هفته پژوهش فرصتی دوباره برای یادآوری این نکته است که پژوهشگران، به ویژه پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی باید پاسخگویی به مسائل جدید میان رشته ای به ویژه مسائل نوپدید اجتماعی و فرهنگی را اولویت اصلی خود بدانند و بر آن تمرکز کنند.

به گزارش قم نیوز پژوهش را نقطه آغاز حرکت های بنیادی، مقدمه ای اساسی برای پیشرفت و توسعه و البته تولید علم و بروزرسانی آن دانسته اند.

شاید از این روست که در تقویم رسمی کشور، یک روز و بلکه یک هفته از آذر ماه را به عنوان روز و هفته پژوهش نامگذاری کرده اند تا شاید این روز و هفته، فرصتی دوباره برای بررسی مسائل حوزه پژوهش و مشکلات ریز و درشت این عرصه باشد.

بر این اساس است که روزهای هفته پژوهش با نامگذاری های نمادینی مانند «پژوهش، فناوری، مدرسه و دانشگاه»، «پژوهش، فناوری و رسانه»، «پژوهش، فناوری و چالش های ملّی»، «پژوهش، فناوری، علوم انسانی و هنر» و «پژوهش، فناوری، مسؤولیت های اجتماعی و تعاملات بین المللی» گره خورده است تا مسائل مختلف و اولویت های اصلی کشور در حوزه پژوهش بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

 

اهمیت اولویت بندی پژوهشی

باید گفت امروزه حوزه پژوهش در کشور، بیش از هر چیز به همین اولویت بندی نیاز دارد؛ به بیان دیگر در شرایط کمبود منابع و بودجه ها و البته تنوع های موجود در عرصه پژوهش و همچنین برای تخصیص بهینه منابع و با رویکرد حل مشکلات و مسائل روز کشور، ضروری است تا اولویت های پژوهشی کشور بر اساس نیازسنجی های علمی إحصاء شود که البته این امر مستلزم وجود آمار دقیق در کشور نیز هست.

در این باره، حجت الاسلام کمال جعفریان یکی از پژوهشگران حوزه علمیه قم و از دارندگان رتبه برتر در جشنواره های پژوهش های دینی گفت: متأسفانه امروزه در عرصه پژوهش ، کمتر به اولویت ها و البته پژوهش های کاربردی که بتواند مشکلی از مشکلات کشور یا دردی از دردهای مردم را برطرف کند توجه می شود و بیشتر پژوهش ها به سمت و سوی پژوهش های صِرفا نظری کشیده شده است.

وی ادامه داد: نکته دیگری که باید در باب آسیب های حوزه پژوهش اشاره شود این  است که در تعداد نچندان کمی از پژوهش ها، کمتر به تاریخچه یک پژوهش و زحمات پژوهشگرانی که پیش از این در باب یک موضوع کار کرده و زحمت کشیده اند؛ توجه می شود. این مسئله سبب می شود تا ضمن موازی کاری در برخی پژوهش ها، بخشی از وقت و تلاش پژوهشگران هم صرف استخراج مطالبی شود که پیش از این کشف شده است.

وی همچنین از معاونت پژوهشی حوزه علمیه قم به عنوان مرکز مدیریت حوزه های علمیه سراسر کشور خواست تا پژوهش های حوزوی را به سمت و سوی پژوهش های کاربردی، پژوهش های میان رشته ای و همچنین پاسخ به مسائل نوپدید و گوناگون اجتماعی سوق دهد.

این پژوهشگر جوان و برگزیده حوزه علمیه قم همچنین به دست اندرکاران امر پژوهش در کشور پیشنهاد داد تا برای تشویق بیشتر پژوهشگران، ضمن اختصاص بودجه های لازم به این امر مهم و راهبردی، توسعه امکانات آزمایشگاهی و کتابخانه ای و البته دسترسی به آمار روز و همچنین منابع دست اول را در دستور برنامه های خود قرار دهند و در عین حال برای فرهنگسازی انجام بیشتر پژوهش های کاربردی و مطالبه گری عمومی، به انتشار گسترده پژوهش های برتر سالانه در رسانه ها و حتی در کتاب های درسی و یا کمک آموزشی اقدام کنند.

 

اولویت های پژوهشی کشور کدام است؟

اکنون باید گفت با توجه به شرایط روز کشور و نظام بین الملل، برخی از مهم ترین اولویت هایی که باید در پژوهش های امروزی مورد توجه قرار گیرد به این شرح است:

آسیب های اجتماعی، حوزه سلامت و بهداشت و همچنین مسائل مربوط به حوزه خانواده و سبک زندگی اسلامی – ایرانی

مسائل حوزه آموزش و پرورش

راهکارهای عملی تحقق عدالت اجتماعی

فرصت ها و آسیب های حوزه سایبری و فضای مجازی

مسائل محیط زیستی و حوزه آب

مسائل حوزه انرژی بویژه انرژی های محدود

مسائل حوزه علوم و فناوری های نوین

مسائل اقتصادی بویژه اقتصاد مقاومتی، اشتغال و کارآفرینی، اقتصاد بدون نفت و همچنین ضرورت اصاح نظام بانکی، پولی و بودجه ریزی

مسائل اصلاح بوروکراسی اداری

مسائل حوزه بیداری اسلامی و سیاست خارجی تعاملی

 و همچنین بهینه سازی روش ها و ساختارهای، فرآوری های لازم، ثبت و طراحی الگوهای جدید و همچنین نوآوری های علمی و فنی.

 

نظام آموزش و پرورش و تحقق فرهنگِ پژوهش

اینک و در پایان این نوشتار، سه نکته مهم دیگر مورد اشاره قرار می گیرد.

نکته نخست این است که نظام آموزش و پرورش در کشور باید به گونه ای عمل کند که مدارس، مُحقّق پرور باشند و فرهنگ پژوهش شکل بگیرد. این امر البته به تربیت مربّیان کاربلد و مجرّی در این زمینه هم نیاز دارد؛ مربّیانی که حوزه های علمیه و دانشگاه ها بتوانند آنان را به مدارس تزریق کنند.

 

آموزش عالی و ضرورت حرکت به سمت پژوهش محوری

نکته دوم به تحقق پژوهش محوری در دانشگاه ها و نظام آموزش عالی کشور بر اساس برنامه های توسعه کشور و همچنین اسناد بالادستی بر می گردد؛ به تعبیر دیگر با توجه به اینکه نظام حوزه های علمیه اصولا بر پایه تحقیق، پژوهش و مباحثات علمی استوار است – که البته باید تقویت شود – لازم است تا تلاش روزافزونی برای اصلاح فرایند نظام آموزش عالی از آموزش محور بودن به پژوهش محور بودن انجام پذیرد.

 

لزوم تعامل دو سویه

و نکته نهایی، ضرورت وجود ارتباط و تعامل دائمی بین نهادها و دستگاه های برنامه ریز و اجرایی کشور با مراکز معتبر پژوهشی است؛ امری که هم می تواند مراکز پژوهشی و پژوهشگران دلسوز را بیش از پیش با مسائل جاری و اولویت های کشور آشنا سازد و هم زمینه را برای استفاده حداکثری دستگاه ها و بدنه کشور از پژوهش های روز مهیا سازد.

انتهای پیام/ 110