قم نگار: استان قم در حالی از وضعیت خشکسالی و فرسایش خاک و در نتیجه پراکندگی ریزگرد‌ها رنج می‌برد که پوشش گیاهی و فضای سبز فقیر این مشکل را دو چندان کرده است.

به گزارش قم نگار، با گسترش بی‌رویه شهر‌ها و با شکل گیری کلان شهرهایی با جمعیت بالای یک میلیون نفر نقش مهم و کلیدی فضای سبز شهری به عنوان ریه‌های تنفسی شهر بیش ازپیش احساس می‌شود، از آنجایی که روز به روز استفاده از وسایل نقلیه با سوخت فسیلی سرعت می‌گیرد و از آنجایی که روز به روز شاهد نابودی بیشتر فضای سبز و آلودگی محیط زیست در سطح جهانی هستیم لزوم توجه هر چه بیشتر به این سرمایه انسانی و نعمت الهی به طور مشهود احساس می‌شود.

فضای سبز علاوه بر تمام اثراتی که در بهبود وضع زیستی مردم و افزایش سطح سلامت محیط دارد، امروزه می‌تواند به محیطی برای تجدید قوای انسان و تامین آرامش روانی وی تلقی می‌شود، آرامشی که شلوغی‌های حاصل از کار شبانه روزی آن را از انسان سلب کرده‌اند و در ازای آن انواع و اقسام بیماری‌ها ی روانی و اعصاب را برای انسان به ارمغان آورده‌اند.

اهمیت فضای سبز به قدری پذیرفته شده است که کمترین کسی آن را انکار کند، اما در اقدام عملی در جهت حفظ این سرمایه انسانی معمولا اهمال و بی‌فکری‌های زیادی صورت می‌گیرد. در اهمیت حفظ محیط زیست در تمام ادیان الهی توصیه‌ها و تاکیداتی شده است، قرآن برای مسلمانان در این زمینه می‌تواندحجت باشد که در آیات بسیاری از آن از جمله در آیه هشت سوره رعد، آیه شش سوره هود، آیه سوم سوره فرقان و آیات ۱۶ تا ۲۲ سوره حجر بر اهمیت حفظ و حراست از زمین به عنوان نعمتی الهی تاکید کرده است.

حفظ و حراست از فضای سبز وظیفه ای بر دوش شهرداری
حفظ و حراست از محیط زیست و فضای سبز شهری اگر چه وظیفه هر انسانی است اما به لحاظ قانونی و بر اساس بند یک ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها وظیفهٔ گسترش و توسعه فضای سبز شهری بر عهدهٔ شهرداری‌ها گذاشته شده است و از طرف دیگر ماده ۱۷۲ و ۱۴۷ برنامه پنجم توسعه وزارت جهاد کشاورزی را مکلف کرده است که پارک‌های جنگلی حریم شهر‌ها را بدون تشریفات قانونی و بدون حق مالکیت به شهرداری‌ها واگذار کند تا بتوان گامی در جهت گسترش و توسعه فضای سبز شهری انجام داد.

قم هم به عنوان یک کلان شهر با جمعیت بالای یک میلیون نفر نیاز به داشتن محیط‌هایی که مردم بتوانند بعد از ساعات متمادی کار شبانه روزی در آن تجدید قوا کنند را همواره احساس می‌کرده است و این نیاز از جایی بیشتر احساس شد که منابع آب زیرزمینی استان قم تقریبا به صفر رسید و فرسایش خاک به بیشترین حد خود رسید و همین امر باعث شد که ریزگرد‌ها ریه‌های شهر را هدف بگیرند و نفس‌های آن را به شماره بیاندازند.

توسعه فضای سبز در استان قم تا حدی اهمیت دارد که شهردار جدید قم در ابتدای ورود خود به قم و تصدی عنوان شهرداری قم یکی از مهم‌ترین اهداف خود را توسعه فضای سبز استان قم و بهبود منظر شهری عنوان کرد، سقائیان‌نژاد در ابتدای ورود خود و در اولین مصاحبه خود گفته بود: اولویت شهرداری قم اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام و توسعه فضای سبز است.

وی توسعه مراکز فرهنگی و تفریحی مناطق پرجمعیت و قدیمی قم را از برنامه‌های مهم تیم جدید شهرداری بیان کرده بود.

توسعه فضای سبز در استان قم در حالی به عنوان یکی از اهداف تیم شهرداری جدید عنوان شده است که کمبود این فضا از سالیان گذشته دغدغه‌ای برای مردم این شهر بوده است؛ به این معنا انتخاب فضایی برای گذراندن ایام تعطیل برای مردم قم به یک معضل تبدیل شده و برای آن یا باید دوساعت دوری راه را به جان می‌خریدند و عازم روستاهای قم شوند و یا بوستان‌های همیشه شلوغ استان را برای گذراندن روزهای تعطیل خود برگزینند.

