در حالی که دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم، این استان را ششمین استان پاک کشور در بحث مواد مخدر می داند، معضل اعتیاد همچنان گریبانگیر خانواده های قمی است و آمار 20 هزار نفری معتادان به هیچ وجه شایسته پایتخت شیعه نیست.

به گزارش قم نیوز اعتیاد به موادمخدر یکى از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادى و بهداشتى است که عوارض ناشى از آن تهدیدى جدى براى جامعه بشرى محسوب شده و موجب رکود اجتماعى در زمینه ‏هاى مختلف مى‌ گردد. در واقع اعتیاد را می‌توان عارضه ای روانی، اجتماعی و اقتصادی محسوب کرد. هر چند از سال ۱۹۶۴میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه کرده است.

اعتیاد به حالتی گفته می‌شود که درآن شخص به علل روانی یا مصرف مواد شیمیایی دچار ضعف اراده در کنترل تکرار اعمال خود می‌شود. ضعف اراده به تنهایی بیماری محسوب نمی گردد اما به علت عوارضی که بر سیستم عصبی مرکزی شخص ایجاد می‌کند به عنوان بیماری محسوب می‌شود.

اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن به مصرف مکرر مواد اعتیادآور است. این وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می‌گردد و از طرف دیگر بعد از اتمام این اثرات سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می‌شود. در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.

«زینب.م» که همسرش 7 سال است اعتیاد دارد از وضعیت خود سخن می‌گوید. او به خبرنگار فارس گفت: با داشتن یک بچه 5 ساله مجبور هستم برای تامین گذران زندگی در شهرک شکوهیه و در کارخانه کار کنم.

وی گفت: تا بعد از ازدواج از اعتیاد همسرم با خبر نبودم و وقتی فهمیدم بارها از وی خواستم برای بهتر شدن زندگیمان ترک کند. حتی وقتی باردار شدم او قول داد که ترک می‌کند اما متاسفانه هنوز به قولش عمل نکرده است. بارها برای ترک اقدام کرده ولی هربار پس از مدتی دوباره به سراغ مواد می‌رود.

این بانوی قمی بیان کرد: قبلا در خانه‌های مردم کار می‌کردم اما گفتند کارخانه‌ها حقوق بهتری می‌دهند بنابراین مجبور شدم به کارخانه‌ها مراجعه کنم و با کلی دوندگی کاری در شهرک شکوهیه پیدا کردم.

زینب اظهار کرد: هرروز از ساعت 7 صبح تا 5 بعدازظهر در کارخانه کار می‌کنم و با وضعیت همسرم به شدت نگران پسر خردسالم هستم و از سویی همسرم با تهدید و ارعاب بارها همه حقوق دریافتی مرا برای تامین مواد مصرفی از من گرفته است و برای تامین مایحتاج زندگی ام گاهی مجبور می‌شوم که از خانواده ام کمک بگیرم.

«علی.س» 10 ساله است که اعتیاد را ترک کرده است و در خصوص سابقه اعتیادش به مواد مخدر  گفت: 10 ساله بودم که اولین بار مواد مخدر را در دست برادرم دیدم و چون آشنایی با آن نداشتم در فرصت مناسبی همه آن مواد را بلعیدم که سبب شد کارم به بیمارستان کشید!

وی گفت: در سنین نوجوانی یکی از دوستانم فوت کرد و من برای تسکین درد از دست دادن او به کمک دوستانم به مواد روی آوردم.

علی می‌گوید: حدود 15 سال مواد استفاده می‌کردم و تقریبا همه انواع مواد را هم امتحان کردم. در لحظه مصرف فقط به فکر استفاده از مواد هستی و خوشی پس از استفاده برایت لذت بخش است اما بلافاصله پس از تمام شدن این دوره کوتاه، وسوسه استفاده بیشتر برای تداوم لحظه خوشی بیشتر به جانت می‌افتد.

 

پسر دو ساله ام پایپ بازی می‌کرد

وی گفت: من چندین بار برای ترک مراجعه کردم ولی هر بار پس از مدت کوتاهی با پیدا شدن یک مشکل در زندگی وسوسه استفاده مجدد به سراغم می‌آمد و یا در اواسط دوره ترک به دلیل درد ناشی از بیرون رفتن این مواد از بدنم دوره را نیمه تمام رها می‌کردم.

این جوان قمی افزود: زمانی که در دست پسر دو ساله ام چوبی را دیدم که مثل پایپ در حال استفاده و بازی آن بود اشک در چشمانم جمع شد و تصمیم گرفتم برای همیشه ترک کنم و روزهای بسیار سخت و طاقت فرسایی را پشت سر گذاشتم تا موفق شدم .

