باز هم اول مهر، شوق دیدارهای دوباره را در مدارس رقم می زند از یک طرف دانش آموزان و معلّمان به کسب افتخارات و پیشرفت های بیشتر می اندیشند و از طرف دیگر، مسؤولان آموزش و پرورش به جبران و رفع کمبودها هستند.

به گزارش قم نیوز امروز اول مهر است؛ روزی که برای دانش آموزان قدیمی یادآور خاطرات فراموش نشدنی و برای دانش آموزان جدید، فرصتی برای پیشرفت در زندگی است.

امروز است که بوی پاییز و ماه مهر، محبّت می پراکند و زنگ دوباره مدارس، شورآفرینی می کند به ویژه با یاد این ابیات قیصر شعر ایران، مرحوم استاد قیصر امین پور:

باز آمد؛ بوی ماه مدرسه

بوی بازی های راه مدرسه

بوی ماه مهر، ماهِ مهربان

بوی خورشید پگاهِ مدرسه

از میان کوچه های خستگی

می گریزم در پناه مدرسه

باز می بینم ز شوق بچه ها

اشتیاقی در نگاهِ مدرسه

زنگ تفریح و هیاهوی نشاط

خنده های قاه قاه مدرسه

باز هم بوی باغ را خواهم شنید

از سرود صبحگاه مدرسه

روز اول لاله ای خواهم کشید

سُرخ، بر تخته سیاه مدرسه.

و اما امروز، حدود 255 هزار دانش آموز استان قم همپای حدود 14 میلیون دانش آموز ایرانی، به پا خواهند خاست تا افتخارات دیگری برای خود، خانواده ها و شهر و دیارشان بیافرینند همچنانکه آنان پیش از این هم افتخاراتی را به شهر علم و جهاد تقدیم داشته اند که از آن جمله می توان به کسب رتبه سوم کشور در امتحانات نهایی، رتبه چهارم در امتحانات کتبی و همچنین رتبه ششم آزمون سراسری در بین استان های کشور اشاره کرد.

دانش آموزان قمی در عین حال رتبه نخست کشور در مسابقات قرآن و عترت دانش آموزی را هم به خود اختصاص داده اند که نشان از موفقیتی دیگر است. همچنین کسب رتبه های اول تا سوم جشنواره خوارزمی توسط دانش آموزان استان قم در پنج رشته پژوهش علمی، علوم  آزمایشگاهی و سلول های بنیادی، دست سازه، زبان انگلیسی و زبان و ادبیات فارسی، از دیگر موفقیت های دانش آموزان دیار کریمه اهل بیت (س) است.

در کنار این خبرهای خوش، در همین روزهای اخیر بود که اداره کل آموزش و پرورش استان، خبر تلخی را هم با همشهریان و مسؤولان در میان گذاشت:

«کمبود 100 مدرسه در استان به ویژه در مناطق پُرتراکم و تازه احداثی مانند بلوار غدیر، شهرک انسجام و پردیسان.»

آمار البته بیانگر این است که در استان قم، حدود یک هزار و 500 مدرسه (حدود هشت هزار و 500 کلاس درس) فعال است که بر این اساس، هر واحد آموزشی در قم، به طور متوسط حدود 170 دانش آموز و هر کلاس درس به طور متوسط 30 دانش آموز دارد که می طلبد تا با برنامه ریزی دقیق تر مسؤولان استانی، شرایط به گونه ای مُهیا شود که دانش آموزان بتوانند در فضایی آرام تر و خلوت تر، به فراگیری علم و مهارت و معرفت بپردازند.

و اما آغاز سال تحصیلی مدارس، می تواند یادآور نکات مهم و حتی برخی معضلات کهنه و کُهن در نظام آموزشی کشور و البته استان قم باشد که مرور و بازخوانی آن ها خالی از لطف نیست:

 

آموزش و پرورش باید ارج بیند و در صدر نشیند

به نظر می رسد تا زمانی که نگاه کلان کشور و مسؤولان ارشد به آموزش و پرورش اصلاح نشود و معلم و دانش آموز به طور واقعی و حقیقی بر صدر ننشینند و ارج لازم نبینند تحول در آموزش و پرورش محقق نخواهد شد حتی اگر برای حفظ ظاهر، اسناد بالادستی یا سند تحولی نوشته شده باشد.

تردیدی نیست که سیستم آموزش کشور و به ویژه وزارت آموزش و پرورش به دلیل اینکه با فکر و اندیشه آینده سازان کشور سر و کار دارد نیازمند توجه همه جانبه و حداکثری است و قطعا هر گونه کم توجهی و یا سهل انگاری، آسیب های بسیاری را برای قشر کلیدی جامعه پدید خواهد آورد.

