قم نیوز - لباس ماتم بر تن کوچه و بازار/ لزوم عمق‌بخشی به نشانه‌های مذهبی

لباس ماتم بر تن کوچه و بازار/ لزوم عمق‌بخشی به نشانه‌های مذهبی

قم نگار: شهر قم این روزها لباس عزا به تن کرده و با سیاهپوش‌ها و پرچم‌هایش نشانه‌ای شده از عشق این مردم به سالار شهیدان.

به گزارش قم نگار، خورشید ذی‌الحجه که غروب می‌کند، حال و هوای شهر عوض می‌شود. انگار نسیمی در کوچه و بازار می‌وزد که مانند باد بهاری همه چیز را دگرگون می‌کند. رنگ رخساره، رخت و لباس، در و دیوار... حتی خودروها هم دیگر همان خودروهایی قبل نیستند. انگار خون پاشیده‌اند روی شیشه‌هایشان. آدم‌ها رخت مشکی به تن کرده‌اند و شهر هم...

این تغییر لباس و این شور زیباست. هر کسی دوست دارد در عزای ارباب محبان اهل بیت(ع)، سهمی داشته باشد. آنجا هیئت ثارالله پلاکارد زده. اینجا خادم‌الرضا برای برنامه‌هایش اطلاع رسانی کرده. بنر بعدی مربوط به هیئت رزمندگان است. آن طرف هم برنامه‌های هیئت چهل اختران اعلام شده است. هر پلاکارد شعاری دارد و متنی. شعارها مختلف‌اند. «یا حسین»، «یا اباعبدالله»، «هیهات من الذله»، «ان الحسین مصباح الهدی...».

شهرداری هم المان‌هایی با مضامین عاشورایی در سطح شهر نصب کرده. سیاهپوش کردن یکپارچه میادین و معابر از جمله اقداماتی هر ساله است.

ابوالفضل سبزعلیان، سرپرست اداره‌کل روابط عمومی شهرداری قم می‌گوید با آغاز ماه محرم ریسه‌ها و المان‌های رنگی از سطح شهر جمع‌آوری شده و المان‌های جدید متناسب با حال و هوای محرم در نقاط مختلف شهر نصب شد.

فعالیت ۲ هزار هیئت مذهبی در قم
به گفته وی چاپ و نصب بیش از هزار متر بنر بر روی ۲۰ عرشه پل در سطح شهر و چاپ و نصب بیش از ۷۵۰ متر بنر بر روی سازه‌های پرتابل و استرابرد در نقاط اصلی شهر از جمله اقدامات شهرداری قم در راستای آماده‌سازی فضای شهری برای این ایام بوده است. تمام این اقدامات در کنار کارهایی که به صورت مردمی و خودش صورت می‌گیرد چهره حسینی شهر ما در این روزها را رقم زده است.

هر هیئتی هم سلیقه‌ای دارد، یکی با فونت درشت «لبیک یا حسین(ع)» را روی پرچمش حک کرده آن یکی تصویری از حرم ارباب پیشِ چشم مشتاقان قرار داده است
۲۰۰۰ هیئت مذهبی در قم فعال هستند که طبق دستورالعمل سازمان زیباسازی شهرداری که از سال گذشته وضع شده، هر کدام می‌توانند پنج بنر در شهر داشته باشند. این یعنی قم می‌شود شهر بنرها. بنرهایی که هر کدام شکل و شمایل متفاوتی داشته و پیام‌های گوناگونی روی آن نقش بسته است.

تمام خیابان‌های اصلی شهر از بنرهای اطلاع‌رسانی برنامه‌های هیئت‌های مذهبی پر شده است. هر هیئتی هم سلیقه‌ای دارد. یکی با فونت درشت «لبیک یا حسین(ع)» را روی پرچمش حک کرده آن یکی تصویری از حرم ارباب پیشِ چشم مشتاقان قرار داده است. این بنرها هم هر چند بی‌نظم اما ساده و صمیمی با مخاطبانشان حرف می‌زنند و حال و هوای شهر و مردم را عوض می‌کنند. برج ساعت هم که از مهم‌ترین المان‌های شهرمان است لباس سیاه به تن کرده و ایستاده ناظر عزاداری‌های عاشقان در این ۱۰ روز است.

نصب المان سه بعدی تابلو محرم در ورودی قم
اسماعیل فتحی، مدیرعامل سازمان زیباسازی و احیاء بافت شهرداری قم می‌گوید شهرداری تمام تلاشش را می‌کند تا این افسارگسیخته‌گی ناشی از انتقال پیام‌های عاشورایی به حداقل رسیده و اصول گرافیکی در فضاسازی محرم به کار گرفته شود.

