قم نيوز: یکی از مراجع تقلید در برنامه چشمه معرفت مسائل مختلف از جمله دلایل ذکر نشدن اسناد سخن امام علی(ع) در نهج‌البلاغه، زمان نقل سخنان توسط امام علی(ع) و تعداد روایات، خطبه‌ها، نامه‌ها و ... این حضرت را بررسی کرد.

به گزارش قم نيوز، آیت‌الله جعفر سبحانی در برنامه چشمه معرفت که پنجشنبه شب از شبکه دو سیما پخش شد اظهار کرد: سؤال شده است که «چرا خطبه‌های امام علی(ع) در نهج‌البلاغه فاقد سند است؟»، «تعداد نامه‌ها، سخنان کوتاه و نامه‌های امام علی(ع) چقدر است؟» و «زمان خطبه‌ها و نامه‌ها چه زمانی بوده است؟ آیا در زمان رسول خدا هم بوده یا بعد از رحلت ایشان؟».

وی ادامه داد: تاکنون 12 هزار کلمه، خطبه و نامه از امیرالمؤمنین(ع) جمع شده است، بخشی از سخنان این حضرت در غررالحکم است که چاپ شده و همه از آن بهره می‌گیرند و اغلب شامل کلمات قصار است، خطبه‌های این حضرت که بیش از 200 خطبه است در نهج‌البلاغه سیدرضی موجود است و نامه‌های ایشان نیز در نهج‌البلاغه است.

این مرجع تقلید عنوان کرد: نمی‌توان گفت مجموع آنچه که از امیرمؤمنان(ع) صادر شده است به همین مقدار است چون بعدها مستدرک نیز بر نهج‌البلاغه نوشته شده است که اگر آن‌ها را نیز حساب کنیم آمار از 12 هزار بالا می‌رود.

آیت‌الله سبحانی در پاسخ به اینکه چرا خطبه‌های امیرمؤمنان(ع) فاقد سند است گفت: چون خطبه‌های آن حضرت در زمان نگارش نهج‌البلاغه خیلی واضح بوده و حالت تواتر یا کمی کمتر از تواتر داشته است به گونه‌ای که رضی نیاز ندانست که سندها را ذکر کند.

وی ادامه داد: کلمات امیرمؤمنان(ع) در میان کلمات دیگران درخشندگی داشت و در میان سخنان دیگران ممتاز بود، سند را در جایی ذکر می‌کنند که کلامی با کلام دیگری مشابه باشد ولی کلمات امیرمؤمنان(ع) حالت تواتر و ... داشت و علاوه بر این نوعی امتیاز ذاتی و جوهری داشته است و همانگونه که آیات قرآن در میان سایر کلمات و حتی در نهج‌البلاغه نوعی امتیازی دارد که با دیگر کلمات مخلوط نمی‌شود، کلمات امیرمؤمنان(ع) و خطبه‌ها و نامه‌های این حضرت چنین حالتی داشت.

این مرجع تقلید بیان کرد: تواتر از یک سو و امتیاز جوهری از سوی دیگر سبب شد که اسناد ذکر نشود و فقط در مواردی که شبهه‌ناک بود به سند اشاره شده است که این خطبه را فلانی در کتابش نقل کرده است.

آیت‌الله سبحانی افزود: برای اینکه دهان دشمنان بسته شود شخصیت‌های بزرگی در همین قرن اسناد نهج‌البلاغه را استخراج کرده‌اند یعنی آنچه را که مرحوم سیدرضی بی‌سند نقل کرده‌ است این‌ها پیدا کرده و سندش را نقل کرده‌اند، خصوصا از کتاب‌هایی که قبل از رضی نوشته شده است یعنی در کلمات کلینی، صدوق و دیگر علما اسناد نهج‌البلاغه را پیدا کرده‌اند.

وی عنوان کرد: سیدعبد‌الزهرا کتابی با عنوان «مسانید نهج‌البلاغه» دارد که این کتاب را از حالت ارسالی بیرون آورده است.

این مرجع تقلید در پاسخ به این سؤال که سخنان امام علی(ع) چه زمان بیان شده است گفت: همه این‌ها بعد از رحلت پیامبر(ص) بوده است، در زمان پیامبر(ص) کوچکترین کلمه‌ای از امیرمؤمنان(ع) نقل نشده است، البته ممکن است چند کلمه نقل شود ولی به عنوان نصیحت، خطبه یا نامه در زمان پیامبر(ص) از ایشان صادر نشده است که این نشان‌دهنده کمال ادب امام علی(ع) در برابر پیامبر(ص) است.

آیت‌الله سبحانی عنوان کرد: امام علی(ع) تمام کلمات قصار را در زمان پیامبر(ص) نیز به صورت بالقوه دارا بود و اینچنین نبوده که همه آن بعد از رحلت پیامبر(ص) پیدا شده باشد ولی ادب رسالت و امامت اقتضا می‌کرد که امیرمؤمنان(ع) در زمان پیامبر(ص) کوچکترین کلمه‌ای ذکر نکند.

وی اضافه کرد: در جایی که شخصیتی بالا چون رسول‌الله(ص) وجود دارد نباید اظهار نظر کرد بلکه باید همه تابع وجود او باشیم.

این مرجع تقلید بیان کرد: در سال‌های 1330 و 1331 مسئله انتخابات بسیار کمرنگ بود، یکی از شاگردان امام خمینی(ره) به امام گفت «مردم باید به کدام نماینده رأی بدهند؟ تکلیف مردم را روشن کنید، چرا در این باره سخن نمی‌گویید؟»؛ امام خمینی(ره) در پاسخ فرمود «من در این زمان جایگاهی ندارم»، یعنی در این زمان با وجود آیت‌الله بروجردی که مرجع بزرگ شیعیان اسلام است نباید در این موقع سخنی بگویم، ولی زمانی که آیت‌الله بروجردی رحلت کردند امام خمینی(ره) بر اساس احساس وظیفه سخنان خود را شروع کردند.

آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه تمام زندگی و سخنان امیرمؤمنان امام علی(ع) برای ما سرمشق است ادامه داد: نهج‌البلاغه را اَخ‌القرآن می‌گویند که این بیانگر این است که کتابی که بشر بعد از توجه به قرآن باید به آن توجه کند کتاب نهج‌البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) است.

این مرجع تقلید عنوان کرد: کتاب نهج‌البلاغه هم در معارف و هم در احکام برای ما حجت است.

آیت‌الله سبحانی ادامه داد: امام علی(ع) نخستین کسی بود که در خطبه‌های خود مسائل معرفتی و کلامی را برای مردم گشود، قبل از امام علی(ع) کسی درباره مسائل کلامی سخن نگفته است.

وی افزود: آنچه حکما و علما بعد از قرن‌ها آن را درک کردند امام علی(ع) سال‌ها پیش در سخنان کوتاه خود بیان کرده‌اند.

انتهای پیام/137