مدیر یکی از موسسات حوزوی پیشنهاد تشکیل کشور قم با محوریت حوزه علمیه را داده است و مدل کشور واتیکان در دل ایتالیا را برای این کار مثال زده است اما چرا این کار اشتباه است؟

به گزارش قم نیوز یکی از مباحثی که از قبل از انقلاب مطرح بوده است و پس از انقلاب نیز توسط جریانی خاص هر از چند گاهی مطرح شده است، تبدیل قمی به مدلی از واتیکان و جدا کردن حوزه علمیه از دیگر بخش‌های کشور ایران بوده است.

حجت الاسلام و المسلمین احمد زادهوش،‌ مدیر جامعه المرتضی، نیز در یادداشتی اخیرا این بحث را دوباره مطرح کرده است و از تشکیل کشوری با محوریت حوزه علمیه قم برای تحقق  رهبری دینی شیعیان جهان سخن گفته، ایده ای که عملی کردن آن با ذات تشکیل جمهوری اسلامی ایران تفاوت دارد.

سکولاریسم، مبنای تشکیل کشور مذهبی قم
اگر به تاریخچه تشکیل واتیکان نگاهی بیاندازیم، سیر کلیسای کاتولیک و تحقق جدایی کامل دین از سیاست در مسیحیت را به طور کامل خواهیم دید. کلیسا که پس از رنسانس به تدریج اهمیت خود را در نظام سیاسی غرب از دست می داد با تشکیل کشور مستقل واتیکان که فقط به امور مذهبی می پردازد، میخ جدایی کامل از سیاست را بر پیکره مسیحیت کوبید و بدین ترتیب پاپ، اسقف ها و کاردینال ها اجازه ادامه حیات در نظام فاشیستی ایتالیا را یافتند. 

البته در آن مقطع کلیسای کاتولیک راه حل دیگری برای حفظ موجودیت خود در مقابل آن حکومت فاشیستی نداشت اما بعد از سقوط موسولنی و پایان فاشیسم بر ایتالیا، سکولاریسم مسیحی اجازه بازگشت کلیسا به سیاست را نداد و کشیش ها به مردانی خوب و خداترس که همواره در کلیسا برای شنیدن اعتراف به گناهان آماده هستند، تنزل یافتند.

این نقش اساسا با تعریف روحانیت و حوزه علمیه در تشیع متفاوت است. روحانیت شیعه هدف غایی خود را تشکیل حکومت زیر لوای امام زمان(عج)‌ قرار داده است و بسیاری از احکام اسلام با تشکیل حکومت اسلامی امکان تحقق می یابد. حال اگر در جمهوری اسلامی تنها شأن دینی و غیر سیاسی برای مرکزیت حوزه علمیه قائل شویم، جدایی کامل دین از سیاست را در ایران را به دست خود رقم زده ایم.

به همین دلیل است که دشمنان جمهوری اسلامی از قبل از انقلاب و هنگام بالا گرفتن اعتراضات مردم به رهبری روحانیت تا امروز، همواره پیشنهاد جدایی روحانیت در شهری محصور را داده اند تا جوهره اسلامیت نظام را محدود و سپس حذف کنند.

جدایی طلبی مذهبی، سرآغاز تنش است
دیگر اشکال ایده مطرح شده از سوی رئیس جامعه المرتضی، جدایی طلبی مذهبی است. ایران کشوری برای اقوام و مذاهب مختلف و ادیان الهی است. اگر قم به مرکز تشیع تبدیل شده و کشوری مستقل گردد چه تضمیمنی وجود دارد که شهری دیگر نیز درخواست تبدیل شده به مرکز اهل سنت و جدا شدن را ارائه ندهد؟

این همان ایده ای است که در عراق برای جدایی بین شیعیان و اهل تسنن توسط امریکایی ها مطرح شد و با مخالفت جدی همه اقوام و مذاهب عراقی روبرو شد. اگر قرار باشد قم تبدیل به کشوری مذهب محور گردد، دیگر شهرها هم چنین درخواستی دارند و ضمانتی برای عدم تحقق انواع دیگر جدایی طلبی‌ها مانند جدایی طلبی قومی،‌جدایی طلبی زبانی،‌ جدایی طلبی و ... وجود ندارد.

دلایل متعدد دیگری برای اشتباه بودن این ایده وجود دارد که از جمله آن مخالفت صریح با قانون اساسی، مخالفت مردم قم (قم ۱ میلیون و دویست هزار نفر جمعیت دارد که حداکثر ۴۰۰ هزار نفر آن روحانی هستند!)، مخالفت باقی مردم ایران و .... است و دیگران مفصل در مطالب دیگر به آن اشاره خواهند کرد.

*سیدعلی پورطباطبایی
انتهای پیام / 105