وی از فضاسازی میدان آستانه خبر داد و بیان کرد: برای ایام محرم فضاسازی در میدان آستانه صورت می‌گیرد و با توجه به اینکه در گذشته در میدان آستانه نخل بود امسال نیز برای تداعی بین‌الحرمین ۱۰ نخل فایبرگلاس با هزینه‌ای بالغ‌بر ۹۰ میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است.

فتحی با اشاره به استفاده از نظر کارشناسان در این زمینه ابراز داشت: کتل از سازه‌های نماد عزاداری هم در میدان آستانه جانمایی شده که برای این کار اعتبار ۲۰ میلیون تومانی هزینه شده است و طرح اول جشنواره نمادهای عاشورایی آماده شده و مقابل شهرداری مرکز قرار خواهد گرفت و این اقدام نیز با هزینه‌ای بالغ بر ۲۰ میلیون تومان انجام می‌گیرد.

اینکه تنها شهر را سیاه‌پوش کنیم و آن هم به این شیوه نامنظم، نمی‌تواند معرف خوبی برای روزهای محرم و فرهنگ عاشورا باشد
وی با بیان این‌که خیابان‌های مسیر دسته عزاداری با پرچم آماده سازی می‌شوند، تصریح کرد: دو هزار پرچم آماده شده و در منطقه ویژه حرکت دسته‌های عزاداری توزیع می‌شود تا بر روی درب مغازه‌ها نصب شود.

حساسیت‌ها و اقدامات سازمان زیباسازی شهرداری قم موجب شده در دو سال اخیر کمتر شاهد وضعیت آشفته قبل در تبلیغات محیطی محرم باشیم و به عبارتی شهر آرام‌تر از گذشته است در حالی‌که حال و هوای محرم را دارد و پیام‌های عاشورایی را هم به زیبایی منتقل می‌کند. هر چند شاید بتوان از ظرفیت‌های پیام عاشورا بهتر از اینها استفاده کرد.

لزوم عمق‌بخشی به المان‌ها
امید بشارتی، کارشناس معماری و شهرسازی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نامنظم بودن اطلاع‌رسانی برنامه‌های سوگواری در سطح شهر می‌گوید: این عملکرد ناهماهنگ در استفاده از المان‌های مذهبی نه تنها پیام را به خوبی منتقل نمی‌کند بلکه مانع از استفاده درست از ظرفیت‌ این روزها در انتقال پیام عاشورا می‌شود.

وی مهم‌ترین اشکالی که در تبلیغات محرم در سال‌های اخیر وجود دارد را خالی بودن از مفاهیم می‌داند. المان‌هایی که در حال حاضر استفاده می‌شوند چندان عمیق و تفکر برانگیز نیستند.

بشارتی با اشاره به اینکه غم و سوگ را به اشکال هنرمندانه می‌توان نشان داد افزود: اینکه تنها شهر را سیاه‌پوش کنیم و آن هم به این شیوه نامنظم، نمی‌تواند معرف خوبی برای روزهای محرم و فرهنگ عاشورا باشد. ما آثار هنری ارزشمندی مانند تابلوی عصر عاشورای استاد فرشچیان را داریم که می‌توان با استفاده از آن بسیاری مفاهیم را انتقال داد.

جواد قربانی، دیگر کارشناس معماری اما نظر دیگری دارد. او می‌گوید در عرصه‌های اینچنینی هر چه نهادهای حاکمیتی کمتر دخالت کرده و اجازه دهند تا امور به صورت مردمی پیش برود، بهتر است.

این استاد دانشگاه معتقد است بازگشت به سنت‌ها بهترین راه استفاده از دستاوردهای عاشورا است و هر جریانی که بخواهد به این سنت‌ها سمت و سو بدهد ممکن است موجب ضربه زدن به آن شود.

از نظر وی در گذشته مردم روش‌های مناسبی برای سیاهپوش کردن شهر داشته‌اند و امروز هم باید این نیروها و افکار مردمی احترام گذاشت.

هر چه هست، حال و هوای این روزهای شهر شبیه هیچ وقت دیگر نیست. همه آدم‌ها این روزها بی‌قرارترند و این بی قراری‌شان را از شیشه خودروهایشان گرفته تا لباس تنشان و سر در خانه‌شان می‌شود فهمید... این پریشانی‌ها البته در خود آرامشی هم دارد. آرامشی که رمزش در زمزمه‌ها، فریادها، اشک‌ها و ضجه‌های این روزها باید یافت.

انتهای پیام/۱۳۷