کیفی و کمی در راستای بهبود کارهایی انجام داده است تا در کنار افزایش کتابخانه‌ها فرهنگ‌سازی لازم برای افزایش مطالعه داشته باشیم.
 
کتاب‌خوانی مسئله مختص نهاد کتابخانه‌ها نیست بلکه برای تحقق رهنمودهای رهبری در این زمینه باید همه ارگان‌ها از جمله شهرداری، استانداری و... با یکدیگر همکاری و تعامل داشته باشند تا فرهنگ کتابخوانی در جامعه به‌ویژه میان کودکان و نوجوانان که نسل فردای این مرز و بوم هستند بیش از پیش ریشه دوانده و بارور شود.
 
چیزی که در همه این آمارها نهفته شده است مشارکت کم مردم در کتابخوانی و مطالعه است، در همه چیز و همه موارد نخستین کسی که مقصر شناخته می‌شود مسئولان و مدیران هستند، هرچند کتاب گران است اما بیشتر از آن مشارکت مردم در این امر کمرنگ است. سئوالی که بعد از همه این صحبت‌ها هر شهروند قمی می‌تواند از خود در این زمینه بپرسد این است که سهم من در کتاب و کتاب‌خوانی چقدر است؟ آیا سهم کتاب‌هایم، یک صدم لباس‌هایم است؟
 
انتهای پیام/136