سرانه فضای سبز استاندارد در مناطق متفاوت با توجه به آب و هوا و شرایط اقلیمی متفاوت است؛ بر این اساس آنچه در شهرهای شمالی سرانه استاندارد محسوب می‌شود با سرانه استاندارد استان قم متفاوت است، ولی آنچه در این بین مسلم است این است که استان قم با توجه به جمعیت یک میلیون و ۲۰۰ نفری که دارد سرانه فضای سبز قابل قبولی ندارد و برای رسیدن به میانگین قابل قبولی از فضای سبز در استان قم هنوز راه طولانی باقی مانده است.

۲۰ تا ۲۵ مترمربع سرانه متعارف فضای سبز
بر اساس مطالعات و بررسی‌ها وزارت راه و شهرسازی سرانه فضای سبز در شهرهای ایران برای هر فردی در ایران بین ۷ تا ۱۲ متر مربع برای هر نفر است، ابراهیم ملکی معاون شهری و شوراهای استانداری قم ضمن بیان این مطلب افزود: سرانه متعارف فضای سبز برای هر نفر ازسوی محیط زیست سازمان ملل متحد ۲۰ تا ۲۵ متر مربع تعیین شده است که رقم کمتری است با این وجود در شهرهای مختلف کشور این رقم اختلافات فاحشی دارد.

سرانه فضای سبز استان قم بر اساس آماری که ملکی ارائه می‌دهد ۱۷و ۱۹ دهم است، آماری که تنها شامل بوستان‌های شهری را شامل نمی‌شود و علاوه بر آن پارک‌های جنگلی، بستر رودخانه، میادین و خیابان‌های تحت تملک شهرداری را هم در برمی گیرد و به همین دلیل می‌توان قسمت اعظم این آمار مختص به بیرون شهر دانست.

در این میان اما آمار فضای سبز استان قم از سال ۹۰ تا به امروز آمار رو به رشد داشته است که شاید بتوان آن را همراه با وعده‌های توسعه فضای سبز از سوی تیم جدید شهرداری یکی از عوامل امیدوار کننده در توسعه فضای سبز استان دانست؛ پیام جوادیان مدیرعامل سازمان فضای سبز و پارک‌های شهرداری قم در رابطه با برنامه شهرداری برای توسعه فضای سبز گفت: نخستین برنامه‌ای که این سازمان در راستای اجرای آن برآمد متعادل سازی نیروی متخصص در مناطق مختلف شهرداری بوده است برای مثال در منطقه پنج هیچ کار‌شناسی حضور نداشت ولی در برخی مناطق چندین کار‌شناس مشغول فعالیت بودند.

جوادیان یکی از اقدامات سازمان پارک‌های شهرداری قم را در فصل پاییز کاشت درخت در حاشیه شهر عنوان کرد و افزود: در پردیسان ۷۰ هکتار زمین در نظر گرفته شده است و در مجموع در تمام شهر حدود ۲۰۰ هکتار درختکاری در راستای توسعه رینگ و حاشیه فضای سبز انجام می‌شود.

این کاشت درختان جدید هنگامی می‌تواند اثرگزار باشد که در حفظ آن هم تلاش شود و برای فضاهای سبزی که تخریب شده اندبازسازی شود و تا زمانی که و باغچه‌هایی را که بعضا کسبه به آن‌ها آسیب رسانده‌اند و یا بر اثر بی‌آبی خشک شده‌اند را ترمیم کنند.

در سطح شهر نیز دیده می‌شود که درختانی از بین رفتند ولی جای آن درختی کاشته نشده و در صدد هستیم این کمبود را هم جبران کنیم به ویژه باغچه‌های کناری خیابان‌ها که بعضی کسبه به درخت‌ها آسیب رساندند و برخی به دلیل بی‌آبی خشک شده و از بین رفته‌اند.

۴۰۰ هکتار فضای سبز شهری
به گفته ملکی هزار و ۸۲۰ هکتار میزان فضای استان قم است که ۴۰۰ هکتار آن مختص به شهر قم و فضای سبز شهری است، وی همچنین در ارتباط با پراکندگی فضای سبز در استان قم، تاکید کرد: کاربری فضای سبز در هشت منطقه شهری قم به گونه‌ای است که برای مثال در منطقه هفت کمترین میزان فضای سبز برابر با ۱۸ هکتار دارد و منطقه دو نیز با ۷۴۲ هکتار بیشترین فضای سبز را به خود اختصاص داده است.

این عدم تعادل در فضای سبز استان نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که فضای سبز استان با آن دست به گریبان است؛ اختلاف فاحش ۱۸ هکتار تا ۷۴۲ فاصله‌ای است که باید برای رفع آن تلاش بیشتری لحاظ شود.

این کمبود فضای سبز تجهیز شده در استان قم در حالی به یک مشکل در استان قم تبدیل شده است که آمار رشد این فضا با رشد لاک پشتی در سال‌ها گذشته پیشرفت داشته است، پیشرفتی که با توجه به سیاست‌ها و تاکیدات شهردار بر توسعه فضای سبز و بهبود منظر شهری امید این را زنده می‌کند که این فضا در سال‌های آتی با پیشرفت سریع تری همراه باشد، اتفاقی که اگر عکلی نشود نمی‌توان آینده خوبی را برای استان قم در سال‌های آینده متصور بود.

انتهای پیام/۱۳۲