وی اظهار کرد: اوایل پس از ترک باز هم وسوسه می‌شدم اما الان با گذشت 10 سال از آن روزها کمتر یاد مواد می‌افتم و بسیار خوشحالم که توانستم و اراده کردم تا ترک کنم.

 

قم ششمین استان پاک کشور

ابوالفضل شریفی دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم گفت: طبق شیوع شناسی که به صورت کشوری انجام شده است 2.01 درصد جمعیت بین 15 تا 64 سال قم نسبت به کشور اعتیاد دارند و آمار معتادان قم با توجه به این شیوع شناسی حدود 20 هزار نفر است و قم ششمین استان پاک کشور است.

وی افزود: حدود 102 مرکز در بحث درمان در قم فعالیت می‌کنند. 85 مرکز دولتی و خصوصی است برای درمان سوء مصرف مواد در قم فعال هستند .

 شریفی بیان کرد: 8کمپ ، دو مرکز ماده 16 مردان و زنان، 3تیم سیار، دو مرکز سرپناه شبانه برای معتادان و دو باشگاه یاران مثبت برای معتادان در قم وجود دارد.

وی افزود: در بخش درمانی سمن‌های ما فعال هستند که 12 سمن در بحث بهبود و بازتوانی معتادان کار می‌کنند دو سمن در بخش کاهش آسیب و 21 سمن هم در بخش فرهنگ و پیشگیری فعال هستند.

 دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم گفت: قم در مرکز کشور قرار دارد و فاصله چند صدکیلومتری با مرز کشور را طی می‌کند و در شاهراه مواصلاتی 17 استان قراردارد و در واقع قم استانی است که قاچاقچیان برای انتقال مواد به سایر استانها از اینجا استفاده می‌کنند. با وجود اینکه ایستگاههای بازرسی مصوب و کنترل دائمی در قم وجود ندارد اما پلیس نسبتا موفق عمل کرده و با توجه به بضاعت و استفاده از ابزارهای نوین توانسته کشفیات خوبی داشته باشد.

وی افزود: سال 94، 8 تن و 852 کیلوگرم کشف مواد داشتیم که در سه سال گذشته تقریبا بیشترین آمار کشفیات ما است. در سال 95 میزان کشفیات 6 تن و 557 کیلو کشفیات داشتیم و در سال گذشته میزان کشفیات 6 تن و 745 کیلوگرم بود.

شریفی بیان کرد: در بحث اموال قاچاقچیان و اموال مصادره ای در سال 96 ، 54خودرو مصادره ای از قاچاقچیان داشتیم که اینها به فروش رسیده و مبالغش در اختیار خزانه قرار گرفت و کل اعتباراتی که از جرایم و حاصل از فروش اموال قاچاقچیان به دست می‌آید به حساب خزانه واریز می‌شود.

وی اضافه کرد: در بحث مقابله ای کمیته حقوقی خوبی داریم که بسیار هماهنگ با دستگاه‌ها کار کرده و احکام را به موقع صادر می‌کنند و اجازه می‌دهند که ضابط‌های قضایی بتوانند به درستی با قاچاقچیان مقابله کنند که این جای تقدیر و تشکر دارد.

 

ضربه به بنیان اقتصادی قاچاقچیان

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قم اظهار کرد: بحث ضربه به بنیان اقتصادی قاچاقچیان بحث مهمی است و مبارزه را تسهیل می‌کند. دستگاه قضایی به کمک ضابطین قضایی اموال ناشی از جرم قاچاقچیان را شناسایی می‌کند و طبق قانون اموال قاچاقچیان ضبط می‌شود که این ضربه اقتصادی مهم ترین ضربه به قاچاقچیان است زیرا اگر قاچاقچی به بنیان مالی اش ضربه بخورد سبب کمتر شدن کارایی آنها می‌شود.

وی در خصوص آمار زن و مرد معتاد در استان قم گفت: مردان آمار بیشتری دارند. بیش از 90 درصد آمار اعتیاد مردانه است و کمتر از 10 درصد در کشور زن معتاد داریم که این 10 درصد در قم آمارش کمتر هم است. در حال حاضر در مرکز ماده 16 که معتادین به صورت اجباری نگهداری می‌شوند ، حدود 170 نفر مرد و 25 نفر زن داریم. سه سال است در استان مرکز نگهداری زنان را دایر کرده ایم و هیچ وقت نشده که این آمار از این حدود بیشتر تجاوز کند.

شریفی گفت: سن اعتیاد به سمت پایین کاهش پیدا کرده است و این در کل دنیا است و قم هم مستثنی نیست. در مراکز ما نیز معمولا جوانان بین 24 تا 60 سال هستند و به همین دلیل نیاز است که برای جوانان بیشتر کار شود.

