قم نيوز : قم نیوز: یکی از استادان حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در زمان کنونی با تحلیلهای غیرتاریخی از واقعه عاشورا مواجه هستیم، گفت: این حادثه را باید متناسب با زمان خودش بررسی کنیم.
به گزارش قم نیوز درخصوص قیام امام حسین(ع) و چگونگی و دلایل ماندگاری آن در تاریخ صحبتهای زیادی وجود دارد. برای اینکه بدانیم چرا بعد از گذشت بیش از ۱۴۰۰ سال داغ عاشورا هنوز تازه است و بر سینه شیعیان سنگینی میکند و هدف امام از این قیام چه بود، با عضو گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفتوگویی انجام دادیم.
مصاحبه خبرنگار مهر با حجت الاسلام احمدرضا یزدانی مقدم میتواند بسیاری از سؤالاتی در مورد هدف قیام عاشورا که در ذهن افراد وجود دارد را پاسخ دهد.
وی در رابطه با تحلیلهای حوادث تاریخی عنوان کرد: درخصوص حادثهای که دهم ماه محرم سال ۶۱ در کربلا اتفاق افتاد، اگر فکر کنیم این حادثه در زمان ما و با اعتقادات الان ما واقع شده یک تحلیل غیرتاریخی کردهایم اما اگر آن حادثه تاریخی را در زمان خودش و با همان اعتقادات فرهنگی و وضعیت اجتماعی و سیاسی آن روز تحلیل کنیم، در واقع تحلیل تاریخی کردهایم.
حجت الاسلام یزدانی مقدم عنوان کرد: ما در زمان کنونی در ایران با تحلیلهای غیرتاریخی مواجه هستیم و دریافتهای نادرستی از تاسوعا و عاشورا را در نوشتهها، سخنرانیها، رادیو، تلویزیون، نمایشنامهها، فیلمها و سریالها میبینیم.
سندی نداریم که بگوییم مردم آن زمان امام حسین(ع) را امام معصوم میدانستند
وی بیان کرد: از نظر ما امام علی علیه السلام و امامان معصوم دیگر جانشینان برحق پیامبر خاتم هستند اما باید بدانیم مردم زمان امام حسین(ع)، مردم کوفه و شام، چه اعتقادی داشتند. آیا آنها نیز امام حسین(ع) را امام معصوم میدانستند.
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در این باره ادامه داد: ما سندی و دلیلی نداریم که بگوییم مردم آن زمان امام حسین(ع) را امام معصوم میدانستند. حتی در احادیثی که از اباعبدالله الحسین(ع) جمع آوری شده نیز سیدالشهدا(ع) عنوان نکردند که من امام معصوم و مفترض الطاعه هستم.
وی در این باره ادامه داد: حال اگر ما جامعه آن زمان را این چنین تصور کنیم کل صحنه تاسوعا و عاشورا تغییر میکند. به این صورت که تصور مردم عادی آن زمان این است که خلیفه مسلمین به نام یزید بن معاویه وجود دارد که با او بیعت شده و حکومت مشروع نیم بندی هم (به معنی آن زمان و با اعتقاد آن زمان) دارد. از نظر مردم آن زمان همان طور که خلفای دیگر به حکومت میرسیدند یزید نیز به حکومت رسیده با این تفاوت که برای یزید و معاویه بیعت مردمی چندانی هم منعقد نشده است.
حتی در احادیثی که از اباعبدالله الحسین(ع) جمع آوری شده، ایشان عنوان نکردند که من امام معصوم و مفترض الطاعه هستم
حجت الاسلام یزدانی مقدم درباره تصور مردم عادی آن زمان، اضافه کرد: یزید، خلیفه مسلمین این چنینی از برخی بزرگان همچون امام حسین(ع) بیعت خواسته است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی افزود: زمانی که یزید از امام حسین(ع) بیعت خواست، اباعبدالله الحسین(ع) برای اجتناب از بیعت و تأیید حکومت جور و ستم از مدینه خارج شدند؛ ایشان خروج نظامی و یا ماجراجویانه نداشتند بلکه از مدینه با اهل بیت به سمت مکه رفتند. در مکه دشمن درصدد ترور امام حسین(ع) بود و امام برای این که حرمت مکه از بین نرود با توجه به وجود درخواست مردم کوفه، به سوی کوفه رفتند. این ظاهر تاریخی علت خارج شدن امام از مکه و رفتن به همراه اهل بیت به کوفه است.
