کاهش سطح بارش‌ها در استان قم نسبت به سال‌های گذشته سبب بروز بحرانی در مسئله آب شده است که با توجه به حجم بالای استفاده از این نعمت الهی در آبیاری فضاهای سبز شهری به نظر می‌رسد باید تدابیر ویژه‌ای برای مدیریت صحیح آب اندیشیده شود.

 به گزارش قم نیوز ، استان قم از استان‌های خشک و بی‌آب کشور به‌حساب می‌آید که همواره در این چند دهه یکی از مراکز درگیر با تنش آبی در کشور به شمار رفته است. کاهش بارش‌ها در نیمه دوم سال گذشته سبب شده امسال سال بسیار مهم و حیاتی برای استان قم باشد و با کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و آب ورودی به استان باید برای سال سخت و کم‌آبی خود را مهیا کنیم.

در چند سال گذشته با توجه به کاهش بارش‌ها، برنامه‌ریزی‌هایی برای صرفه‌جویی در مصرف آب مانند اصلاح الگوی سطح کشت در کشاورزی و استفاده از آب‌های خاکستری در صنایع و کشاورزی شده که  اندکی  جلوی هدررفت آب در این دو مقوله مهم گرفته شود، ولی به نظر می‌رسد هنوز در فرهنگ‌سازی استفاده از آب آشامیدنی برای مردم و شهرها موفق نبوده‌ایم و متأسفانه سرانه مصرف آب در شهر قم نه‌تنها کاهش نیافته بلکه افزوده نیز شده است.

با همه چالش‌های موجود در حوزه آب امروزه با مسئله‌ای به نام نقش فضای سبز در توسعه‌یافتگی و زیبایی‌های شهرها روبه‌رو هستیم که به جزئی لاینفک از زندگی شهری و ارتقای کیفی زندگی ساکنان شهرها تبدیل‌شده است و حتی فضای رقابتی ایجادشده در افزایش، زیبایی، کارایی، مدرنیت و خلاقیت در موضوع فضای سبز به مقوله‌ای مهم تبدیل‌شده است.

محیط‌زیست و فضاهای سبز شهری به‌عنوان نیازی اجتماعی، ارتباطی مستقیم با زندگی افراد داشته و دغدغه افزایش و ارتقای پیوند طبیعت با شهرنشینان همواره مورد تأکید مدیران و مسئولان شهری در سراسر دنیا بوده است.

اما در کنار اهمیت وجود فضای سبز شهری، نگهداری این نعمت مهم بسیار با اهمیت بوده که در این رابطه نقش اساسی در کنار خاک، آب‌وهوا، نیروی انسانی و مدیریت، بر دوش "آب" است.

موضوعی که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قم نه‌تنها برای فضاهای سبز بلکه شامل محدودیت آبگیری استخرها از آب‌های زیرزمینی، محدودیت در کشت یونجه، محدودیت آبیاری باغ‌های استان نیز می‌داند و معتقد است: کاهش و حذف المان‌های آبی، اصلاح سیستم‌های آب‌شیرین‌کن خانگی و محور قرار گرفتن موضوع آب در سند اشتغال و از همه مهم‌تر حذف کاشت چمن در سطح شهر باید در دستور کار قرار گیرد.

مصرف زیاد آب در چمن‌های مسیر رودخانه

احمد حاجی حسینی مسگر، با اشاره به وضعیت نگران‌کننده آب در استان قم اظهار داشت: حذف چمن از فضای سبز شهری برای مدیریت و صرفه‌جویی در منابع آبی از ماه‌های اخیر در حال اجراست ولی اختصاص بیش از 50 درصدی از فضای رودخانه به چمن سبب برخی مطالبات و اعتراضات کشوری و ملی شده است.

اما آنچه که شاید در سخن مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قم از نکات مهم به شمار آید کشیده شدن بحران کم‌آبی به یک اعتراض اجتماعی است که نمونه آن را در این چند وقت بارها در شهرهای کشور شاهد بوده‌ایم و باید مدیریت شهری راهکاری برای این کار بیندیشد تا مردم کمتر با صحنه‌هایی از هدررفت آب به‌ویژه در آبیاری فضای سبز روبرو شوند.

سامع معاون خدمات شهری شهرداری قم نیز با اشاره به اهمیت مدیریت آب در آبیاری فضای سبز شهری خاطرنشان کرد: شهرداری به دنبال کاشت گونه‌های گیاهی سازگار با وضعیت شهر قم است و برای کسب آخرین اطلاعات، طرح مطالعاتی سه‌ساله را تدوین کردیم تا گونه‌های سازگار با قم را شناسایی کنیم.

