طی سال‌های اخیر با افزایش روزافزون تولید زباله‌ها نیاز به تفکیک آنها از مبدا ضرورتی غیرقابل انکار شده است و در شهر قم نیز در این زمینه در راستای آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی اقدامات قابل توجهی آغاز شده است.

به گزارش قم نیوز انسان از زمان به وجود آمدنش تا کنون آسیب‌های بسیاری به کره زمین زده است. آسیب‌هایی که شاید در بسیاری از موارد عمدی نبوده اما مانند یک جنایت قلب سیاره زمین را به درد آورده است. کشتار بی رویه حیوانات، قطع بی اندازه درختان، آلوده کردن هوا، خاک و آب، از بین بردن منابع زیرزمینی به دلیل استفاده بی رویه از جمله ضررهای بشر به زمین است. در این میان انسان روزانه با تولید مقدار زیادی زباله همچنان به صورت ناخودآگاه زمین را سیاه و سیاه تر از قبل می‌کند. زباله‌های بیمارستانی، کارخانه‌ها، استفاده از ظروف یکبار مصرف و مواد شیمیایی روند تولید زباله را در جهان روز به روز افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد انسان هرچه بیشتر پیشرفت کند میزان زباله ای که تولید می‌کند بیشتر است اما در کشورهای توسعه یافته این مطلب حقیقت ندارد. چرا که در این کشورها با تولید بیشتر زباله، همواره راه‌های بیشتر و بهتری برای کنترل و مدیریت زباله‌ها یافت می‌شود تا آسیب کمتری به محیط زندگی انسان‌ها برسد. یکی از این راه‌ها بازیافت و تفکیک زباله از مبدأ است.

بازیافت را همه می‌شناسیم و خوشبختانه عملیات ناشناخته ای برای مردم نیست. بازیافت به معنی استفاده مجدد از مواد و زباله‌های تجدید پذیر است. بازیافت به جز کاهش زباله فایده‌ دیگری چون هزینه کمتر برای تولید دارد. حال فرقی نمی‌کند منظور از این هزینه، هزینه‌های مالی یا همچنان جلوگیری از نابودی طبیعت برای تولید باشد. در هر صورت بازیافت یکی از راه‌های جبران خسارات به بار آمده به کره زمین و تأمین سلامت انسان‌ها است؛ چرا که هرچه زباله کمتر باشد، انسان و محیط زندگی‌اش از سلامت بیشتری برخوردار می‌شود. البته باید توجه داشت که عملیات بازیافت نیز هزینه‌هایی در پی دارد. دستگاه‌ها و کارخانه‌های بازیافت، با این حجم از زباله‌های روزانه عملیات و همچنین هزینه‌های سنگینی در پی دارند که البته مردم می‌توانند به کاهش این عملیات و هزینه‌ها کمک کنند. تفکیک زباله از مبدأ کاری آسان و بی دغدغه برای مردم است که با انجام آن سهم عظیمی در بازیافت زباله‌های شهر و کشور خود و سلامت محیط زندگی خود دارند. جدا کردن زباله‌های خشک و تر هدیه کوچکی است که مردم در قبال آسیب‌ها به زمین اهدا می‌کنند.

از آن جایی که اهمیت بازیافت و تفکیک زباله از مبدأ، به مرور زمان بر همگان ثابت شده است، کشورهای توسعه یافته توانسته‌اند با فرهنگ سازی مداوم، جامعه خود را با عملیات بازیافت آشنا و تفکیک زباله را به مردم آموزش دهند. کشورهایی چون مالزی، هند، ژاپن و اندونزی بخش زیادی از بودجه شهرداری خود را به فرهنگ سازی و آموزش مردم به امر تفکیک زباله اختصاص داده‌اند. کشور ایران با تولید روزانه ۴۰ هزار تن زباله و پسماند بالاترین تولید کننده زباله در دنیا است؛ رکوردی که نه تنها سودی برای ما ندارد بلکه منابع غذایی و محیط زیست را نابود می‌کند. متاسفانه مقدار بسیار کمی از این مواد قابلیت بازیافت را دارند چون یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در این مسیر عدم آگاهی شهروندان در مبحث بازیافت و تفکیک درست زباله در مبدأ است.

تحقیقات نشان می‌دهد جمع آوری غیر اصولی و تفکیک غیر بهداشتی زباله سبب شده است که تنها ۱۰ درصد از زباله‌های کشور در مبدأ جدا شوند.

روزانه بیش از ۵.۳ میلیون تن زباله در جهان تولید می‌شود و ایرانی‌ها با میانگین سرانه ۷۰۰ گرم، ۴۰ هزار تن زباله در روز تولید می‌کنند که در اصل دو برابر استاندارد جهانی است. سرانه تولید پسماند در استان تهران به میزان هر نفر ۷۵۰ تا ۸۰۰ گرم است که این مقدار در شهرهای اروپایی ۳۰۰ تا ۳۵۰ گرم است.

