کانون پرورش فکری و انتظار برای طرحی نو

به گزارش قم نیوز "شکوه معماری فرهنگ ما، در خشت اوّلی است که برای ایجاد آن در دوران کودکی می‌گذاریم."
این جمله، یکی از جملات سخنان مدیرعامل جدید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مراسم معارفه خود است، آنجا که رویکرد مهم کانون تحت امر خود را "محتوامحوری" و "توسعه کیفی فعالیت‌ها در کنار توسعه کمّی" دانست و از توجه به ابزارهای نوینِ تعاملی گفت.
اکنون این انتخاب و انتصاب جدید در حوزه فرهنگ، فرصت مناسبی را پدید آورده است تا نگاهی دوباره به این مرکز مهم فرهنگی پرورشی در کشور انداخته شود.
تاریخچه کانون نشان می‌دهد که این نهاد به عنوان یک شرکت دولتی و زیرمجموعه وزارت فرهنگ و آموزش عالی – که اکنون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خوانده می‌شود - ، تأسیس شد و اساسنامه اش در اردیبهشت ماه سال 1359 هجری شمسی به تصویب رسید که البته بر اساس مصوبه هیئت وزیران در اسفند ماه سال 1360، کانون از وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت آموزش و پرورش ملحق شده و این امر تا به امروز ادامه دارد.
اما همین چند روز پیش بود که سید محمد بطحایی، به عنوان وزیر آموزش پرورش، بر اساس صورتجلسه اخیر مجمع عمومی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، فاضل نظری را به عنوان هفتمین مدیرعامل این نهاد منصوب کرد تا گام جدیدی از فعالیت‌ها در راستای توسعه کمی و کیفی این نهاد مهم فرهنگی برداشته شود.
باید گفت سابقه فعالیت این مرکز فرهنگی البته به سال 1344 بر می‌گردد، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که کار و تلاش بیش از یک هزار مرکز فرهنگی ثابت و سیّار شهری و روستایی با مدیریت واحد کانون و از جمله بیش از 10 مرکز ثابت و سیار این کانون در استان قم، حاصل بیش از نیم قرن فعالیت این نهاد است که به‌ویژه در دوران پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، رشدی چشمگیر را شاهد بوده است.
این مراکز هزارگانه البته غالبا کتابخانه‌ای را در دلِ خود دارند تا فعالیت‌هایی مانند کتابخوانی، شعرخوانی و قصه گویی، در کنار فعالیت‌های دیگری مانند پخش فیلم، اجرای نمایش و تئاتر و به‌ویژه نمایش عروسکی و همچنین آموزش‌هایی مانند نقاشی، خوشنویسی و سفالگری، بتواند زمینه را برای جذب و پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران اسلامی مهیّا سازد.
کانون در عین حال در زمینه تولید انواع کالاهای فرهنگی و هنری و همچنین اسباب بازی و نرم افزرهای آموزشی و ارائه آنها به صورت فروشگاهی و نمایشگاهی هم، سابقه و تجربه گرانبهایی دارد.
جالب این است که در سال‌های اخیر، فعالیت‌های حدود 300 مرکز کانون زبان ایران با هدف آموزش زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و اسپانیایی نیز به عنوان گام جدید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به علاقه مندان و مخاطبان ارائه شده است که البته همه این فعالیت‌ها با پشتوانه‌ای از پژوهش کاربردی به انجام می‌رسد.
و اینک فاضل نظری به عنوان مدیری جوان، هنرمند و ادیب، با تجربه سال‌ها فعالیت فرهنگی و پژوهشی و از جمله تدریس در دانشگاه، ریاست حوزه هنری استان تهران و همچنین بر عهده داشتن معاونت هنری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، در رأس مدیریت کانون پرورش فکری نشسته است تا طرحی نو درافکند و گامی بلندتر بردارد.
مرور حُکم صادر شده از سوی سید محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش برای او نشان می‌دهد که خواسته وزیر از معاون جدیدش، پیوند هرچه عمیق‌‌تر و گسترده‌تر فعالیت‌های کانون با عموم مدارس کشور است.
