قم نیوز: آنچه موجب کاهش منابع آبی و افزایش میزان درجه هوا طی سالیان اخیر شده است تخریب باغات، حفر چاه های غیر مجاز، مصرف بیش از حد آب، سنتی بودن کشاورزی و استفاده از کشت های پرمصرف آبی و همچنین تخریب قنوات و .... بوده است.

به گزارش قم نیوز، این روزها خورشید فروزان در بلاد کویر سلامی گرم دارد، آنچنان بر مردمش تابش می‌گیرد که گویی قصد جان دارد. مردم دیگر تاب تحمل ندارند و کاسه صبرشان لبریز شده است، گرمای هوا خشکی زمین را تحفه داده و آب جویبارها نوش جان زمین داغ شهر می‌شود...

از آنجایی که شهر مقدس قم به دلیل مجاورت با کویرهای لوت و نمک، آب و هوای بیابانی بر آن حاکم شده است دارای تابستان‌هایی گرم و خشک و زمستان‌هایی سرد است، خشکی هوا در آن بی‌نهایت و دمای سالیانه از اختلاف زیادی برخوردار است. میزان بارندگی آن حدود ۱۵۰میلی‌متر در سال است و این خبر از شدت کم آبی و میزان بارش در این منطقه از کویر می‌دهد و خشکسالی‌های پیاپی ۱۰ ساله بر این اوضاع دامن زده و این خطه کویری هر روز تشنه‌تر از دیروز می‌شود.

کارشناسان بر این باورند که آنچه موجب کاهش منابع آبی و افزایش میزان درجه هوا طی سالیان اخیر شده است تخریب باغات، حفر چاه‌های غیر مجاز، مصرف بیش از حد آب، سنتی بودن کشاورزی و استفاده از کشت های پرمصرف آبی و همچنین تخریب قنوات و .... بوده که نیازمند بازبینی و توجه به اصلاح الگوی مصرف توسط مردم، کشاورزان و چاره‌اندیشی مسئولان در این زمینه است.

همگان آگاهند که این استان برای تامین منابع آبی به استان‌های دیگر نیازمند است که در صورت قطع شدن این منابع، قم با روزهایی سخت روبه‌رو خواهد شد و زندگی مردم با تنش همراه می‌شود که این مسئله بر اهمیت توجه مردم در مصارف خانگی و کشاورزی می‌افزاید.

در این خصوص مسئولان نیز بارها بیان کرده و اخطار داده‌اند که آخرین راه حل موجود برای رفع معضل کم‌آبی استان ورود آب از سرشاخه‌های دز است و این مسئله نشان می‌دهد آینده آبی قم تنها در گروی مصرف بهینه و صرفه جویی در مصرف آب است.

علاوه بر شهر قم روستاهای این استان نیز به شدت با کمبود منابع آبی روبه ‌رو شده‌اند و زندگی روستائیان به تنگ آمده است و اکنون بسیاری از این روستاها از طریق تانکر آبرسانی و حتی گاه با جیره بندی آب روبه رو می‌شوند.

این روزها همچنین پیشروی کویر در قم نشان از بی‌آبی است و ریز گردها و ذرات معلق در هوا همگی نشان از افزایش کویر در این منطقه دارد که باید با حفاظت از منابع آبی و در پی آن مراقبت از باغات و مزارع و افزایش نهال از این معضل زیست محیطی جلوگیری کنیم.

* چاره اندیشی صحیح راه برون رفت از بحران کم‌آبی
در این خصوص رحمان دانیالی مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم گفت: بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آبی اثرات مخرب زیست محیطی فراوانی در بر داشته است که به آسانی قابل جبران نیست.

وی با تاکید بر بحرانی بودن وضعیت تالاب های استان افزود: این موضوع نیازمند چاره اندیشی جدی است و اگر تدبیری به سرعت اتخاذ نشود احتمال تخریب اکوسیستم ما وجود دارد.

وی بیان کرد: علاوه بر مسائل داخلی استان که بر مشکل خشکسالی تاثیر گذار است، مسائل دیگری از خارج از استان نیز بر وخامت اوضاع دامن می‌زند.

دانیالی ادامه داد: بخش بزرگی از مشکلات دریاچه نمک به علت بهره برداری زیاد بیرون از محدوده قم است.

وی مشکل بعدی را شور شدن آب و زمین‌های کشاورزی دانست که سبب کاهش میزان تولیدات کشاورزی می‌شود.

دانیالی مطالعات دقیق را راه‌حل مناسب برای رفع ‌این مشکلات عنوان کرد و گفت: تا به حال در این خصوص اقدام مناسبی صورت نگرفته است.

