قم نيوز : قم نیوز: روز هجدهم ماه ذیالحجه، یادآور روز مهمی در تاریخ است. این روز را باید به حق از عظیمترین اعیاد نامید، همانگونه که در روایات بر اهمیت این روز و برتری آن بر سایر اعیاد تأکید شده است.
هجدهم ذیالحجه روزی است که رسول خدا(ص) پس از انجام حج در سال دهم هجری به هنگام مراجعت به مدینه، مردم را در وادی «غدیر» جمع کرد و فرمان خدا یعنی نصب حضرت علی(ع) به امامت و ولایت بر امت را به آنان ابلاغ کرد. و آن جا بود که آیه ۳ سوره مائده(اَلْیوْمَ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُم، وَ أَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتی، وَ رَضیتُ لَکُمُ الاْسْلامَ دِیناً) نازل شد. و خداوند با برگزیدن حضرت علی(ع) به امامت امت، دین اسلام را کامل گردانید و دشمنان آن را ناامید و مأیوس ساخت.
در ادامه بر اساس متون دینی، فضیلت و اعمالی که برای این روز وارد شده است را یادآور میشویم:
فضیلت روز عید غدیر
در روایتی از امام رضا (ع) میخوانیم که فرمود: «روز قیامت، چهار روز را که زینت بستهاند به نزد عرش الهی آورند: روز عید اضحی (قربان) روز عید فطر، روز جمعه و روز عید غدیر. ولی در آن میان، روز عید غدیر، از نظر زیبایی، مانند ماه است میان ستارگان».
در همان روایت، از این روز، به عنوان «عید اکبر» یاد شده است، روزی که گناهان شیعیان (توبه کار) امیر مؤمنان(ع) بخشیده میشود و این روز، روز شادی و سرور است، روزی است که در آن تبسم بر چهره مؤمنان نقش میبندد.
در روایت دیگری آمده است که از امام صادق(ع) پرسیدند: آیا برای مسلمانان غیر از عید فطر و عید اضحی (قربان) عید دیگری نیز وجود دارد؟ فرمود: آری. عیدی که از آن دو روز، باعظمتتر و شریفتر است، و آن روزی است که پیامبر اکرم(ص)، علی (ع) را برای امامت امت نصب فرمود و در روایت دیگر فرمود: آن روز هیجدهم ذیالحجه است.
به هر حال، شایسته است در این روز مسلمانان با تشکیل مجالس جشن و سرور و مدیحهسرایی و سخنرانی درباره روز عید غدیر و مسأله امامت امت و مناقب و فضایل امیر مؤمنان (ع)، آن را گرامی بدارند و فرزندان و جوانان و نوجوانان خود را با مسأله ولایت امیرمؤمنان علی (ع) و منابع آن از کتاب و سنّت و تاریخ آشناتر سازند.
اعمال روز عید غدیر
برای این روز اعمال متعددی روایت شده است:
۱- روزه گرفتن است که در روایتی از امام صادق (ع) روزه در چنین روزی برابر روزه ۶۰ ماه شمرده شده و در روایتی روزه روز غدیر خم کفّاره ۶۰ سال است.
۲- مرحوم «شیخ کفعمی» در کتاب «بلدالامین» غسل این روز را مستحب دانسته است.
۳- احسان و نیکی به برادران مؤمن.
در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند:
"این روز، روز عبادت است و روز اطعام و نیکی کردن و احسان به برادران دینی است".
در روایت دیگری امام رضا (ع) فرمود: کسی که در این روز، به خانواده و برادران مؤمن خود، توسعه در رزق و بخششها و انفاقها دهد؛ خداوند روزی او را زیاد میگرداند.
۴- زیارت امیر مؤمنان علی (ع) در این روز بسیار بافضیلت است.
در روایتی از ابن ابینصر (یکی از یاران برجسته امام رضا (ع)) نقل شده است که حضرت به وی فرمود:
"هرجا که هستی سعی کن در روز عید غدیر، خود را به کنار قبر مطهّر امیرمؤمنان (ع)برسانی، چراکه در این روز خداوند گناهان بسیاری از مردان و زنان مسلمان را میبخشد و دو برابر کسانی که خداوند آنها را در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر از دوزخ آزاد میکند، در چنین روزی از آتش جهنّم رهایی میدهد".