عضو گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی عنوان کرد: در نامههایی که مردم کوفه به امام حسین(ع) فرستاده شده، عنوان نشده که تو، امام معصوم هستی از این رو ما میخواهیم به تو بپیوندیم بلکه در نامهها نوشته شده که یزید بر سر کار آمده و حاکمی که در کوفه است فردی ناتوان است ما میخواهیم با تو بیعت کنیم و در برابر فاسد یزید بایستیم.
دلیل نوشتن نامه کوفیان به امام حسین(ع)
وی در این باره ادامه داد: حتی در تاریخ دلیل نوشتن نامه کوفیان هم ذکر نشده است که آنان به امام حسین(ع) به عنوان امام معصوم نامه نوشته باشند؛ این که به دلیل اختلاف تاریخی و قبیلهای کوفیان با شامیان بوده و یا خیر. درهر صورت کوفیان، شیعه به معنای امروزی آن نبودند.
حجت الاسلام یزدانی مقدم تصریح کرد: یزید مورد تنفر مردم به ویژه متدینان آن زمان بود و البته عدهای نیز از او حمایت میکردند در چنین موقعیت دشوار، مردم کوفه میدیدند به این که امام حسین(ع) از تأیید او سرباز زده و علیه حاکم به ظاهر اسلامی خروج کرده است.
وی عنوان کرد: برخلاف آن چیزی که امروز ما ترسیم میکنیم، مسئله کوفه این نبوده که آنها امام زمان خودشان، امام معصوم و مفترض الطاعه را یاری نکردند زیرا مردم آن زمان و کسانی که به شیعه علی(ع) و اهل بیت مشهور بودند به این صورت که ما امام حسین(ع) را میشناسیم، نمیشناختند نهایتش آن بود که میگفتند امام حسین(ع) نواده پیامر گرامی اسلام است و او شایستهتر است.
عضو گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: اگرچه برخی چهرههای برجسته شیعه امام حسین(ع) را امام معصوم و مفترض الطاعه میشناختند اما عموم مردم اینگونه شناخت نداشتند.
وی بیان داشت: بعدها اهل شام میگفتند (اعتقاد داشتند) ما نمیدانستیم پیامبر غیر از بنی امیه قوم و خویش دیگری نیز دارد.
علم و دانش انسان را در دو راهیها کمک میکند
وی با بیان این که علم و دانش چیزی است که انسان را در دو راهیها کمک میکند، ابراز داشت: در حدیثی داریم زمانی که امام زمان(عج) تشریف آوردند راه شناخت امام(ع) معجزه او نیست بلکه باید با علم و دانش تشخیص دهیم و به عقل خود رجوع کنیم.
مدیر گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: این که آیا مدعیان حقیقت و عدالت راست میگویند باید ببینیم ایا سخنشان با عملشان مطابقت دارد یا خیر.
وی عنوان کرد: امام صادق(ع) میفرمایند «خدا را به خدا بودنش بشناسید پیامبر را با رسالتی که با خود آورده بشناسید و اولی الامر را با عدالت و احسان بشناسید».
حجت الاسلام یزدانی مقدم در پایان برای مطالعه کتابهایی درخصوص قیام امام حسین(ع) توصیه کرد: کتاب «پژوهشی تازه پس از ۵۰ سال درباره قیام اباعبدالله الحسین علیه السلام» از دکتر سید جعفر شهیدی، «حماسه حسینی» اثر شهید مطهری، «چرا امام حسین(ع) قیام کرد» اثر محمد تقی شریعتی و کتاب «بررسی تاریخی عاشورا» از محمد آیتی از جمله کتابهایی است که برای مطالعه همگان سفارش میشود.