 

مدرسه باید محل آموزش و تمرین راه و رسم زندگی باشد

همه بررسی های کارشناسی و البته تجربه گرانبهای نظام آموزشی نشان می دهد که برنامه تحصیلی دانش آموزان باید از تمرکز بر محفوظات و درس های غیر کاربردی فاصله بگیرد و به مهارت آموزی و به ویژه، آموزش راه و رسم زندگی درست و تمرین این نوع از زندگی تبدیل شود.

در این باره خبر خوشی که اعلام شده این است که از سال تحصیلی جاری، دو ساعت از برنامه درسی دانش آموزان در اختیار مدرسه و معلمان قرار می گیرد تا بر اساس نیاز منطقه، نسبت به انتخاب محتوا اقدام شود تدبیری که البته جسارتی نصفه و نیمه است و بعید است به تحولی همه جانبه منتهی شود.

همچنین اعلام ممنوعیت انجام تکلیف  در خانه برای دانش آموزان سال های نخست تحصیلی ابتدایی و ضرورت انجام آن در خود مدرسه، خبر خوش دیگر سال تحصیلی جدید است؛ تصمیمی که بر اساس رویکرد «مدرسه محوری» اتخاذ شده اما کیست که نداند این شعار کلی بدون در نظر گرفتن طرح ها و برنامه های جامع و راهبردی، تنها در حدّ همان شعار باقی می ماند.

در عین حال باید توجه داشت که نظام مدرسه محوری، باید تکمله ای به نام خانه محوری و خانواده محوری هم داشته باشد یعنی اگر «مدرسه، خانه دوم است»  - که هست و باید باشد – پس باید نهادهایی مانند انجمن اولیاء و مربیان از وضعیت انفعال، رکود و باری به هر جهت فعلی فاصله بگیرد و به وضعیتی کارآمد تغییر جهت دهد به بیان دیگر لازم است تا انتقال تجربیات از خانواده به مدرسه و از مدرسه به خانواده، به درستی محقق شود.

 

کمبودهای مدارس قم و ضعف در پیگیری پیوست های فرهنگی

در این جا لازم است تا یکی از آخرین جملات حمیدرضا شیخ الاسلام به عنوان مدیرکل آموزش و پرورش استان قم مورد بازخوانی قرار گیرد جمله ای که پس از بیان کمبود 100 مدرسه در استان و به ویژه در مناطق تازه احداث و پُر تراکم قم بیان شده است:

«مدیران استان باید به فکر دانش آموزان باشند و زمین آموزشی را در اختیار ما قرار بدهند تا از ظرفیت خیّرین برای احداث مدارس جدید استفاده کنیم.»

این جمله البته یک پرسش را در ذهن مخاطبان پدید می آورد و آن، این است که آیا مناطق تازه احداث شده در استان، پیوست فرهنگی نداشته اند که اکنون با کمبود مدرسه مواجهند؟ مگر ممکن است منطقه ای پُر تراکم در شهر ساخته شود و زمین یا زمین های مناسب برای مدرسه یا مدارس متناسب با آن در نظر گرفته نشود؟! آیا آموزش و پرورش استان از حداکثر توان مدیریتی و حقوقی خود برای پیگیری این سهل انگاری ها – که منجر به کمبود مدرسه در مناطق تازه احداث در قم شده – بهره برده است؟

در کنار این مهم و جبران کمبود، البته لازم است تا پیگیری های لازم برای ترمیم مدارس دارای بافت فرسوده در استان و همچنین موارد دیگر مانند تراکم برخی مدارس، کمبود نیروی آموزشی مقطع ابتدایی، کمبود تجهیزات هنرستان ها و همچنین کمبود امکانات تربیت بدنی و آزمایشگاهی در مدارس استان در کنار مسائل مربوط به جغرافیای مهاجرپذیر قم و مسائل حاشیه ای آن نیز مورد توجه جدی قرار گیرد.

 

ضرورت نگاه ویژه به مهارت آموزی

قم به عنوان یک استان با تجربه و پیشرو در زمینه مسائل آموزشی، پژوهشی و پرورشی این ظرفیت را دارد که به طور جدی درباره آموزش یک یا چند مهارت کاربردی به دانش آموزان برنامه ریزی کند؛ به بیان دیگر لازم است تا هر دانش آموز در پایان مقطع دیپلم، یک یا چند مهارت را به شکل کامل و عملی آموزش دیده و یاد گرفته باشد.

همچنین وجود انبوه پژوهشکده ها و پژوهشگاه های حوزوی و دانشگاهی، این امکان را برای آموزش و پرورش قم مهیا می کند که با همکاری این نهادها و استفاده از تجربیات آن ها، زمینه را برای جذب دانش آموزان نخبه به رشته علوم انسانی با هدف تولید محتوای علوم انسانی اسلامی فراهم کند.

امید آن که برنامه ریزی برای تحقق این اهداف متعالی، از همین روز نخست سال تحصیلی جدید در دستور کار قرار گیرد.

انتهای پیام/ 137