به گزارش قم نیوز، باراک اوباما تابستان گذشته اعلام کرد که در تعطیلات چند کتاب را برای مطالعه کنار گذاشته است. یکی از آنها آخرین اثر الیزابت کولبرت به نامِ انقراض ششم: تاریخی غیرطبیعی بود. کولبرت روزنامهنگار و مؤلف ۵۴ سالۀ آمریکایی است که شهرتِ او بهخاطرِ نوشتههای درخشانش در زمینۀ محیطزیست، اقلیم و تغییرات آبوهوایی است. کتابِ انقراض ششم او در سال ۲۰۱۵ جایزۀ پولیتزر در بخشِ غیرداستانی را از آن خود کرده است و اخیراً گاردین آن را در لیستِ ۱۰۰ کتابِ برتر غیرداستانی در طولِ تاریخ جاداده است. لیستی که مقامِ هشتمِ آن را شرقشناسی ادوارد سعید اشغال کرده است.
هفت سال پیش، وقتی حدود یک سال از انتخابِ اوباما بهعنوان رئیسجمهورِ ایالات متحده گذشته بود، کولبرت در نیویوکر راجع به جیمز هنسن، یکی از جنجالیترین دانشمندانِ اقلیمشناسِ جهان، مقالهای بلند نوشت. هنسن که به او لقبِ «پدرِ تغییرات آبوهوایی» را دادهاند، برای بیش از سه دهه مدیرِ یکی از موسسات تحقیقاتی ناسا بوده است و اولین مدلِ تغییرات اقلیمی را ساخته است.
پیشبینیهای او دربارۀ گرمتر شدنِ زمین مداوماً درست از آب درآمده است و امروزه در مجامع علمیِ جهان مقامِ والایی دارد. اما هنسن سالهاست که از دانشمندی طرازِ اول، به فعالی اجتماعی-رسانهای نیز تبدیل شده است. کولبرت در مقالۀ خود روندِ تبدیلشدن او به چهرهای معترض را توضیح میدهد. هنسن که زمانی مرتباً از سوی هیئت حاکمه برای ارائۀ گزارش دربارۀ وضعیت آبوهوایی جهان به کاخ سفید یا کنگره دعوت میشد، از دورهای به بعد در نوعی حصار اطلاعاتی قرار گرفت. کولبرت معتقد است نقطۀ عطفِ این فرایند سیاستهای دولتِ جدیدِ اوباما در قبالِ دانشمندانی بود که در استخدامِ مراکز دولتی بودند.
اوباما بعد از استقرار در کاخ سفید، هر گونه تعاملِ رسانهای دانشمندان ناسا با رسانههای عمومی را منوط به اجازه و هماهنگیِ قبلیِ آنها با مسئولِ سیاسیِ ناسا کرد که از سوی دولت در این مرکز منصوب میشد. کمی بعد اجازۀ مصاحبه با رادیوی ملی نیز از هنسن گرفته شد. کولبرت توضیح میدهد رفته رفته مشخص شد که این محدودیتها، علاوه بر هنسن بر اغلبِ دانشمندانی که در مراکزِ مختلف تحقیقاتی کار میکردند نیز اعمال شده است. آیا اوباما فقط از انتشارِ اطلاعاتِ مربوط به تغییرات آبوهوایی اینقدر واهمه داشت؟
امروز به پایانِ دوران ریاست جمهوری اوباما نزدیک میشویم و همچنان سیاستهای تنگنظرانۀ او در حوزۀ رسانهای ادامه دارد. چند روز پیش، اوباما هنگامِ حضور در مراسم اعطای یک جایزههای مطبوعاتی، ستایشِ فراوانی از روزنامهنگاران و فعالان رسانهای کرد. همین ستایشها بهانهای برای تازه شدنِ داغِ روزنامهنگارانی شد که در دورۀ ریاستجمهوری او با انواع و اقسامِ محدویتها مواجه شدهاند.
فرناز سیفی، در یادداشتی که در صفحۀ شخصیِ فیسبوکِ خود نوشته است، میگوید: «وقتش است درکنار تجلیل از دستاوردها و سیاستهای درست، سازنده و مفید باراک اوباما، از لکههای ننگ و افتضاح کارنامهٔ او هم گفت و نوشت.» به نظر سیفی یکی از این لکههای ننگ عنادِ او با رسانههاست: «هیچ دولتی در آمریکا تاایناندازه مانع از حق دسترسی رسانه و خبرنگار به اطلاعات عمومی نشد... دولت او با نظارت خود او، هر روز موانع بسیار بر سر راه حق دسترسی به دادهها و اطلاعات و واقعیتها وضع کردند. دهها نهاد دولتی را از ادارهٔ کشاورزی گرفته تا پنتاگون به صندوقهای دربستهٔ اسرار تبدیل کردند که به هیچ رسانه و پژوهشگر و خبرنگار و شهروندی اجازه نمیدهند که اسناد و مدارک و گزارشها و شواهد را ببیند و مطالعه کند. هیچزمانی تا این اندازه درخواست رسانهها در راستای قانون آزادی اطلاعات برای دسترسی به اطلاعات و شواهد بارها و بارها رد نشد ...»
جک شافر، یکی از خبرنگاران باسابقۀ حوزۀ سیاسی که با روزنامهها و آژانسهای خبریِ متعددی کار کرده است و در دورهای، معاون سردبیر مجلۀ اسلیت بوده است، حضورِ اوباما در مراسمِ جایزۀ روزنامهنگاری در دانشگاه سیراکیوز را مایۀ نقد خود قرار داده است. او یادداشتش را با این جمله آغاز کرده است: «آخرین کسی روی زمین که باید برای روزنامهنگاران دربارۀ کارشان نطق کند، رئیسجمهور اوباما است.» وی سپس برنامههای متعددی را برمیشمارد که دولتِ آمریکا برای محدودیتِ دسترسی روزنامهنگاران به اطلاعات وضع کرده است و با لحنی مطایبهآمیز میپرسد «هرچه نحوۀ تعاملِ اوباما با رسانهها را عمیقتر بررسی کنید، این سوال برایتان جدیتر میشود که اوباما را با جایزۀ مطبوعاتی چهکار؟ مگر خودِ ترامپ آن شب وقت نداشت؟»
آیا میراث اوباما در محدودکردنِ دسترسی خبرنگاران به منابع اطلاعاتی در دورۀ رئیسجمهورهای بعدی نیز ادامه خواهد یافت؟ جواب به این سوال هنوز زود است، ولی جملۀ پایانیِ شافر خالی از لطف نیست: «اوباما باید قدردانِ ترامپ باشد که در مقایسه با او، نماد آزادیِ بیان شده است.»
نقل قول از روزنامه نگاران ذکر شده در این مطلب، به معنای تایید سایر مطالب آنها نیست
انتهای پیام / 105