قم نیوز: هشتمین نمایشگاه صنایع دستی و زنان کارآفرین استان قم در شرایطی افتتاح شد که بسیاری از هنرمندان و کارشناسان این عرصه از مرگ قریب‌الوقوع هنرهای سنتی و صنایع دستی در استان قم خبر می‌دهند.

به گزارش قم نیوز، قلمش را روی شیشه می‌چرخاند. رنگ‌های سرخ و سبزآبی روی شیشه سر می‌خوردند و گل و بته می‌سازند. ماهی سرخ که توی آبی تنگ دارد دور خودش می‌چرخد. سبزی چمن و زردی خورشید. انگار زندگی تمام رنگ‌هایش را ریخته روی صفحه شفاف شیشه. نگاهش می‌کنی... عجیب است... چطور می‌شود با این چشم‌های غمگین این دنیاهای شاد را خلق کرد.

هشتمین نمایشگاه صنایع دستی و زنان کارآفرین استان قم عصر در شرایطی افتتاح شد که بسیاری از هنرمندان و کارشناسان این عرصه در استان قم از مرگ قریب‌الوقوع هنرهای سنتی و دستی خبر می‌دهند و هنرمندان هر روز ناامیدتر به افق‌های پیش روی خود نگاه می‌کنند و بسیاری از محصولات صنایع دستی روی قفسه‌های فروشگاه‌ها یا در کارگاه‌های هنرمندان خاک می‌خورد.

اینجا اما همه چیز خوش آب و رنگ است. آنقدر که گاهی انگار برق رنگ‌ها اشتیاقی عجیب را در تو بیدار می‌کند. اشتیاقی برای سفری در زمان. سفری که از عصر خشک و سرد دیجیتال رهایت می‌کند و به دنیای قدیمی‌ها پیوندت می‌دهد. دنیایی که در آن آدم‌ها حرمت دارند و حرف‌ها حکمت. دنیایی که احساس از نگاه منتقل می‌شود و احترام از کلام می‌بارد و برای زندگی کردن و دوست داشتن اسیر زندان‌های دیجیتالی نیستی.

روایتی از خاطرات از یاد رفته
غرفه ورودی این نمایشگاه شاید خاطر انگیزترین غرفه آن باشد. غرفه‌ای نمادین از عشایر استان قم و خاطرات از یاد رفته‌شان. سیاه چادری که فضای این غرفه را پوشانده ناگاه انسان را به فضای دیگری پرتاب می‌کند. پیرزن با لباس عشایر نشسته و تند تند نان داخل تنور می‌گذارد. دیگ آش رشته هم برپاست. چای هم هست. مهمان‌های ویژه لحظه‌ای را زیر سایه سیاه چادر، روی گلیم می‌نشینند و از فنجان‌های قدیمی چای می‌نوشند.

غرفه دیگر به هنر نقاشی روی شیشه اختصاص یافته و آثار زیبایی از این هنر را عرضه کرده است. این آثار هر چند بسیار گران تمام می‌شوند اما جایگزینی هستند برای مصنوعاتی که این روزها در طراحی دکوراسیون منازل به کار می‌روند و تنها تقلیدی از مدل‌های غربی و شرقی هستند.

مهره‌های ۶ هزار ساله
خرمهره یا کوجی، مهره‌های باستانی است که با رنگ آبی ایرانی خود جای جای نمایشگاه را رنگی کرده است. این مهره‌های سرامیکی در اکسپوی ۲ هزار هانوفر آلمان به نام مروارید فیروزه‌ای باستانی ایران ثبت شده و قدمتی ۶ هزار ساله دارد.

کوجی یکی از قدیمی‌ترین تزئینات ساخت بشر محسوب می‌شود که بدنه این شیء تلفیقی از سیلیس و چسب طبیعی (مس طبیعی) و لعاب آن شامل اکسید مس، کربنات سدیم خاکستر، آهک و بار لعاب است و آنطور که کارشناسان می‌گویند برای نخستین بار در کوره‌های ذوب مس کشف شده است.

بعضی از مردم کشورهای اروپایی به خرمهره، مهره شانس می‌گویند و برخی از مردم خود ما نیز از این مهره‌ها برای دفع چشم و نظر استفاده می‌کنند. اما آنچه مسلم است این هنر قدیمی شهر قم امروز طرفدارانی در سراسر جهان دارد و نماد قدمت و فرهنگ تمدنی ملت ایران نیز محسوب می‌شود.

هزار رنگ زندگی در ترمه‌های ایرانی
سرمه‌دوزی و ترمه‌دوزی از هنرهای بانوان قمی است که در این نمایشگاه به معرض دید عموم گذاشته شده است. دنیای رنگ‌ها و طرح‌های ترنج و زردوزی‌های زیبا که ما را به سال‌ها پیش می‌برد. به زمانی که مادربزرگ‌ها غذاهای ساده و پرمهرشان را روی سفره‌های ترمه پهن می‌کردند و عطر نان تازه با طراوت هنر ایرانی همراه بود.

