به گزارش قم نیوز، «خانه سبز»؛ خودش خانه را اينگونه مينامد، خانهاي با معيارهاي محيطزيستي كه بهتازگي بهعنوان سبزترين خانه تهران معرفي شده است. اين خانه متعلق به دكتر منوچهر رياحي، از ساكنان منطقه ما، آرشيتكت، شهرساز و متخصص اكولوژي انساني است. او دكتراي معمارياش را سال ۱۳۴۹ از فلورانس ايتاليا گرفت و پس از مدتي كار و تدريس در تهران به سوئد رفت و مدرك شهرسازي و محيطزيست خود را نيز از آن كشور اخذ كرد. پس از آن نيز ۱۹ سال در آن كشور مشغول به تدريس شد و پس از مرگ پدرش، ۵ سال پيش به ايران بازگشت تا از مادرش، شهلا رياحي، بازيگر پيشكسوت سينماي ايران نگهداري كند. حالا نيز با بازگشت به وطن بيكار ننشسته و همچنان در چند دانشگاه ايران در رشته اكولوژي انساني مشغول تدريس است. او ساكن منطقه است و اينجا را به خاطر پاكيزگي هوايش نسبت به ديگر مناطق تهران بيشتر دوست دارد. رياحي به ما درباره سبك زندگياش كه او را متفاوت از ديگر اهالي منطقه و تهران كرده و بر زندگي آنها اثر گذاشته، ميگويد.
فقط برای مراقبت از محيطزيست
درختِ به را به پاس فعاليتهايش، در حياط خانه کاشتند. محمدمهدي گلمكاني، رئيس ستاد محيطزيست و توسعه پايدار شهرداري تهران به اين خانه آمد تا لوح و نشان خانه محيطزيستي تهران را به رياحي تقديم كند. خانهاي كه در كنار همه كارهايي كه براي حفظ محيطزيست كرده؛ از ظروف پلاستيكي و جايگزيني آن با ظروف شيشهاي، چراغ خوابهاي نمكي براي استفاده از انرژي ساطع شده از سنگ نمك، استفاده از كيسه و كيف پارچهاي به جاي پلاستيكي در هنگام خريد مواد غذايي از فروشگاهها، استفاد از فضاي پاسيو براي تكثير گياهان و گلدانهاي مختلف تزييني تا تفكيك پسماندها از مبدأ در گروههاي كاغذ و مقوا، فلز و شيشه و پلاستيك، نايلون نرم، تخم گياهان و پسماندتر و توليد كود كمپوست. حتي در فريزر را باز ميكند و ميگويد مردم از هر چيزي ميتوانند بهترين استفاده را ببرند: «همه ويتامين «ث» ليموترش در پوست آن است، پس بهتر است پوستها را دور نريزيم و در فريزر نگه داريم تا در غذاهاي ديگر از آن استفاده كنيم.»
باغچههايتان را خودتان غنيسازي كنيد
بالكن شمالي اين خانه در معرض آفتاب نيست و براي كمپوست كردن زبالههاي تر در نظر گرفته شده است. اما طريقه كمپوست كردن اين زبالهها براي آنان كه قصد غنيسازي باغچههاي خود از طريق سالمترين خاك را دارند، اين است كه زبالههاي تر خانه را كه شيرابه هم دارد و براي محيطزيست بسيار مضر است، گوشهاي از بالكن كه با آجر جايي براي آن درست كردهاند ريخته و روي آن را با خاك اره بپوشانند. خاك اره باعث ميشود كه پشه و مگس به اين زباله جذب نشوند. پس از آن ميتوانيد با توري كه روي اين مواد ميكشيد، از پخش شدن زبالهها از طريق باد جلوگيري كنيد. حداكثر زمان توليد اين نوع كود در خانه ۶ ماه است، اما پس از ۲ـ۳ ماه نيز ميتوانيد از اين كود استفاده كنيد. ابتدا با سرند درشت و پس از آن با سرند ريز، خاك را تفكيك كنيد و در باغچه و گلدانها بريزيد و از كودهاي ديگر مخصوصاً كود شيميايي استفاده نكنيد. چون اين نوع كود براي محيطزيست ضرر دارد. در حاليكه كودي كه شما ساختهايد، ماحصل مواد غذايي است كه پيش از اين ايجاد كردهايد.
