قم نیوز: مدیر کل محیط زیست استان قم می‌گوید سالانه ۱۷۰ هزار تن باطری به قم وارد می‌شود یعنی چیزی نزدیک به دو برابر کل میزان مورد نیاز کشور به استان قم وارد می‌شود.

به گزارش قم نیوز، تا چشم کار می‌کند گرد و غبار است. سوزش چشم‌ها و سرفه‌های پی در پی سوغات تابستان‌های هرسال شهر شده است و آسمان هم که دیگر لباس آبی رنگش را از تن به در کرده، زور گرد و خاک بر درخت‌های معدود شهر هم چربیده است و رنگی خاکستری به آن‌ها بخشیده است.

رادیو اعلام می‌کند که درجه آلودگی هوای قم از مرز خطر هم گذشته، ریه‌های شهر به تک و تا افتاده و نفس‌هایش تنگ شده است، همه این‌ها چند سالی است که حال و روز شهر ما است و ریزگرد‌ها متهم اول این داستان بوده و همه کاسه‌ها و کوزه‌ها هم سر این ذرات مزاحم خالی می‌شود، ذراتی که مولود اقدامات انسان دراستفاده نادرست از طبیعت است، موجودات دو پایی که شیره جان زمین را کشیده و آن را به مرز خشکی کامل برده است، پوشش گیاهی را تا آستانه مرگ برده و روز به روز بر گستره بیابانی زمین افزوده‌اند و همه این‌ها دست به دست هم داده تا ریزگرد‌ها تیر خلاصی باشند برای ریه‌های شهر.

اما مسئله به همین جا ختم نمی‌شود، پدرکشتگی این موجود دو پا با نعمت خداوندی طبیعت انگار تمامی ندارد، ریزگرد‌ها این بار با رقیب دیگری به اسم سرب هم پا شده‌اند تا تیری به قلب طبیعت باشند و قم علاوه بر یکی از کانون‌های تولید ریزگرد در کشور به عنوان یکی از استان‌های تولید کننده آلودگی‌های سربی حاصل از ذوب باطری نیز لقب بگیرد. واردات نزدیک به دو برابر باطری مورد نیاز کشور به قم، امروز برای استان گران تمام شده و عواقب بسیاری را با خود به همراه داشته و دارد. رتبه اول واردات باطری کشور به قم امروز خاری شده است به چشم آیندگان، آلودگی‌های سربی ناشی از واردات آن‌ها توسط فرآیند سوخت وارد جو شده و تا مسافت قابل‌توجهی منتقل می‌شوند که بستگی به سرعت و جهت باد و میزان بارش و رطوبت دارد.

از یخ‌های قطبی تا رسوبات اعماق دریا:
سرب از نظر انتشار، گسترده‌ترین عنصر سنگین و سمی در محیط‌ زیست است که به ویژه از زمان مصرف آن در بنزین از پراکنش بسیار وسیعی در سطح جهان برخوردار است. به‌ طوری که از یخ‌های قطبی تا رسوبات اعماق دریا‌ها اثرات آن را می‌توان یافت همه این‌ها سبب شده است که آلودگی‌های ناشی از این فلز خطرناک از نزدیک به ۱۰ سال پیش به یکی از نگرانی‌های مهم فعالان محیط زیست و مردم تبدیل شود که اقدامات ویژه‌ای نیز برای مقابله و کنترل آن برنامه ریزی شده است، از جمله شهر اصفهان در همسایگی قم که ازسال‌ها قبل آن را مدیریت و از آلودگی‌های متعدد ناشی از آن جلوگیری کرده‌اند.

سرب یکی از پرکاربرد‌ترین و قدیمی‌ترین فلزات در دنیا است که به راحتی ذوب می‌شود و استحصال آن هزینه بسیاری را به همراه نداشته و هزینه اصلی آن در استانداردهای زیست محیطی است که اگر این استاندارد‌ها رعایت نشود سود سرشاری را به همراه دارد اما از طرف دیگر آلودگی و نابودی محیط زیست را هم به همراه خواهد داشت، قسمت اعظم سرب موجود در اتمسفر مستقیما رسوب می‌کند یا توسط نزولات خارج می‌شود. سرب به ذرات گرد و غبار چسبیده و بر روی پوشش‌های گیاهی و خاک‌ها می‌نشیند. از طریق تغذیه و بیشتر از آشامیدن جذب شده و تقریبا ۳۰ تا ۵۰ درصد از سرب تنفسی در ریه باقی می‌ماند. همه و همه این‌ها در کنار هم یعنی پیش رفتن به سوی مرگی تدریجی.

مشکل از جایی بیش از پیش نمود پیدا می‌کند که بدانیم ۷۰ درصد کاربرد‌های مصرفی سرب در جهان باطری است،‌‌ همان چیزی که افتخار رتبه اول واردات آن را به نام خود ثبت کرده‌ایم و این یعنی آلودگی‌های سربی در استان قم روز به روز در حال شدت گرفتن است از طرفی نیز مقاومت این فلز وخاصیت بزرگنمایی زیستی آن مشکلات بیشتری را برای محیط زیست رقم خواهد زد به این طریق که سرب به دلیل خاصیت دیر تجزیه شونده خود در خاک و با ضرایب چند برابر در گیاه، حیوانات و انسان تا هزاران برابر تجمع پیدا می‌کند.

 ۱۷۰ هزار تن باطری سالانه در قم
همه و همه این‌ها وقتی نگران کننده خواهند شد که سید رحمان دانیالی مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قم می‌گوید: میزان باطری مورد نیاز کشور که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام شده، ۱۰۰ هزار تن در سال است که باید نیمی از آن توسط واردات تامین شود، این در حالی است که استان قم ظرفیت ۱۷۰ هزار تن یعنی چیزی نزدیک به دو برابر کل میزان مورد نیاز کشور را دارا است و تقاضای توسعه این ظرفیت هم روز به روز افزایش می‌یابد.

