صنایع دستی قم و دغدغه‌ای به نام فروش وعده‌هایی که روی زمین ماند

به گزارش قم نیوز دست‌هایی که خلق می‌کنند و هنر و صنعت را در هم می‌آمیزند، رنگ‌ها را به سر شوق می‌آورند و با ترکیبشان هر چشمی را به خود خیره می‌کنند، هر آنچه بی‌ارزش است را ارزش می‌بخشند و با سرانگشتان خود خاک را کیمیا می‌کنند تا آنچه حاصل دست‌های هنرمند آنهاست پشت ویترین مغازه‌ها و میان خانه‌ها و آن سوی مرزها جلوه گری کند و نشان از هنر ایرانی اسلامی داشته باشد.

از بین ۳۰۰ رشته صنایع دستی به ثبت رسیده در سطح کشور، هنرمندان قم در ۵۰ رشته فعال هستند و ۲ هزار کارگاه صنایع دستی در رشته‌های مختلف ازجمله منبت کاری، زیورآلات سنتی، سفال و سرامیک، تراش سنگ، شیشه گری، چرم، رو دوزی و سایر رشته‌های صنایع دستی در استان قم فعال است.

ابوالقاسم سعادتمند که از جمله همین هنرمندان شناخته شده است که اعتقاد دارد راه کار در این عرصه چندان هموار نیست و مشکلات بسیاری سر راه هنرمندان صنایع دستی وجود دارد.

این هنرمند قمی که تنها تولیدکننده خرمهره در ایران است معتقد است که هنرمندان صنایع دستی در استان تنها به هنر خود متکی هستند در حالی که بسیاری از وعده‌های حمایت مسئولان روی کاغذ مانده و عملی نشده است و از این منظر که به صنایع فرهنگی استان نگاه هنری و آینده نگرانه‌ای وجود ندارد این صنعت قدرت رشد پیدا نکرده است.

دغدغه چندین ساله عرضه صنایع دستی

به گفته وی ایجاد شرایط مناسب برای فروش از جمله دغدغه‌های اصلی فعالان صنایع دستی در قم است به طوری که ایجاد یک مجتمع مناسب برای فروش و عرضه کالای فرهنگی به یک خواسته و دغدغه ۲۰ ساله تبدیل شده است که هر روز ماجرای جدیدی پیدا کرده و عملی نمی‌شود در حالی که یکی از راه‌های اساسی برای افزایش اقبال مردم به صنایع دستی پیوند آن با گردشگری مذهبی و عرضه آن در محیط‌های حضور زائران ازجمله ایجاد نمایشگاه‌های فروش صنایع دستی در هتل‌ها و مجتمع‌های بین المللی است.

سعادتمند که از کودکی عمر خود را در کارگاه خانوادگیشان گذرانده و حالا تنها تولید کننده بزرگ خرمهره در کشور است معتقداست که ماندن در این عرصه تنها به همت خود هنرمندان و ایستادن روی پایه خود با چاشنی عشق به کارشان شدنی است.

این هنرمند قمی معتقد است که هویت بخشی به صنایع دستی قم اصلی‌ترین کار برای حمایت از فعالان این عرصه است، در حالی که امروز صادرات صنایع دستی که قدمت چند هزار ساله دارد به صورت چمدانی و به صورت گمنام صورت می‌گیرد.

راه ناهموار هنرمندان جوان

گلایه‌های هنرمندان صنایع دستی از پیشکسوتانی که عمر خود را در این راه گذرانده‌اند تا جوانان هنرمندی که در ابتدای راه قرار دارند فراگیر است. ریحانه حاج رضایی از جمله همین هنرمندان جوانی است که تحصیل کرده رشته صنایع دستی در دانشگاه کاشان است و حالا بیش از ۴ سال است که در کارگاه شخصی خود به تولید محصولات سفال و سرامیکی می‌پردازد اما بازار فروش هنوز مسئله‌ای که برای او و همکارانش حل نشده است.

