تدوین الگوی کشورهای اسلامی بر مبنای فقه سیاسی

به گزارش قم نیوز، حجت‌الاسلام رضا برنجکار پیش از ظهر امروز در همایش فقه سیاسی، ظرفیت‌ها و چالش‌ها که پیش از ظهر امروز در تالار امام خمینی(ره) پردیس قم دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به اهداف برگزاری این همایش اظهار کرد: تجلیل از مقام علمی آیت‌الله عمید زنجانی نخستین هدفی بود که این همایش دنبال می‌کند زیرا او کسی بود که درجات عالی حوزوی و دانشگاهی را طی کرده و استادی برجسته در هر دوی این زمینه‌ها بود.

وی افزود: آیت‌الله عمید زنجانی بیش از ۴۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورد که ۱۷ عنوان از آنها دارای ارتباط مستقیم با فقه سیاسی است و در واقع می‌توان این محقق بزرگ را به حق پدر فقه سیاسی ایران نامید.

رئیس پردیس قم دانشگاه تهران با بیان اینکه آیت‌الله عمید زنجانی از چهره‌های ماندگار فقه و حقوق و نخستین رئیس روحانی دانشگاه تهران بود، گفت: مناسبت دوم برگزاری این همایش سالروز شهادت دکتر مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه است و نامگذاری این روز به این عنوان نیز به دلیل شهادت مردی است که عمر خود را در راه علم و فضیلت و وحدت میان دو نیروی علمی و فعال جامعه صرف کرد.

وی افرادی چون شهید مفتح و آیت‌الله عمید زنجانی را الگوی طلاب و دانشجویان در زمینه ارتباط حوزه و دانشگاه و نماز عملی این وحدت دانست و بیان کرد: فقه سیاسی از مباحثی بود که آیت‌الله عمید زنجانی آن را به صورت مدون و جامع در اختیار علاقمندان قرار داد.

برنجکار با اشاره به سیر تطور واژه فقه در طول تاریخ گفت: این کلمه در دو قرن نخستین اسلام به معنای فهم دقیق، عمیق و همراه با تامل و تفکر دین و معرفت دینی به کار می‌رفت اما پس از آن به عنوان دانشی که از معارف و آموزه‌های دینی برای استنباط استفاده می‌کند، مطرح شد که این اصطلاح در برخی آیات قرآن و روایات ائمه اطهار (ع) نیز دیده می‌شود.

رئیس پردیس قم دانشگاه تهران افزود: در این دوره موضوعات اساسی به عنوان فقه اکبر و مباحث فرعی با بیان فقه اصغر در جامعه رواج یافتند اما در قرن سوم هجری معنای ویژه‌ای به فقه داده شد که عبارت بود از دانشی که متکفل استنباط معارف و احکام عملی بر اساس منابع دسترسی به آن بود.

وی با بیان اینکه کلام اسلامی وظیفه دفاع از آموزه‌هایی استنباط شده توسط فقه را بر عهده دارد، اظهار کرد: در این میان فقه اعتقادی به کلام اسلامی اضافه شد و امروزه نیز معنای سوم رواج دارد اما برخی اوقات معنای دوم نیز در میان علمای اسلامی به کار می‌رود.

برنجکار افزود: اکنون نیازمند فقه سیاسی در عرصه علوم سیاسی هستیم که به تدبیر اوضاع جامعه مربوط می‌شود بنابراین وحدت حوزه و دانشگاه، زمینه‌ای برای تدوین فقه و کلام مربوط به رشته‌های مختلف علوم انسانی فراهم می‌سازد.

رئیس پردیس قم دانشگاه تهران با اشاره به ضرورت ایجاد رویکرد اسلامی در مسائل سیاسی و اجتماعی گفت: مبنای کار در این رشته‌ها باید فقه و کلام سیاسی اسلام باشد در غیر اینصورت سکولاریسم یا کمونیسم در جامعه رواج می‌یابد.

وی ادامه داد: برای ایجاد چنین دیدگاهی در تدوین علوم انسانی باید نظریه‌پردازی‌های محققان و پژوهشگران بر اساس فقه سیاسی صورت بگیرد و در این راستا می‌توان چنین همایش‌هایی را به صورت سالانه برگزار کرده و با تشکیل دبیرخانه دائمی، نظرات و پیشنهاد‌های جدید را برای ارائه به همایش‌های بعدی دریافت کرد.

برنجکار خواستار ایجاد رشته فقه سیاسی در دوره کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه شد و بیان کرد: مقدمات این کار توسط اساتید پردیس قم دانشگاه تهران فراهم شده و امیدواریم با با همکاری حوزه علمیه این کار به زودی در این مرکز دانشگاهی به سرانجام برسد.

رئیس پردیس قم دانشگاه تهران گفت: برگزاری چنین همایش‌هایی به صورت منطقه‌ای در تمام کشورهای اسلامی ضروری است زیرا در حال حاضر مردم این کشورها برای انتخاب یک الگوی سیاسی متناسب با جامعه خود دچار سردرگمی هستند و نمونه‌های سکولاریسم در کشورهایی چون مالزی و ترکیه و نیز روش‌های دیگر آنها را احاطه کرده است.

وی با تاکید بر تدوین الگوی سیاسی و اجتماعی متناسب با شرایط هر کشور توسط دانش‌پژوهان حوزوی و دانشگاهی ایران تصریح کرد: تمام این موارد را می‌توان با تکیه بر فقه سیاسی آماده کرده و در اختیار مردم مسلمان دیگر کشورها قرار داد.

انتهای پیام/۱۱۰