آن سوتر اما پرههاي هواكشي در باد ميچرخد و رياحي ميگويد: «چند سال پيش انبار خانه مورد هجوم موريانهها قرار گرفت. از آنجايي كه هيچگاه از سم و... استفاده نميكنم، هواكشي كار گذاشتهايم كه با هواي گرم حاصل از انبار، اين هواكش شروع به چرخيدن ميكند. همين موضوع هواي راكد را خارج كرده و مانع از موريانه گذاشتن وسايل انباري ميشود. از طرفي در مصرف برق هم صرفهجويي ميشود.»
چراغهاي خورشيدي، دزدگير خانه رياحي
چراغهاي پشت پرده اتاق پذيرايي و راهروها هم خورشيدي هستند. صبح به صبح با نور خورشيد انرژي را در خود ذخيره و شبها اتاق را روشن ميكنند. رياحي ميگويد استفاده از همين روش ساده است كه خيلي وقتها غیبتش را در خانه از غير ميپوشاند. اسم آنها را هم گذاشته؛ دزدگيرهاي خانه سبز. اما به نظر او خورشيد شبها نيز منزلش را روشن نگاه ميدارد. ميگويد: «هر وقت به مسافرت ميروم اين چراغها خانه را روشن نگه ميدارند و همين مانع از آن ميشود كه كسي متوجه غياب ما در منزل شود. از سويي نيازي به روشن نگاه داشتن برق و اتلاف انرژي نيست.»
طرحي براي مصرف كمتر آب
سرويس بهداشتي نيز از قانون صرفهجويي به دور نمانده است. منوچهر رياحي طرحي را دست گرفته و درباره آن توضيح ميدهد كه با اين روش آب حاصل از حمام و روشويي را كه به چاه ريخته ميشود، ميتوان دوباره استفاده كرد. به اين شكل كه با سيستمي اين آب را به فلاش تانك توالت رسانده تا بار ديگر مورد استفاده قرار گیرد و آب تصفيه شده هرز نرود. اما تنها خلأ اين طرح وجود اسپانسري براي توليد اين سيستم است تا خانههاي بيشتري بتوانند از آن بهرهمند شوند.
همه چيز در خدمت صرفهجويي
در خانه رياحي كه قدم بزنيد با علائم و چيزهايي روبهرو ميشويد كه بايد درباره تك تك آنها از صاحبخانه توضيح بخواهيد. همينكه قدم روي نخستين پله پلكان اين خانه بگذاريد چراغهايي را ميبينيد كه با سنسورهايي، برق را قطع و وصل ميكنند. يا آن گلخانه موقت در بالكن جنوبي كه با سيستم آبياري از طريق بطريهاي بازيافتي تودرتو آبياري ميشود و نماي سبزي كه براي پوشش نردهها و نماي ساختمان با سبزههاي طبيعي و مصنوعي در فصلهاي مختلف سال تزيين شدهاند. بازيافت آب هم از طريق سردوشي مخلوط كن هوا و آب، سطلي براي صرفهجويي در مصرف آب و دور نريختن آن، طرح روشويي و فلاش تانكي مربوط به آنكه براي استفاده از آب روشويي طراحي شده، آبياري گلدانها با استفاده از بطريهاي پت، گذاشتن بطريهاي نوشابه داخل فلاشتانك براي مصرف كمتر و... انجام ميشود. اينجا همه چيز حساب شده است تا آيندگان ما زندگي آساني داشته باشند.
آبگرمكن خورشيدي منهاي ۴۵ روز در سال
به پشتبام شيبدار منزل رياحي كه ميرسيم، آبگرمكن خورشيدي را به ما نشان ميدهد كه پيش از اين نيز در كوچه آن را نشسته بر بام خانه سبز منطقه ديده بوديم. خودش ميگويد: «اين آبگرمكن ۹ سال است كه براي اين خانه كار ميكند. هر روز صبح كه دوش ميگيريم، از نور خورشيد روز قبل استفاده ميكنيم. نه آلودگي ايجاد ميشود و نه گاز و برق را اسراف ميكنيم. فقط ۴۵ روز در سال خورشيد نداريم كه در آن روزها از گاز استفاده ميكنيم. اما باقي روزها از نور خورشيد بهرهمند ميشويم.» اين آبگرمكن درست سال ۸۶ كه سرماي سختي وجود داشت نصب شده است. سالي كه رياحي ميگويد هنوز گاز در محله كشيده نشده بود و اهالي محله گاز نداشتند. آن زمان بود كه او هر روز با آب گرم حاصل از انرژي خورشيدي روز قبل دوش ميگرفت. اما همچنان اين آبگرمكن كار ميكند و به گفته او هزينه چنداني ندارد. هزینه نصب آبگرمكن خورشيدي براي هر خانه كمتر از ۳ ميليون خرج برميدارد كه با احتساب قبض گازي كه ماهانه به در خانه انداخته ميشود، بسيار به صرفه و مفيد خواهد بود. البته اين آبگرمكن با يك شير فلكه تغيير انرژي ميدهد و روزهايي كه خورشيد در آسمان نیست از گاز استفاده میکند.