توسعه فضای سبز با کاشت گونه‌های سازگار در قم

معاون امور عمرانی استاندار قم نیز خاطرنشان کرد: حذف فضای سبز که سال‌ها برای کاشت و نگهداری آن تلاش شده توجیه‌پذیر نیست و فضای سبز موجود را باید حفظ کنیم اما در توسعه فضای سبز باید کاشت گونه‌های کم آب بر و سازگار با اقلیم خشک قم در دستور کار قرار گیرد.

محسن بهشتی ممنوعیت کاشت چمن در سطح شهر و چمن‌های مسیر رودخانه را مدنظر قرارداد و یادآور شد : از 2 هزار و 168 هکتار فضای سبز شهر قم حدود 108 هکتار چمن‌کاری شده که امیدواریم در سال‌های آینده با توسعه فضای سبز گونه‌های غیر چمن این رقم کاهش یابد، همچنین با توجه به عدم توقف در حاشیه مسیر رودخانه و عدم امکان استفاده تفرجگاهی از چمن‌های بستر رودخانه کمیته‌ای متشکل از شهرداری قم، آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب شهری با محوریت دفتر امور شهری استانداری در خصوص کاهش عرصه چمن‌کاری شده این محور و راهکارهای کاهش مصرف آب فضای سبز با استفاده از ظرفیت‌های مختلف و استفاده از گونه‌های کم آب بر و سازگار با اقلیم قم تصمیم سازی خواهند کرد.

هنوز فاصله زیادی با سیستمی شدن کامل آبیاری فضای سبز داریم

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر نیز در این رابطه، با اشاره به کاهش نزولات جوی در استان قم و قرار گرفتن شهر قم در محدوده قرمز بحران کمبود آب اظهار داشت: مبلغ قابل توجهی جهت توسعه شبکه آب خام، سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار و ساخت مخازن ذخیره آب به‌منظور بهره‌وری آب در آبیاری فضای سبز شهری برای مدیریت فضای سبز شهری در نظر گرفته‌شده است.

سید مجتبی سبحانی ثابت ادامه داد: باهمت سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم خوشبختانه حرکت به‌سوی سیستمی شدن آبیاری فضای سبز شهری موردتوجه قرارگرفته است، اما هنوز با نقطه مطلوب که کاهش هدر رفت آب بوده فاصله‌داریم.

وی خاطرنشان کرد: از سازمان فضای سبز خواسته‌شده هرچه سریع‌تر نسبت به تکمیل سیستم آبیاری قطره‌ای در سطح شهر اقدام کند تا در وضعیتی که استان قم در شرایط بحرانی آب قرار داشته شاهد هدر رفت این مایه حیات‌بخش نباشیم.

عضو شورای شهر قم با تأکید بر تکمیل سیستم آبیاری موجود اظهار داشت: با ساخت و راه‌اندازی مخازن آب جهت ذخیره و استفاده بهینه از ظرفیت موجود شاهد مدیریت مناسب این منابع خواهیم بود، که در بودجه سال 1397 نیز مبلغ مناسبی برای این مهم دیده شده است و از طریق کمیسیون و مشاورین نظارت‌های لازم بر این موضوع وجود داشته و موارد و مشکلات گزارش شده در کمترین زمان بررسی و در صورت نیاز تذکرات لازم به بخش‌های مختلف ابلاغ می‌شود.

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر با اشاره به اهمیت آموزش در راستای افزایش بهره‌وری آب در آبیاری فضای سبز اظهار داشت: آموزش نیروهایی که وظیفه آبیاری این فضاها را بر عهده داشته بسیار حائز اهمیت است، چراکه نیروی انسانی آموزش‌دیده می‌تواند در افزایش بهره‌وری آب تأثیر به سزایی داشته باشد و شورای شهر نیز در همین راستا هزینه مناسبی را در بودجه پارک‌ها و فضای سبز پیش‌بینی کرده است.

به نظر می‌رسد بحث حذف چمن در کنار مدیریت صحیح منابع آب در قبال عدم‌تغییر در رویه افزایش سرانه فضای سبز به دغدغه‌ای جدی برای مدیریت شهری تبدیل‌شده است ولی در این مسیر باید دستگاه‌های دیگر نیز با تخصیص بیشتری از ظرفیت فاضلاب برای آبیاری فضای سبز با مجموعه مدیریت شهری همراهی کرده و کنترل بیشتری در مصرف آب این ماده حیاتی برای فضای سبز داشته باشند.

گزارش: راحله روشن

انتهای پیام/ 138