محمد رضا اسلام پناه دانشجوی دکترای روان شناسی و مشاور اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: بحث اعتیاد یک معضل بسیار پیچیده است و از زمان خلقت انسان با انسان همراه بوده است و معضل چند بعدی است .عوامل متعددی دخیل هستند که فرد شروع به مصرف مواد مخدر می‌کند و تداوم پیدا می‌کند. تعدادی از افراد بهبود پیدا می‌کنند هر چند که احتمال برگشت در افراد وجود دارد.

وی افزود: خرید و فروش مواد مخدر یکی از چهار تجارت برتر جهان است و موقعیت جغرافیایی ایران به گونه ای است که محل ترانزیت است و افغانستان و پاکستان که دو کشور عمده تولید کننده مواد مخدر در خاورمیانه و جهان هستند باعث شده است که کشور ایران هم یک کشور مصرف کننده باشد. اگر چه سالانه هزاران تن مواد مخدر توسط سازمان‌های مسوول کشف میشود اما باز هم مقداری از مواد مخدر به دست مصرف کننده و توزیع کننده می‌رسد.

اسلام پناه اظهار کرد: در بحث اعتیاد دو مورد وجود دارد که بر اساس آن باید پیشگیری کرد، یکی عوامل خطرساز و دیگری عوامل محافظ خطر است. عوامل خطر ساز ویژگی‌ها و ساختارهایی هستند که در یک سری افراد وجوددارد و موجب می‌شود احتمال مصرف مواد در این افراد بیشتر شود و عوامل محافظ خطر احتمال گرایش فرد به مصرف مواد را کاهش می‌دهد.

 

انتقال اعتیاد با ژن

وی افزود: ثابت شده در خانواده‌هایی که یک عضو مصرف کننده دارند 2تا 9 برابر میزان مصرف مواد نسبت به سایر خانواده‌ها بیشتراست چرا که در این خانواده‌ها یک نگرش بسیار مثبتی نسبت به مصرف مواد وجوددارد. از سویی از نظر ارثی به صورت علمی ثابت شده والدینی که مواد مخدر مصرف می‌کنند احتمال ابتلا به ماده مخدر را از طریق ژن‌های خودشان به فرزندانشان انتقال می‌دهند.

این روان شناس اظهار کرد: در بحث محله‌های فقیرنشین و جرم خیز افرادی که در این محله‌ها زندگی می‌کنند به خاطر امرار معاش و تامین هزینه‌ها و به واسطه افرادی که معتاد هستند معمولا کلونی شان در این محله‌ها است و احتمال آشنایی شان بالاتر است.

 

نقش مذهب در کاهش گرایش به مواد مخدر

وی افزود: به صورت کلی هر چه افراد در سنین پایین تر با مواد مخدر آشنا بشوند احتمال اینکه در آینده تداوم داشته باشد و ادامه بدهند بیشتراست. همچنین در جوامعی که قوانین سفت و سختی درمورد مصرف دخانیات و مواد مخدر وجود ندارد احتمال ابتلا بیشتر است.

اسلام پناه گفت: یکی از این عوامل محافظ خطر، عزت نفس است. عزت نفس اگر بالا باشد احتمال ابتلا کاهش پیدا می‌کند. همچنین ثابت شده افرادی که گرایش‌های مذهبی واقعی دارند و با مساجد و هیات ارتباط دارند معمولا از نظر گرایش به مواد مخدر در درجه پایین تری نسبت به افرادی که گرایش به هیچ جبهه مذهبی خاصی ندارند هستند.

 وی افزود: البته عوامل متعددی زمینه ساز بروز گرایش افراد به مواد مخدر هستند و این عوامل روز به روز در حال تغییر است، یعنی عاملی که امروز سبب گرایش فرد به ماده مخدر می‌شود ممکن است در چند سال آینده کاربرد نداشته باشد چون عوامل جدیدی قطعا به آن اضافه شده است.

این مشاور درمان اعتیاد گفت: افرادی که گرایش به ماده مخدر دارند احتمال این که بعد از بهبودی مجددا دچار لغزش شوند زیاد است.گاهی اوقات به واسطه وسوسه‌هایی که این افراد به آن دچار می‌شوند مجدد به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند. طبیعتا افرادی که در کنار خانواده حضور دارند خیلی بهتر می‌توانند با این معضل کنار بیایند.

متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى قشر متفکر و تحصیل کرده را نیز به سمت خود کشانده است.

اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه‏ کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه حداقل می‏توان آن را به کنترل در آورد.

انتهای پیام/138