همه ما خورشيدي بالاي سر داريم
صاحب خانه سبز منطقه، اما هدفش از مجموعه اين كارها چندان دور از ذهن نيست. او ميگويد: «در زندگي روزمره، گاهي ناخواسته و بدون آگاهي به محيط اطراف خودمان آسيب ميرسانيم. من و همسرم هر دو ماشين داريم اما تا جايي از آن استفاده ميكنيم كه مترو نباشد. به محض رؤيت مترو باقي مسير را از وسايط حملونقل عمومي استفاده ميكنيم. انرژي را براي چه بايد نادرست استفاده كنيم؟ گاز مردم تهران از عسلويه با استفاده از لولههايي تأمين ميشود و اين خود هم هزينه بر و هم اسراف انرژي است. چرا بايد اين كار را كرد وقتي همه ما خورشيدي بالاي سر خود داريم كه ميتواند همان كار را با كمترين هزينه و اتلاف انرژي انجام دهد؟» او میگوید: از آنجا که نمیخواستم حرفهايم در كلاسهاي درس و كنفرانسها شعار زده و صرفاً تئوري باشد خودم در اين راه پيشگام شده و اين نوع زندگي كردن را آغاز کردم.
چه خبر از مادر؟
شهلا رياحي، مادر منوچهر رياحي اكنون در ۹۰ سالگي و در سلامت كامل جسمي نزديك پسرش و در منطقه ما زندگي ميكند. رياحي ميگويد كه سراي محله دانشگاه شريف، قرار است بهزودي جشني به مناسبت تولد او در اينسرا برگزار كند.
ساختن خانهاي با همه انرژيهاي ارزان
رياحي اكنون در پژوهشكده دانشكده تربيت مدرس اكولوژي انساني تدريس ميكند. او برنامه آتي خود را درباره پيشبرد اين سبك زندگي ساختن خانهاي با همه انرژيهاي ارزان و زندگي در خدمت با محيطزيست ميداند. او درباره انتخاب اين سبك زندگي ميگويد: «اين زندگي عادي ماست، ما در سوئد هم همين كارها را ميكرديم و خيلي تشويق ميشديم در حالي كه مردم ايران، اين روزها به مصرف بيشتر ارزش قائل ميشوند.» از برنامههاي آتي رياحي خريد ماشيني است كه با انرژي خورشيدي كار ميكند.
چقدر بايد خرج كنيم؟
هزينه زندگي محيطزيستي براي هر ساكن منطقه، تنها تصميمي است كه ميگيرد. رياحي ميگويد: «هزينه همه اين كارها شايد به اندازه يكمترمربع ساختماني باشد كه افراد در آن زندگي ميكنند. شايد همه اين وسايل ۵ ميليون تومان هم هزينه نداشته باشد، مثلاً خريد آبگرمكن خورشيدي زير ۳ ميليون تومان خواهد بود و باقي كارها هزينهاي نخواهد داشت. اين در حالي است كه با كاهش هزينه قبوض اين مبلغ نيز بهزودي جبران خواهد شد.»
مشارکت بالای اهالی
مهمترين تأثيري كه سبك زنگي رياحي در محله داشته است، الگوبرداري صاحب سوپرماركت محله در تفكيك زباله با استفاده از سطلهايي مخصوص اين نوع بازيافت كنار مغازه است كه خود فرهنگ تفكيك زباله را ميان اهالي محله دانشگاه شريف بالا برده و به گفته اداره بازيافت منطقه، اهالي بيشترين همكاري را با شهرداري منطقه دارند.
انتهای پیام/۱۳۲