در حال حاضر با اقدامات صورت گرفته در شهرداری قم، تنها 8 درصد پسماند شهری در مبدا تفکیک می‌شود و برنامه‌ریزی مدیریت شهری بر این است که این میزان تفکیک زباله را تقریبا دو برابر کرده با برنامه‌های جانبی از دفن پسماند جلوگیری کند.

به گزارش قم نیوز این روزها مواجه شدن با کوه‌های زباله در ساحل‌ها، جنگل‌ها، بیابان‌ها، مراکز تفریحی و حتی در ایام سوگواری و جشن‌های ملی و مذهبی در خیابان‌ها و پس کوچه‌های شهر اتفاقی عادیست؛ مسئله نگران‌ کننده ای که حل آن جدا از بخش‌های دولتی و خصوصی بیشتر به خود مردم بستگی دارد. ملتی که سالیان سال است که به فرهنگ و تمدن خود می‌بالند، اکنون تپه‌های زباله‌هایشان جای‌جای ایرانشان را سیاه کرده است. البته کمبود اطلاعات و فرهنگ‌سازی در خصوص راه‌های دفع زباله‌ها هم خود دلیل دیگری برای سیاه شدن چهره کشور توسط زباله‌هاست. یکی از راه‌هایی که می‌توان توسط آن زباله‌ها را تا حدود زیادی از چهره شهرها پاک کرد، بازیافت است.

استفاده از مواد مصرف شده، در واقع همان زباله‌ها، برای تولید کالاهای دیگر را بازیافت می‌گویند. البته بازیافت علاوه بر کاهش زباله فواید دیگری دارد که می‌توان به صرفه جویی در منابع طبیعی اشاره کرد. به عنوان مثال می‌توان کاغذهای باطله را به جای دور انداختن و سوزاندن و زشت کردن چهره شهر به کاغذ سفید تبدیل کرد. به این شکل هم از حجم زباله‌ها کاسته و هم از قطع تعداد زیادی درخت برای ساخت کاغذ جلوگیری می‌شود.

از فواید دیگر بازیافت می‌توان به صرفه جویی در انرژی اشاره کرد. خوب است بدانیم انرژی‌ای که برای بازیافت مواد مصرف می‌شود چند برابر کمتر از مصرف انرژی برای تولید مستقیم مواد است. مثلاً برای تولید آلومینیوم اگر از آلومینیوم مصرف شده استفاده کنیم تا ۹۰ درصد انرژی کمتری نسبت به استخراج آن از معادن مصرف کرده‌ایم.

در مناطق پرجمعیت که برای دفن هر تن زباله هزینه‌های گزافی پرداخت می‌شود، بازیافت می‌تواند مقادیر زیادی از بودجه‌های شهری را کاهش دهد. تجزیه و تحلیل‌های اقتصادی نشان دهنده این است که بازیافت می‌تواند درآمدی سه برابر درآمد حاصل از دفن زباله و 6 برابر بسیاری از مشاغل تولید کند.

پیدا شدن دلیل در دل دلایل دیگر از نکات مثبت این عمل است. گفته شد بازیافت باعث کاهش زباله‌ها می‌شود؛ این کاهش زباله هم به معنی کاهش محل دفن زباله‌ها در سطح زمین است. بر اساس آخرین آمار، مردم ایران سالانه ۲۰ میلیون تن زباله تولید می‌کنند که این رقم بسیار بیشتر از رقم تولید زباله سایر کشورهاست. ایرانی‌ها دو برابر استاندارد جهانی زباله تولید می‌کنند؛ چرا که طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، متوسط تولید زباله در جهان ۳۰۰ گرم است در حالی که آمارهای ارائه شده از وزارت کشور، متوسط تولید زباله در کشور ما را ۷۰۰ گرم می‌داند. بخش عمده این زباله‌ها مواد غذایی است.

بر اساس گزارش سازمان ملل روزانه هر یک نفر، ۱۳۴ کیلوکالری مواد غذایی هدر می‌دهد، که ۳۵ درصد این مواد غذایی از محصولات کشاورزی هستند که برای تولید آن‌ها میلیون‌ها لیتر آب مصرف شده است. جدا از مسئله اسراف، آسیب‌هایی که دفن این مواد غذایی در سطح زمین پدید‌ می‌آورند دلیل کافی و روشنی است تا ما را به سمت بازیافت سوق دهد.

در کشورهای پیشرفته دنیا دیگر پرونده دفن زباله در زمین بسته شده و با بازیافت بخش عمده زباله‌ها را به مصرف باز می‌گردانند. برای مثال آلمان ۸۰ درصد از زباله‌های تولیدی خودش را بازیافت می‌کند، که متاسفانه این رقم در ایران، با وجود بیش از ۶۰ کارخانه بازیافت زباله تنها ۷ درصد است.

در مجموع بازیافت مواد را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: ۱. بازیافت موادی که بدون هیچ فرایندی و تنها با شستشو و ضدعفونی کردن می‌توان آنها را به چرخه مصرف برگرداند مثل بطری‌های شیشه ای سالم.

۲. بازیافت موادی که طی فرایندی به مواد جدیدی تبدیل می‌شوند، مثل فلزات، شیشه خورده….

۳. بازیافت مواد زاید مثل تبدیل مواد فاسدشدنی به کود کمپوست.

با وجود اینکه پیشرفت‌های زیادی در صنعت بازیافت زباله‌ها در دنیا به وجود آمده اما همچنان سهم استفاده از ظرفیت‌های این صنعت در کشور ما اندک است و در کلان‌شهرها همین امر در کنار افزایش روز افزون تولید زباله، آینده‌ای بحرانی را نوید داده است و به مدیران گوشزد می‌کند که باید هرچه زودتر تدبیری بیاندیشند. روزانه بیش از ۷۰۰ تن زباله در شهر قم تولید می‌شود که ۱۵ درصد آن را زباله‌های خشک تشکیل می‌دهد.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم با اشاره به کاهش هزینه‌های شهرداری در حوزه مدیریت پسماند و بازیافت ‌می‌گوید: با راه اندازی کارخانه تولید کود کمپوست شرایط مطلوبی برای جلوگیری از دفن زباله‌ها در شهر فراهم شده که البته نیاز است همشهریان همکاری بهتری در تفکیک پسماند خشک از مبدأ داشته باشند.

تفکیک پسماند از مبدأ یعنی از همان محل تولید زباله که تأثیر چشمگیری در کاهش هزینه‌های جمع آوری زباله در شهر دارد و این اعتبارات می‌تواند در حوزه توسعه و عمران شهری به کارگرفته شود.

به گفته سید عبدالله میرابراهیمی طی سال‌های اخیر سازمان مدیریت پسماند با اجرای برنامه‌های مختلف به دنبال افزایش تفکیک زباله ازمبدأ بوده است که از آن جمله می‌توان به آموزش عمومی، آموزش دانش آموزان، اجرای طرح همیاران بازیافت، تقویت ایستگاه‌های بازیافت و راه اندازی خودروهای جمع آوری پسماند خشک نام برد. این اقدامات شهرداری قم باعث شده اکنون 8 درصد پسماند شهر در همان محل تولید زباله تفکیک شده و تحویل ایستگاه‌ها و نیروهای مخصوص سازمان مدیریت پسماند داده شود.

امید است با انجام اقدامات مختلف و فرهنگ سازی بازیافت شاهد کاهش انبوه زباله‌ها در سطح شهر و کشور باشیم و از این طریق در حفظ منابع طبیعی بکوشیم و ایرانی و پاک و سرسبز به نسل‌های بعد هدیه کنیم.

انتهای پیام/111