پ‍ژوهشگر صحیفه سجادیه با اشاره به اینکه دعای هفتم این کتاب راهی مطمئن برای دعا و درخواست از خدای متعال برای رفع بیماری کروناست، گفت: اگر مردم در خواندن دعا ادبیاتی که از امام سجاد (ع) برای ما به یادگار مانده را رعایت کنند حاشا به کرم خداوند که حاجت جمعی را اجابت نکند.

خبرگزاری قم نیوز در روزهایی که کروناویروس بر کشور ما نیز سایه انداخته و مردم این روزها در تب و نگرانی این بیماری با دغدغه‌ها و نگرانی‌های زیادی مواجه هستند، علما و مراجع تقلید ضمن تأکید بر رعایت هشدارها و دستورالعمل‌های بهداشتی بر توکل به خدا و توسل به حضرات معصومین (ع)، قرائت قرآن و خواندن دعا برای رفع این بیماری و رسیدن جامعه به آرامش روحی و روانی سفارش کردند.

آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی نیز در روز سیزدهم اسفند ماه پس از کاشتن دو نهال میوه به مناسبت روز درختکاری، در پی شیوع بیماری کرونا در توصیه‌ای، همگان را به توسل و توجه به پروردگار فراخواندند.

ایشان با تأکید بر اینکه این بلا آن‌چنان بزرگ نیست و بزرگ‌تر از آن نیز وجود داشته است، بیان کردند بنده به دعای برخاسته از دل پاک و صاف جوانان و افراد پرهیزگار برای دفع بلاهای بزرگ بسیار امیدوارم، چرا که توسل به درگاه خداوند و طلب شفاعت از نبی مکرم اسلام و ائمه بزرگوار می‌تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند.

رهبر انقلاب در ادامه با اشاره به اینکه دعای هفتم صحیفه سجادیه دعای بسیار خوب و خوش مضمونی است که می‌توان با این الفاظ زیبا و با توجه به معانی آن با پروردگار سخن گفت، بر خواندن این دعا در شرایط امروز تأکید کردند.

برای آشنایی با محتوا و اهمیت این دعای امام سجاد (ع) به سراغ حجت‌الاسلام محمد رضا اعوانی پژوهشگر صحیفه سجادیه رفتیم و با وی گفت‌وگویی انجام دادیم.

این روزها کشور ما مانند بسیاری از کشورهای جهان با ویروس کرونا درگیر است و در این مدت توصیه‌های بهداشتی و معنوی مختلفی برای گذر از این بیماری در رسانه‌ها مطرح شده است. رهبر معظم انقلاب نیز در سخنان اخیرشان در خصوص این بیماری ضمن تأکید بر رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، بر موضوع دعا و توکل تأکید کردند که باید جدی گرفته شود.

امیرالمؤمنین (ع) در خطبه 227 نهج‌البلاغه می‌فرمایند بار الها! اولیاء تو چنان هستند که اگر باران مصائب بر سرشان ببارد به پناه جستن از تو روی آرند زیرا می‌دانند که زمام همه کارها به دست توست و هر چه شود به مشیت و قضای توست.

مرحوم کلینی در باب الهام الدعای اصول کافی روایتی از امام صادق (ع) نقل می‌کند که ایشان خطاب به شاگردانشان فرمودند زمانی که به شما الهام شود در بلا و گرفتاری دعا کنید به یقین بدانید بلا کوتاه مدت است و با سرعت رفع می‌شود.

سوالی مطرح می‌شود که چگونه در محضر خدا دعا کنیم تا گرفتاری از ما رفع شود. رهبر انقلاب به عنوان کسی که در رأس نظام اسلامی هستند حکیمانه ما را به خواندن دعایی که ولی خدا در اوج معرفت بیان کرده سفارش می‌کنند. چرا که امام سجاد (ع) بلد راه هستند و با معرفت در درگاه الهی به دعا و تضرع می‌پردازند و ما با تأسی از ایشان می‌توانیم در محضر خدای متعال حاضر شده و برای رفع مشکلات و گرفتاری‌ها دعا کنیم.