برای امیرمؤمنان (ع) در این روز زیارتهایی نقل شده است که معروفترین آن، زیارت معروف «امینالله» است که میتوان آن را از نزدیک و یا از راه دور، خطاب به امیرمؤمنان (ع) خواند و دیگری زیارت مخصوصه امیرمؤمنان در روز عید غدیر است.
زیارت امینالله را میتوانید اینجا مطالعه کنید:
همچنین زیارت مخصوصه امیرمؤمنان را میتوانید اینجا مشاهده کنید:
۵- امام رضا (ع) فرمودند:
در چنین روزی که روز عید و تبریک گفتن به یکدیگر است، مناسب است مؤمنان وقتی به یکدیگر میرسند این جملات را بگویند:
«اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذی جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّکینَ بِوِلایةِ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَالاَْئِمَّةِ»
ستایش خاص خدایی است که قرار داد ما را از تمسکجویان به ولایت امیرمؤمنان و سایر امامان علیهم السلام.
۶- در چنین روزی وقتی برادر مؤمنت را ملاقات کردی بگو:
و برپادارندگان عدلش و قرارمان نداد از منکران و تکذیب کنندگان روز جزا.
۷- دعای ندبه را در این روز بخواند که این دعا را نیز میتوانید در این نشانی قرائت کنید:
۸- مرحوم «سید بن طاووس» به سند صحیح از امام صادق (ع) نقل میکند که در روز غدیر، دو رکعت نماز بخوان، پس از نماز به سجده برو و صد مرتبه خدا را شکر کن (مثلاً بگو: شکراً لِلّه) و سر از سجده بردار و این دعا را بخوان:
دوست داریم و دشمنشان را که دشمن خداست دشمن داریم پس ما را در دنیا و آخرت با ایشان قرار ده و از
الْمُقَرَّبینَ، فَاِنّا بِذلِکَ راضُونَ، یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
مقربان درگاهت گردان که براستی ما به همان خشنودیم ای مهربانترین مهربانان.
پس از پایان دعا، بار دیگر به سجده برو و صد مرتبه الحمد لله و صد مرتبه شکراً للهِ بگو.
امام (ع) در ادامه فرمود: هر کس که این عمل را بجا آورد، پاداش کسی را دارد که در روز غدیر، نزد رسول خدا(ص) بوده و با آن حضرت بیعت کرده است.(مرحوم محدّث قمی میگوید: بهتر است که این نماز نزدیک ظهر انجام شود که مقارن نصب حضرت علی (ع)به خلافت بوده است).
۹- از «شیخ مفید»(رحمة الله علیه) نقل شده است که این دعا را در روز «غدیر» میخوانی:
از ایشان و بوسیله ایشان از اهل ایمان گرفتاریها و محنتها را خدایا پرکن زمین را بوسیله ایشان از عدل و داد
کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً، وَ اَنْجِزْلَهُمْ ما وَعَدْتَهُمْ، اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمیعادَ.
چنانچه پر شده از ستم و بیداد و وفا کن برای آنها آنچه را وعده دادی به آنها که براستی تو خلف وعده نمیکنی.
۱۰- به سبب عظمت روز «غدیر» و مبارکی و میمنت آن، مناسب است که برادران مؤمن، با یکدیگر در این روز، عقد اخوت و برادری بخوانند و پیوند برادری و همکاری را میان خویش عمیقتر سازند.
مرحوم «حاجی نوری» در «مستدرک الوسائل» میگوید: دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذار و بگو:
و ساقط کردم از تو تمامی حقوق برادری را جز شفاعت و دعا و زیارت.
در این صورت، وقتی که طرف مقابل قبول کرد، برادر معنوی یکدیگر خواهند شد و چون وظیفه اخوت بسیار سنگین است، همه حقوق برادری را جز زیارت، دعا و شفاعت به یکدیگر میبخشند.
(البته باید دانست که جاری ساختن این عقد فقط برای ایجاد تعهدی عاطفی است و هیچگونه حقوقی مانند بردن ارث از یکدیگر و .... را شامل نشده و نمیتواند میان نامحرمان مثلا یک زن و مرد انجام پذیرد).
منابع:
- مفاتیح نوین، آیتالله ناصر مکارم شیرازی و همکاران، نوبت و سال چاپ: بیست و دوم ۱۳۸۹، ناشر:انتشارات امام علی بن ابی طالب(ع).
- پایگاه اینترنتی آیتالله العظمی ناصر مکارم شیرازی
- پایگاه اینترنتی حجتالاسلام والمسلمین حسین انصاریان