وزیر در این حکم، توسعه هرچه بیشتر فعالیت‌های کانون در سطح مدارس و همکاری و همفکری نزدیک با مدیران آموزش پرورش را خواستار شده است تا از این رهگذر، آموزش‌های فرهنگی هنری، ویژه کودکان و نوجوانان و جهت‌دهی فعالیت‌های پرورشی حوزه کودکان و نوجوانان، با محوریت مدرسه‌ها تقویت شود.
اینک این نوشتار می‌کوشد تا در فرازهای پایانی خود، برخی از مهمترین نکات لازم را درباره مدیریت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یادآور شود؛ باشد که مورد توجه و استفاده قرار گیرد:
1. آنچه امروز به عنوان سند چشم انداز و برنامه 5 ساله اجرایی در کانون و به عنوان یکی از تلاش‌های علیرضا حاجیان زاده، مدیرعامل سابق این نهاد در دسترس است، می‌تواند نقطه عزیمت مناسب و مطلوبی برای مدیرعامل جدید باشد تا ضمن بازخوانی و احتمالا بازنویسی این سند چشم انداز و برنامه پنج ساله اجرایی، فعالیت‌های خود را بر مبنای یک استراتژی بلند مدت آغاز و پیگیری کند.
2 . مطلوب است تا در دوره جدید مدیریتی کانون پرورش فکری، حضور پُررنگ تر این نهاد در عرصه فرهنگی کشور و همچنین همیاری و تعامل حداکثریِ آن در مسیر پیشبرد و هم افزایی فرهنگی آموزشی در حوزه کودکان و نوجوانان، مورد توجه و دقت نظر جدی قرار گیرد تا کانون بتواند از این مسیر، حداکثر ظرفیت خود را به کار گیرد و در جهت تقویت این فضا، حداکثر توان و نیروی خود را نیز به میدان آوَرَد.
3 . از دیرباز، یکی از وظایف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تولید وسائل فرهنگی مکتوب، به‌ویژه کتاب و همچنین وسائل سمعی بصری کمک آموزشی بوده است تا بر این اساس، روند آموزشی و پرورشی دانش آموزان مقاطع مختلف تحصیلی، بیشترین بازدهی را داشته باشد.
به نظر می‌رسد که در دوره جدید مدیریت کانون، باید توجه بیشتری به این سیاست و هدف معطوف شود تا تولید، بازتولید و یا خرید امتیاز محصولات کمک آموزشی و توزیع، نمایش و استفاده کاربردی از آنها، نقشی مهم و موثر در رشد حداکثری استعدادهای دانش آموزان و همچنین کودکان و نوجوانان این مرز و بوم داشته باشد.
4 . پیشنهاد می‌شود تا کانون بیش از گذشته، از ظرفیت همه رسانه‌ها و بویژه رسانه ملی در مسیر فرهنگ سازی و آموزش فرهنگی غیر مستقیم به همه اقشار بهره گیرد و تفاهم نامه‌هایی با آنها به امضا برساند.
5 . تردیدی نیست که مدیریت جدید، فعالیت‌های انجام شده و راه‌های رفته را رصد خواهد کرد تا ضمن تداوم برنامه‌های موفق و فرهنگ‌ساز، برنامه‌های تازه و البته جامعی هم برای رساندن کانون به اوج تدارک بیند.
6 . استان قم به عنوان یکی از استان‌های مهم کشور، این ظرفیت را دارد تا با تأسیس مراکز جدیدتر کانون در آن، حداقل بخشی از "محتوامحوریِ" مورد نظر مدیرعامل جدید را با کمک پژوهشگاه‌های فعّال در استان و همچنین ظرفیت رو به رُشدِ طلاب و فضلای جوان و نوآور حوزه علمیه تحقق بخشد.
اینچنین است که می‌توان امیدوار بود تا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به عنوان یکی از نهادهای مهم و تأثیرگذار فرهنگی، با جامعه هدفی وسیع – که همانا دانش آموزان و کودکان و نوجوانان بااستعداد و آینده ساز این سرزمین هستند – طرحی نو دراندازد و بیش از پیش موفق باشد.

انتهای پیام/136