آلمانی‌ها روزانه حدود ۹۰ هزار تن زباله تولید می‌کنند که در نگاه اول فاجعه به نظر می‌رسد اما در کشورهای توسعه یافته مثل آلمان ۸۰ درصد زباله‌ها بازیافت می‌شود؛ یعنی ۱۰ برابر میزان زباله‌های بازیافت شده ایران!

سوییس به عنوان یکی از کشورهای مدافع بازیافت زباله در سال ۲۰۰۸ توانست ۵۰ درصد پسماندهای خشک و تر مردمش را بازیافت کند. در کشور ژاپن از زباله‌های خام خانگی برای تولید برق استفاده می‌شود. کشور آمریکا نیز در تلاش است تا میزان زباله‌های بازیافتی خود را افزایش دهد. در حال حاضر ۴۲ درصد زباله‌های کاغذی، ۴۰ درصد بطری‌های پلاستیکی و نوشیدنی‌های غیر الکلی، ۵۵ درصد قوطی‌های آلومینیومی و نوشیدنی‌ها و ۵۵ درصد بسته بندی‌های استیل در آمریکا بازیافت می‌شود.

نظر به اینکه تمام آمارهای بالای بازیافت زباله در کشورهای توسعه یافته توسط آموزش‌های مکرر و فرهنگ‌سازی در میان مردم پدید آمده است، نیاز است در کشور بودجه بیشتری برای یادگیری و آشنایی مردم با موضوع تفکیک زباله در مبدأ و بازیافت اختصاص یابد. به این صورت پس از گذشت زمانی معین تأثیر چشم‌گیری در بالا رفتن آمار بازیافت زباله در ایران خواهیم دید.

اگر شهرداری هرکدام از شهرهای ایران ذره بین نگاه خود را بر روی میزان تولید زباله و میزان بازیافت شهر خود تنظیم کند و برای افزایش مقدار بازیافت تلاش و به فرهنگ سازی شهروندان خود اهمیت دهد، این کار به سهولت انجام و آمار بازیافت کشور بالا می‌رود. همچنین هزینه‌ها بازیافت و تولید و نابودی زباله کاهش می‌یابد.

در شهر قم روزانه حدود ۷۰۰ تن زباله تولید می‌شود که تقریباً کمتر از ۱۵ درصد آن را زباله‌های خشک تفکیک‌شده تشکیل می‌دهند. برای این مقدار از زباله نیاز است تا شهرداری تمهیداتی بیاندیشد و با فرهنگ‌سازی مکرر شهروندان، زباله‌ها را از مبدأ تفکیک کند.

مدیر عامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم در خصوص فرهنگ سازی و آموزش شهروندان در موضوع تفکیک و بازیافت، گفت: تجربه نشان می‌دهد که آموزش به شهروندان به میزان زیادی می‌تواند در رفتار آن‌ها در قبال محیط زیست و بهداشت عمومی اثرگذار باشد.

سیدعبدالله میرابراهیمی افزود: به طور مثال در مورد تفکیک پسماند، به دلیل عدم آگاهی مردم، روزانه هزاران تن مواد با ارزش و قابل بازیافت از بین می‌روند و بر آلودگی محیط می‌افزایند. در صورتی که آموزش به مردم می‌تواند در تغییر الگوی مصرف مردم اثر بگذارد.

وی با اشاره به فعالیت سازمان مدیریت پسماند در زمینه آموزش شهروندی اشاره کرد و گفت: آموزش به شهروندان در قالب‌های گوناگون با هدف آگاهی بخشی آغاز شده است.

میرابراهیمی افزود: قسمتی از این آموزش‌ها، آموزش چهره به چهره است که در آن با مراجعه به درب منازل، مفاهیم مدیریت پسماند، فعالیت غرفه‌های بازیافت و زمان مراجعه خودروها جهت جمع آوری پسماند به شهروندان آموزش داده می‌شود.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم در ادامه گفت: در حوزه آموزش امسال کل شهروندان منطقه دو را آموزش داده‌ایم و به زودی آموزش شهروندان منطقه سه نیز پایان می‌یابد. همچنین آموزش‌های شهروندان منطقه ۶ نیز آغاز شده است و به مرور در مناطق دیگر هم آموزش چهره به چهره شهروندان انجام می‌شود.

وی گفت: در سالهای اخیر با افزایش آموزش شهروندان، شاهد افزایش قابل توجهی در خصوص تفکیک زباله از مبدأ بوده‌ایم.

زمین، این میراث پاک، امانت فرزندان ما در دستان ماست. متاسفانه آسیب‌های فراوانی که به صورت سهوی و یا توسط افراد سودجو به این میراث با ارزش رسیده است به سهولت قابل جبران نیست. اما ما اگر دست به دست هم دهیم می‌توانیم با انجام همین کار کوچک، با تفکیک بدون دردسر زباله‌های خشک و تر در منزل به حفظ سلامت خود و محیطمان و کاهش هزینه‌های کشورمان کمک کنیم.

انتهای پیام/ 137