وخامت این مسئله جایی مشخص می‌شود که وی با ارائه گزارشی از نتایج مطالعات بین المللی می‌گوید میزان مجاز سرب موجود در خون ۱۰ میکروگرم بر دسی لیتر از خون است که این میزان در آمریکا ۱۲ میکروگرم و در کودکان چین ۱۰۰ میکروگرم یعنی ۱۰ برابر استاندارد است در حالی میزان سرب موجود در خون چینی‌ها ۱۰۰ میلی گرم یعنی ده برابر استاندار جهانی است که ایران هم در کنار چین از غول‌های ذوب سرب در دنیا است، آن طور که دانیالی بیان می‌کند: کشورهای چین، ایران و ترکیه کشورهای مهم بازیافت باطری در آسیا هستند. اما آمار دقیقی از میزان سرب موجود در خون ایرانیان و مردم قم به عنوان بزرگ‌ترین وارد کننده باطری در ایران وجود ندارد اما به نظر می‌رسد که بین کشورهای آلوده هستیم.

این‌ها همه نشان می‌دهد که علاوه بر ریزگرد‌ها حالا سرب هم کمر به نابودی هوای شهر قم بسته است، این در حالی است که حداقل ۵۰ درصد از سرب مورد استفاده در صنایع، از بازیافت باطری تأمین می‌شود. بنابراین بازیافت باطری لاجرم باید اتفاق بیافتد اما روش‌های مختلفی برای بازیافت باطری وجود دارد؛ از جمله روش حرارت در دمای ۱۲۰۰ درجه که در استان قم تقریباً در ۱۰۰ درصد موارد از این روش که بد‌ترین روش است استفاده می‌شود.

توسعه کارگاه‌ها اتفاقی است که نتایجی جبران ناپذیر برای محیط زیست و سلامت افراد جامعه خواهد داشت اما امروزه به جای توقف سیر رشد و جلوگیری از پیشرفت آن تقاضای توسعه و افزایش کارگاه‌های ذوب سرب هر روز افزایش می‌یابد، به گفته دانیالی در حال حاضر در استان قم ۹ واحد مجاز ذوب سرب و ۵ واحد صنعتی وجود دارد که مجوز فلزات دیگر را دارند اما در بخش ذوب سرب هم فعالیت می‌کنند.

کارگاه‌هایی که بخش کوچکی از سهم آلودگی سربی استان قم را بر دوش دارند و مشکل اصلی به فعالیت ده‌ها واحد غیر مجاز ذوب سرب باز می‌گردد. آن طور که مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان قم می‌گوید: ۱۵ واحد صنفی و ۴ واحد صنعتی مجاز وجود دارد، اما واحدهای سنتی غیر مجاز که در قالب بیش از ده‌ها واحد در استان قم فعال هستند، بیشترین آلودگی سربی را برای استان قم به همراه دارند و بیشترین آسیب را به محیط زیست استان وارد می‌کنند چرا که از هیچ فیلتری در انجام فرآیند‌های ذوب باطری خود استفاده نمی‌کنند. فریاد‌های اخیر اداره کل حفاظت از محیط زیست استان قم استانداری را هم تا حدودی به برخورد با کارگاه‌های ذوب سرب غیر مجاز مجاب کرده است.

استان قم در حالی ۷۰ درصد واردات باطری کشور را به خود اختصاص داده است و استان اول و پیشتاز در واردات باطری در کشوراست که به گفته کار‌شناسان محیط زیست استان، اولین و مهم‌ترین آلودگی این صنایع در کنار آلودگی‌های خاکی و آبی، آلودگی هوا است که بر اساس پیش بینی، حدود ۲ هزار تن اکسید و بخارات سرب بر اساس فعالیت این واحد‌ها وارد هوا می‌شود. همه این عوامل نشان می‌دهد که توجه به این واحدهای صنعتی آلاینده غیرمجاز باید بیش از پیش مورد توجه قرا گیرد تا در چند سال آینده مانند امروز انگشت اتهام به سمت ریزگرد‌ها دراز نکرده و از نفس افتادن شهر را به این ذرات ریز نسبت ندهیم.

صد کیلو سرب سهمیه سالانه هر شهروند قمی
سرب سنگین‌ترین عنصر پایدار بوده  از نظر انتشار گسترده‌ترین عنصر سنگین و سمی در محیط‌زیست است که به‌ویژه از زمان مصرف آن در بنزین از پراکنش بسیار وسیعی در سطح جهان برخوردار است به‌طوری که از یخ‌های قطبی تا رسوبات اعماق دریاها اثرات آن را می‌توان یافت.ترکیبات غیرحلال سرب در سطح زمین جذب رسوبات می‌شوند، گیاهان آبزی نیز سرب را انباشته می شودند، آب‌های زیرزمینی نیز تحت اثرات ترکیبات محلول سرب قرار می‌گیرند. سرب از راه‌های مختلف وارد بدن می‌شود.

روزانه به‌طور متوسط ۸ میکروگرم سرب به‌وسیله استنشاق هوا و ۲۰ میکروگرم توسط غذا وارد بدن می‌شود و افراد معتاد به سیگار نیز حدود ۲۰ تا ۳۰ میکروگرم سرب از طریق مصرف دخانیات دریافت می‌کنند. حدود ۷ درصد از سربی که توسط مواد غذایی وارد بدن می‌شود از طریق گوشت است ، همه و همه اینها نشان می دهد که سرب در یک همزیستی غیرمسالمت آمیز با انسان سلامت او را هدف گرفته است.

انتهای پیام / 105