تجلی ایدئولوژی جمهوریت و اسلامیت در نخستین تمبرهای انقلاب اسلامی

به گزارش قم نیوز تمبر پستی به واسطه نقوش و طرح‌های روی خود حاوی پیامی تصویری است؛ زبان تصویر زبان مشترک بین تمام فرهنگ‌ها و ملل مختلف است بنابراین تمبر به عنوان کوچکترین اوراق بهادار و سفیر فرهنگی به راحتی و بدون گذرنامه از مرزها می‌گذرد و به دلیل همین نقش ارتباطی موثر، همواره طراحی تمبرها برای دولت‌ها از حساسیت بسیاری برخوردار بوده است.

تمبرها بیانگر ایدئولوژی حکومت‌ها
تصاویر روی تمبرها، همواره دیدگاه‌های رسمی حکومت‌ها را در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بیان می کنند و از این لحاظ طراحی تمبرها برای دولت‌ها، از حساسیت و اهمیت بالایی برخوردار است. در دوره قاجار، نقش شیر و خورشید یا تصویر شاه، تنها تصاویر موجود بر روی تمبرها بود و فقط این دو تصویر، نماد ایران به شمار می آمدند.

در دوره پهلوی، تمبرهای فراوانی با موضوعات نقوش معماری باستانی ایرانی و تصاویر شاهان هخامنشی و ساسانی، اعلام تغییر نام پرشیا به ایران، ورزش های باستانی و بزرگداشت مفاخر و مشاهیر ایرانی به چاپ رسیدند. اما بارزترین ویژگی تمبرهای این دوره، اختصاص داشتن آنها به تصاویر شاه و خانواده سلطنتی او بود.

تجلی ایدئولوژی جمهوریت و اسلامیت در تمبرهای بعد از انقلاب اسلامی
با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ماه سال ۱۳۵۷، تصاویر و مضامین تمبرها کاملا دگرگون شد. تصاویری از قیام مردم، وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، ۲۱ و ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، جنگ تحمیلی، شهادت، زن در جامعه، امام خمینی(ره) و نمادهای فرهنگ ایرانی، مردمی بودن حکومت در برابر تفکر دیکتاتوری، حجاب، مسجد ، قرآن و … بر تمبرهای این دوره ترسیم شد که بیانگر تاثیر ایدئولوژی انقلاب اسلامی بر عملکرد این ابزار فرهنگی بوده است و به این صورت تمبرها به عنوان عنصر فرهنگ دینی، پرچم فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی را به فرا سوی مرزها مخابره نموده است.

تمبرهای موجود در موزه آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه(س)
حجت‌الاسلام محمدباقر مشکاتی رئیس موزه آستان مقدس کریمه اهل‌بیت(س) اظهار کرد: یکی از بخش‌های متنوع و غنی موزه حرم مطهر، بخش تمبر است که بالغ بر ۲۰ هزار تمبر با گونه‌های متفاوت و متنوع طی حدود یک قرن، در گنجینه موزه نگهداری می‌شود و بخش بسیار کوچکی از آنها در گنجواره تمبرهای موزه به نمایش درآمده است.

وی ادامه داد: در موزه حضرت فاطمه معصومه (س) تنوع تمبر بسیار زیاد است ولی به طور کلی در 30 محور تمبرهای موزه قابل دسته بندی است که این تمبرها بر اساس عشق و ارادت ایرانیان به فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی برای حفظ و نگهداری و ماندگاری به موزه استان مقدس اهدا شده است.

مشکاتی تصریح کرد: پیروزی انقلاب اسلامی به یکباره نقش و طرح تمبرها را دگرگون کرد. بر نقش تمبر‌های این دوره، بر خلاف دورۀ پیش، حضور مردم و موضوعات مذهبی بسیار پررنگ شد. نخستین سری رسمی تمبرهای جمهوری اسلامی در ۳۱ فروردین ۱۳۵۸ در ۳ طرح مختلف از تظاهرات مردم پیش از انقلاب و یک طرح نمادی از رهایی پس از پیروزی به چاپ رسید.

وی افزود: مهم‌ترین عناوین تمبرهای موزه فاطمی عبارت از قرآن، حضرت معصومه سلام الله علیها و حرم مطهر، مناسبت‌های مذهبی مانند عید فطر، قربان، غدیر و…، امام زمان(عج)، امام حسین علیه السلام، حضرت زهرا سلام الله علیها، حضرت زینب سلام الله علیها، مناسبت‌های ملی مانند ۱۲ فروردین، ۲۲ بهمن، تسخیر سفارت آمریکا و…، دفاع مقدس شامل اسامی عملیات‌ها، شهدا و…، انقلاب اسلامی، روحانیت شیعه، شهدای روحانی، امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، شخصیت ها ی ادبی، تاریخی، ملی، مذهبی و … است.

مشکاتی عنوان کرد: همچنین موضوعاتی از قبیل اماکن مقدسه مانند کعبه، مسجد و…، اشیاء فرهنگی مانند فرش پازوریک و …، طبیعت و حیوانات مانند گل محمدی، ببر مازندران و…، نهاد های انقلابی و خدماتی مانند هلال احمر، جهاد سازندگی و …، اصناف مانند پرستاران و …، تولد و شهادت اهل بیت(ع)، ورزش، المپیک و …، قم، پهلوی و قاجاریه، مفاهیم دینی مانند نماز، حجاب و…، کودک و نوجوان، علمی، موزه و میراث فرهنگی، هنر و ادبیات، کتاب، شعر و موسیقی، جغرافیا، شهرها و استان‌ها مانند خلیج فارس، اصفهان، مشهد و … از تمبر های موجود در موزه فاطمی هستند.

وی مطرح کرد: همچنین تمبرهایی با موضوع پیروزی انقلاب اسلامی با مضامین مردم و امام خمینی(ره)، سخنرانی حضرت امام (ره) در بهشت زهرا و … در گنجواره تخصصی تمبر موزه فاطمی در حال نمایش است و به صورت دوره ای آثار تمبری موزه ای به نمایش بازدید کنندگان و زائران و مجاوران می‌رسد و حتی نمایندگان سیاسی و فرهنگی کشورهای دیگر از جمله سفرا و شخصیت های مذهبی در بازدید از موزه فاطمی از این تمبرها نیز بازدید می‌کنند.

انتهای پیام/ 106