وی مشکل دیگر را عدم ارائه دقیق آمار دانست و افزود: البته بعضی از مشکلات مشخص است که از جمله آنها نابودی پوشش‌های گیاهی و همچنین وضعیت وخیم دریاچه نمک است که در صورت غفلت استان دچار وضعیت بحرانی می شود.

* تصمیمات غلط مرگ مایه حیات را رقم می‌زند
علاوه بر اینکه علت خشکسالی و کاهش آب سفره‌های زیر زمینی می‌تواند مصرف غلط و یا کاهش میزان نزولات جوی و شرایط طبیعی باشد اما گاه می‌توان دلیل این امر را در سوء مدیریت‌ها و تصمیمات نادرست مسئولان یافت تصمیماتی که اجرای آنها بیش از حد توان و ظرفیت منطقه و شهر است و نه تنها اجرای آن سودآوری ندارد بلکه ظرفیت موجود را هم با تهدید مواجه می‌کند و نابودی منابع آبی را رقم می‌زند.

در این خصوص احمد حاج حسینی مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان قم می‌گوید: استان ما در منطقه ای کویری و خشک واقع شده است و باید به اندازه ظرفیت از منابع آبی آن بهره برد.

وی با بیان اینکه گاه تصمیمات مدیریتی متضاد با توان و ظرفیت منابع آبی است، ادامه داد: مثلا برخی از مسئولان سعی بر پرورش ماهی خاویاری در قم دارند در حالیکه این عمل با شرایط آبی قم سازگار نیست و مناسب شهرهای همجوار دریاست و برای استان کویری قم سودآوری ندارد.

حاج حسینی گفت: حتی اگر طی یک سال هم با بارش های فراوان روبه‌رو باشیم اما باز هم کویر نشینی یعنی محدود بودن منابع آب و نمی‌توان به صورت بی‌رویه و نادرست از منابع آبی استفاده کرد.

وی عدم تعادل میان مصارف و منابع آبی را علت کاهش سفره‌های آب زیر زمینی و ایجاد ریزگردها و... ذکر کرد.

حاج حسینی یادآور شد: ما مجاز هستیم که در سال تنها ۴۰۰ میلیون متر مکعب از منابع آبی برداشت کنیم اما متاسفانه به این مسئله توجه نکرده و به جای تنظیم مصرف طبق شرایط، خواهان تغییر طبیعت مطابق با میل خود هستیم.

وی با اشاره بر اینکه در قدیم کشاورزی قم به علت وجود رودخانه‌های قمرود و قره چای و آورد ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون متر مکعب آنها بوده است ادامه داد: اما اکنون ظرفیت آبی این رودخانه‌ها به صفر رسیده و نباید بر توسعه کشاورزی در این منطقه تاکید کرد.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان قم در خصوص مقابله با برداشت غیر مجاز از چاه‌های آبی هم گفت: نصب کنتور هوشمند از جمله اقدامات است که سبب کنترل و مانع برداشت بی رویه آب می‌شود.

وی همراهی بانک‌ها و سازمان جهاد کشاورزی را برای مقابله با چا‌ه های غیرمجاز خواستار شد.

* خشکسالی در قم فریاد می‌زند
همچنین یحیی زارع مدیر کل هواشناسی استان قم این روزها خبر از خشکسالی شدید قم می‌دهد و می گوید : خشکسالی قم بالاتر از حد متوسط است.

وی گفت: امسال تابستان قم با افزایش ۱.۵ درصدی میانگین درجه حرارت روبه‌رو است و امکان بارندگی در فصل گرما به طور نرمال تنها ۲۰ درصد است.

مدیرکل هواشناسی استان قم تصریح کرد: با توجه به میزان افزایش دما ، دقت در مصرف صحیح آب ضرورت دارد.

با این حساب تمام گفته‌ها حکایت از کم آبی شدید قم و وقوع خشکسالی می‌کند که همراهی شدید مردم در اصلاح الگوی مصرف را می‌طلبد و باید بدانیم همانگونه که هر شخصی توان و نیروی کار خاصی را دارد هر نقطه از زمین هم ظرفیت خود را داراست و نباید با بی‌تدبیری، کسی و یا چیزی را خواهان انجام امری باشیم که ظرفیتش را دارا نیست که متاسفانه این بی‌توجهی در مسئله کشاورزی قم و استفاده از منابع آبی دیده می‌شود و باید با اعمال صحیح شیوه‌های بهره‌برداری از مزارع و صنایع از منابع آبی مراقبت کرده و همچنان قم را به عنوان محلی برای زیست آیندگان محفوظ بداریم.

انتهای پیام/۱۳۲