به گفته وی کارگاه‌های کاشی کاری و سفال در قم محدود است و متناسب با توان استان نیست به ویژه که این رشته از صنایع دستی بسیار متنوع و محبوب است که ایده‌های بسیاری می‌تواند در آن خلق شده و بازار خوبی کسب کند.
حاجی رضایی معتقد است که به طور کلی جایگاه صنایع دستی در استان قم جایگاه مناسبی نیست و فقدان یک محیط عرضه مناسب این مسئله را تشدید کرده است.

با این همه اما رجعت مردم به صنایع دستی و اقبال بیشتر از گذشته به محصولات هنری مسئله‌ای است که فعالان این عرصه را امیدوار نگه داشته است، آن طور که این هنرمند جوان گفته است علاقه و توجه مردم به صنایع دستی به نسبت سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده است و مردم بیش از گذشته از این نوع محصولات استقبال می‌کنند.

تبدیل بازار کهنه به خیابان

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم هم موضوع ضعف در فروش صنایع دستی را پذیرفته و شرایط فروش صنایع دستی در قم را شرایط نامناسبی ارزیابی کرد که متناسب با توان هنرمندان قمی در تولید صنایع دستی نیست.

تبدیل بازار کهنه به بازارچه دائمی محصولات صنایع دستی وعده‌ای بود که برای فعالان صنایع دستی امید خوبی بود که تا به امروز محقق نشده است، آن طور که بحرینی گفته است تخریب‌های در بازار کهنه صورت گرفته که آن را از یک اثر تاریخی به یک خیابان تبدیل کرده است کار سامان دادن آن را سخت کرده است.

به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی قم از ۱۸۰ غرفه موجود در بازار کهنه حدود ۴۰ مربوطه به صنایع دستی در حال حاضر در این بازار فعال هستند و پیش‌بینی شده بود که تسهیلاتی برای تبدیل سایر غرفه‌ها به غرفه عرضه محصولات صنایع دستی اعطا شود اما این فضای تاریخی مربوط به دوره صفوی آسیب‌های زیادی دیده و قابلیت تبدیل شدن این مکان به یک بازار سنتی را از آن گرفته است و پیگیری‌های این موضوع از شورای ترافیک و دستگاه‌های مربوطه تا به امروز جوابی به همراه نداشته است.

صادرات محدود صنایع دستی قم

در رابطه با صادرات صنایع دستی استان قم هم در محصولات چوبی و شیشه بهتر عمل کرده است، به گفته وی در سال گذشته استان قم در رشته مبلمان و منبت ۷۵ هزار دلار و در صادرات محصولات صنایع دستی شیشه ۵۰۰ هزار دلار درآمد حاصل از صادرات داشته است که بخش مهمی از آن در نتیجه فروش سفارشات لوسترهای حرم امام علی(ع) در نجف بوده و درآمد حاصل از کاشی هفت رنگ، ۳۰ هزار دلار و کاشی معرق نیز، ۵۰ هزار دلار بوده است.

آن طور که معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم گفته است در رشته‌هایی دیگر مانند کاشی هم صادرات صورت گرفته است، کاشی هفت رنگ، خرده چوب و گره چینی و خرمهره نیز به کشورهای عراق، پاکستان، افغانستان و کشورهای شمالی از جمله آذربایجان صادر شده است.

به گفته وی بخشی مهمی از صادرات استان را هم صادرات چمدانی تشکیل می‌دهد که آمار مشخصی از آن وجود ندارد و عدم تعریف مشوق‌های صادراتی برای صادرکنندگان عمده و مشکلات تبادل ارزی سبب شده است که رونق صادرات در استان هم با مشکل مواجه باشد و همه اینها کار را برای هنرمندان فعال در صنایع دستی در همه سطوح از فروش‌های خرد تا صادرکنندگان سخت کرده است.
انتهای پیام / 137

صنایع دستی قم و دغدغه‌ای به نام فروش/ وعده‌هایی که روی زمین ماند