زهرا عباسی، هنرمند و رئیس انجمن رودوزان سنتی استان قم از سال ۵۶ چشم‌هایش و دست‌هایش را برای خلق دنیای زیبای ترمه‌های سنتی وقف کرده است و در حال حاضر این رشته را برای بسیاری از بانوان قمی تدریس می‌کند.

وی البته از بی‌حوصلگی جوان‌های عصر دیجیتال که موجب می‌شود کمتر به هنرهایی مانند سرمه‌دوزی بپردازند گلایه دارد، با این حال از زیر پوشش بودن ۵۰۰ نفر در تعاونی که به منظور این کار راه انداخته خبر می‌دهد.

عباسی توانسته برای کارهای هنری خود در خارج از کشور نیز طرفداران پر و پا قرصی پیدا کند و در حال حاضر به کشورهایی مانند آلمان، مالزی، چین و کشورهای عربی آثار هنری خود و ۹۰ عضو انجمن رودوزی را صادر می‌کند.

از دنیای زیبای ترمه‌های سنتی که دور می‌شوم برق انگشترهای نقره‌ای و نگین‌های رنگارنگشان توجه‌ام را جلب می‌کند. هنر انگشترسازی از دیر باز در شهر قم به علت مذهبی و زائر پذیر بودن ترویج داشته است. این هنر امروز البته مشکلات بسیاری را به دوش می‌کشد.

مرتضی کیامهر، هنرمند انگشترساز قمی که غرفه‌اش را از انگشترهای نقره زیبا درخشندگی خاصی پیدا کرده است، گله‌های بسیاری از حمایت نکردن مسئولان دارد. او که در کارگاه اجاره‌ای خود فضای کوچکی برای فروش نیز گذاشته است، می‌گوید: بر اساس وعده‌ها باید این فضاها که هنرهای دستی در آن کار می‌شود، از مالیات معاف باشند اما این اتفاق نیفتاده است.

وی با اشاره به اینکه در میان اصناف استان قم، صنف صنایع دستی وجود ندارد از نبود مرجع مشخصی برای حمایت از هنرمندان استان قم گله دارد.

جولان هنر در دنیای ناتوانی‌ها
بسیاری از غرفه‌های هشتمین نمایشگاه صنایع دستی استان قم به زنان کارآفرین یا مددجویان کمیته امداد یا بهزیستی اختصاص یافته است. در این غرفه‌ها می‌شود توانمندی هنر را حتی در ناتوانی دست‌هایی که می‌لرزد، دید. امیر عباس که روی صندلی کوچکی نشسته و حصیر می‌بافد، یکی از همین به ظاهر ناتوان‌ها است که توانایی خود را با قدم زدن در دنیای هنر اثبات کرده‌ است. امیر عباس پیش از این حتی در غذا خوردن هم مشکل داشت اما الان می‌تواند با تکیه به هنرش کمک خرجی برای خانواده‌اش باشد.

صدیقه عابدینی مسئول مشارکت‌های مردمی مرکز توانبخشی مهرگان ظرفیت‌های معلولان را کم‌نظیر توصیف می‌کند. در این مرکز معلول حرفه می‌آموزد و اجتماعی می‌شود. دیگر پرخاش نمی‌کند و تنهایی‌هایش را با کسانی که وضعیتی مشابه او دارند، پر می‌کند. این مرکز دریچه‌ای است از دنیای ناتوانی‌ها به فضای دیگری که در آن غیرممکن‌ها ممکن می‌شود.

عابدینی از حمایت نکردن مسئولان شکایت دارد. به گفته او تمام حمایتی که از اینگونه مراکز می‌شود به یارانه بهزیستی منحصر می‌شود که آن نیز کافی نیست. عباس و زینب اما بی‌توجه به این حرف و حدیث‌ها مروارید و حصیر می‌بافند. صنایع دستی برای آنها کلیدی است که اتاق تاریک زندگی آنها را به باغ رنگارنگ دنیای هنر باز می‌کند.

کمبود سرمایه‌گذار در بخش صنایع دستی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم حالا از نزدیک آمده تا در این نمایشگاه مستقیم با هنرمندان به گفت‌وگو بپردازد. او تمام این حرف‌ها را می‌شوند و بسیاری را نیز تائید می‌کند اما در عین حال معتقد است این سازمان تا کنون نیز حمایت‌های خوبی از هنرمندان صنایع دستی کرده است.

بیمه کردن هنرمندان قمی و اعطای وام خود اشتغالی از جمله مواردی است که علیرضا ارجمندی در این زمینه نام می‌برد.

مهدی نصر اصفهانی، معاون صنایع دستی این اداره نیز کمبود سرمایه‌گذار در زمینه صنایع دستی را مشکل بزرگ این عرصه می‌داند. از نظر وی اینکه دولت مدام بخواهد پول‌هایی را به این بخش تزریق کند، منطقی نیست و باید شرایطی ایجاد شود که بخش خصوصی بهترین اثرگذاری را در این زمینه داشته باشد.

انتهای پیام/۱۱۶/