 دعای هفتم صحیفه سجادیه دارای چه فضایی است؟

فضای کلی دعای هفتم این است که امام سجاد (ع) متضرعانه به درگاه خدای متعال رفته است. امام سجاد (ع) در دعای 47 به خدا عرض می‌کنند که خدایا من از گرفتاری که به سمتم آمده نجات پیدا نمی‌کنم مگر با تضرع و زاری.

امام سجاد (ع) در این دعا مانند بنده‌ای ذلیل به درگاه خدا رفته و در اوج بندگی خدای متعال تضرع می‌کند، چرا که نجات انسان در تضرع است.

امروز نیز که بیماری کرونا از نظر جسمی، روحی، روانی، اقتصادی و معیشتی بسیاری از خانواده‌ها را گرفتار کرده ان شالله خواندن دعا به‌ویژه دعای هفتم صحیفه سجادیه با حالت تضرع بتواند مدت گرفتاری به این بیماری را کوتاه کند.



 امام سجاد(ع) در قالب این دعا چه آموزه‌ها و پیام‌هایی را به ما منتقل می کنند؟

شرح این دعا زمان زیادی نیاز دارد و من فقط فضای کلی این دعا را برای خوانندگان مطرح می‌کنم و به بعضی از عبارات این دعا می‌پردازم.

امام سجاد (ع) این دعا را زمانی که امر مهمی برایشان اتفاق می‌افتاد، امری که برای ایشان دغدغه ایجاد می‌کرد و کار بر حضرت سخت می‌شد می‌خواندند.

حضرت تا انتهای بند چهارم خدا را با اوصافی صدا می‌زنند. وقتی انسان خدای متعال را با اوصافی توصیف کرد در واقع معرفت خود را نسبت به خدا اعلام می‌کند.

امام در این دعا طوری خدا را صدا می‌کند که خدا با نظر لطف به انسان نظر کند. «یا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُالْمَکارِهِ، وَ یا مَنْ یفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدآئِدِ، وَ یا مَنْ یلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ اِلی رَوْحِ الْفَرَجِ ...»، یعنی ای کسی که گره ناملایمتی ها به دست تو باز می‌شود و ای آن کسی که به قدرتت اوج مشکلات به دستت باز می‌شود و ای آن کسی که راه خروج و خلاصی از گرفتاری به سمت نجات و گشایش از آن توست.

امام در این فرازها می‌فرمایند امور دشوار و سخت در برابر قدرت خداوند آسان است و به سبب قدرت الهی امور و احکام بر انسان‌ها جاری می‌شود. یعنی خدای متعال از موضع قدرت حکم می‌کند. خدا اگر اعمال قدرت می‌کند آن قدرت از سر علم و حکمت و ارحم‌الراحمین است.

امام سجاد (ع) در دعای 35 صحیفه می‌فرمایند خدایا چنان اطمینانی به من ببخش که من در سایه آن اقرار کنم که حکم تو جاری نمی‌شود مگر به بهترین شکل. خدا اعمال قدرت می‌کند اما یادمان باشد بهترین گزینه را انتخاب می‌کند.

به ذهن من این‌طور می‌رسد وقتی که انسان این فضا را درک کرد آرامشی که حلقه مفقوده‌اش در گرفتاری‌هاست باز می‌گردد.

در بخش دیگری از دعای هفتم امام سجاد (ع) می‌فرماید «وَقَد نَزَلَ بی یا رَبِّ ما قَدْتَکاَّدَنی ثِقْلُهُ، وَاَلَمَّ بی ما قَدْبَهَظَنی حَمْلُهُ ...». یعنی الهی، بلایی بر من فرود آمده که سختی و سنگینی آن مرا درهم‌شکسته، و گرفتاری‌هایی بر من حمله‌ور شده که تحملش برای من دشوار است، و آن را تو از باب قدرتت بر من وارد کرده‌ای و من را به اقتدار خودت متوجه نمودی. چیزی را که تو آورده‌ای کسی نبرد، و آن چه تو فرستاده‌ای دیگری باز نگرداند، و بسته تو را کسی نگشاید و چیزی را که تو بگشایی دیگری نبندد و آنچه را تو دشوار نموده‌ای کسی آسان نکند و آن را که تو ذلیل کرده‌ای یاوری نباشد.

امام سجاد (ع) در این فراز دعا به صورت دقیق موضوع توحید را بیان می‌کند که خدایا تو این مشکل را بر من وارد کردی و آن چیزی که بر من وارد کردی کسی نمی‌تواند آن را رفع کند. امام این حرف‌ها را با حالتی عاجزانه و کارد به استخوان رسیده به خدا عرض می‌کند. چرا که قرآن کریم می‌فرماید «أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ». یعنی باید مضطر بشی تا خدا یجیب باشد.

امام در بند هشت دعا می‌فرمایند «فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَالِهِ». یعنی حالا که این طور است بیا و بر پیامبر و آل طاهرینش درود بفرست و بابت فرج و گشایش را بر من باز کن.

در بحث صلوات مرحوم کلینی در کافی روایتی آورده است که پیامبر اکرم (ص) فرمودند کسی که بر من و اهل بیتم صلوات بفرستد خدا و فرشتگان بر او صلوات می‌فرستند. ثمره صلوات فرستادن خدا و فرشتگان بر بنده چیست؟ ثمره این است که سلام خدا و فرشتگان باعث خروج انسان از ظلمات به سمت روشنایی و ایمان می‌شود.

وقتی صلوات می‌فرستیم در موضع نورانیت قرار می‌گیریم و اگر در چنین موضعی از خدا خواسته‌ای را طلب کنیم اجابت آن قطعاً با زمانی که در ظلمات هستیم تفاوت زیادی خواهد داشت.


حضرت در فراز بعدی می‌فرمایند «یا رَبِّ بابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِک...». کلمه یا رب در این فراز از لطایف امام سجاد (ع) است. یکی از معانی رب، مالک و صاحب است. یعنی خدایا صاحب و مالک من تویی. به این بنده مملوک چه کسی جز مالک رحم خواهد کرد.

در فرازی دیگر می‌فرمایند «وَ هَبْ لی مِنْ لَدُنْک رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنیئاً»، امام سجاد (ع) در این فراز عظمت و رحمت خداوند را مورد توجه قرار می‌دهد. یعنی اوج رحمت و فرج را از ناحیه خدا طلب می‌کند. هنیئا در این فراز یعنی چیزی که آسان و بدون زحمت به انسان برسد.

امام از خدا می‌خواهد حالا که می‌خواهی در کار من گشایش ایجاد کنی مرا تحت فشار قرار نده و و سریع مرا از گرفتاری نجات بده. این فراز نکته مهمی دارد که اگر گرفتاری و حوادث بیاید و به سرعت بر طرف نشود شیطان ماهیگیری خواهد کرد و ممکن است باورهای انسان نسبت به خدا ضعیف شود و حتی واجباتش را کنار بگذارد.

سریع بر طرف شدن گرفتاری در دعا موضوعیت دارد و اگر امام سجاد (ع) این گونه با خدا نیایش نمی‌کرد ما راه و رسم دعا در زمان گرفتاری را نمی‌دانستیم.

امام سجاد (ع) در فراز پایانی دعا می‌فرماید من به سبب آنچه به سرم آمده بی تاب و توان شده و قلبم از تحمل آنچه در زندگیم رخ نموده لبریز از اندوه گشته، و تو به رفع گرفتاریهایم و دفع آنچه در آن در افتاده‌ام توانایی پس قدرتت را درباره من به کار بر گرچه از جانب تو مستحق آن نیستم، ای صاحب عرش عظیم.

اینجا امام سجاد (ع) کارد به استخوان رسیده درب خانه درخواست فرج و گشایش در گرفتاریش را دارد.

در نهایت باید تأکید کنم که اگر در دعا این ادبیاتی که از امام سجاد (ع) برای ما به یادگار مانده رعایت شود و مجموعه‌ای از افراد با حالت تضرع و زاری به درگاه خدا رفته و طلب رفع گرفتاری و فرج در وضعیتشان را کنند حاشا به کرم خداوند که حاجت جمعی را اجابت نکند.

امیدوارم خدا گرفتاری مسلمین جهان را رفع و دشمنان اسلام را به مشکلات مشغول کند تا برای اسلام و مسلمین دسیسه نکنند و امیدواریم خدای متعال دعای این مردم را اجابت کرده و گشایش سریع در این گرفتاری ایجاد کند تا بتوانیم با رفع این بیماری در سلامت و امن و امان بندگی خدا را انجام دهیم.

انتهای پیام/111