قم نيوز
: خانه ملاصدرا، کاروانسرای دیرگچین که به مادر کاروانسراهای ایران مشهور است، مسجد جامع قم، کاروانسرای پاسنگان و... برخی از جاذبه های گردشگری قم است که کمتر از آن سخن گفته شده است.
جمعه ۳ فروردين ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۱۰
کد مطلب : 61889
منبع : خبرگزاری فارس
نگاهی کوتاه به برخی از جاذبه‌های گردشگری قم
از خانه ملاصدرا تا مادر کاروانسراهای ایران
به گزارش قم نیوز نام قم سال‌هاست به دلیل وجود بارگاه ملکوتی کریمه اهل بیت(س) و مسجد مقدس جمکران به عنوان یکی از مقاصد گردشگری مذهبی در کشور شناخته شده است و در طول ایام سال و مناسبت‌های مذهبی این شهر میزان زائران داخلی و خارجی است.
جاذبه‌های شهر قم که آن را پایتخت جهان تشیع می‌نامند فقط به وجود اماکن مذهبی محدود نشده و اماکن تاریخی و گردشگری نیز در نقاط مختلف این استان وجود دارد که در این نوشتار به اختصار به توضیح آن می‌پردازیم.
قلعه قمرود
قلعه قمرود در حاشیه قمرود و در شمال کوه سفید و در جوار کاروان سرای کاج واقع است و این بنای تاریخی متعلق به دوره اشکانی است.
قلعه قمرود را میرزا نظام غفاری برای اسکان خانواده خود و اطرافیانش در جوار شرقی قلعه کهن قمرود که مربوط به دوره صفوی بود برپا داشت. قلعه دارای بازارچه و نیز یک حیاط مرکزی بوده که گرداگرد آن اتاق‌هایی داشته است. بنا دارای دو طبقه و دارای حوضخانه و بادگیر نیز می‌باشد. این قلعه به دلیل گسترش روستای قمرود رو به ویرانی نهاده است
قمرود دارای دو قلعه کهن و جدید بود که امروزه فقط بخش‌هایی از آنها برجای مانده است.
خانه ملاصدرا
خانه حکیم باشی ملاصدرا در شهرستان قم در منتهی الیه غرب روستای کهک درمحله چال حمام واقع است که اطراف آن را خانه‌های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده‌اند. محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی، معروف به ملا صدرا (حکیم باشی) به مدت 15 سال در کهک اقامت داشت. برای یافتن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم. در انتهای یکی از مسیرهای هلالی شکل روستا به خانه ملا صدرا می‌رسیم.
پلان اصلی بنا شبستانی است چلیپایی (چهار صفه) که گرداگرد آن را در چهار گوشه، طبقه همکف و اول، حجره‌ها و اتاق‌هایی در بر گرفته اند. تزیینات بنا شامل گچبری شبه سجاده‌ای و مشبک‌های گچی در نورگیرهاست. محوطه اصلی این بنا سقف گنبدی شکل دارد و در راس گنبد آن، شیشه‌های رنگی نور را به داخل بنا هدایت می‌کند. در چهار طرف این محوطه چهار دهلیز قرار گرفته که دو دهلیز آن در تملک دیگران است و سازمان میراث فرهنگی استان قم درصدد خرید، حفاظت و بازسازی آن‌هاست. خشت خام، ملات گل و سقف با تیرهای چوبی مواد و مصالح مورد استفاده در این بناست و ابعاد خشت‌ها معادل 6×20×20 سانتی متر است و عرض دیوارها به طور معمول از دو خشت تشکیل شده است که معادل 60 سانتی متر است. این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوارهای سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی‌های زیبا در سقف چهار طرف آن فضاهایی چهار گوش مسقف بین تویزه‌های جناغی شکل که در مجموع، شبیه امامزاده‌های دوره صفوی است .در شرق خانه قنات نسبتاً پرآبی وجود دارد که جزیی از مجموعه خانه ملا صدرا محسوب می‌شود. متأسفانه قسمت اعظم بنا تخریب شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان تنها یک اتاق باقی مانده است. دو اتاق دیگر طی تعمیرات سال 1377 شمسی بازسازی شد.
خانه ملاصدرا در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاروانسرای دیرگچین
کاروانسرای دیرگچین در دل پارک ملی کویر بر سر راه قدیمی قم به ورامین یا ساوه به ورامین و گرمسار قرار دارد و فاصله آن تا قم حدود ۸۰ کیلومتر است. کاروانسرای دیرگچین در متون تاریخی به نام‌های دژ کردشیر، دیرالجص، قصرالجص، قصرگچ، قلعه دیر و قلعه دیر کاج خوانده شده است.
وسعت محوطه کاروانسراى دیر گچین به 12 هزار متر مربع مى‌رسد که بناى کاروانسرا با وسعتى حدود 8 هزار متر مربع در میان آن احداث شده است و داراى 43 حجره، ایوان شاه نشین، حیاط خلوت و 8 شترخانه، داراى منظر شاهى و دو مغازه براى نگهدارى کالا، حمام و مسجد است. بنای اصلی آن دارای پلان مربع بوده که در چهار گوشه دارای چهار طاقنماست و ورودی آن مستطیل شکل و گنبدی بر بالای آن قرار دارد. دیرِ گچین، کاروانسرایی است با پلان منظّم چهار ایوانی و مربّعی و حدود صد متر در صد متر. پی بنا در دوره ساسانی گذاشته شده اما ساختمان، در دوره صفوی کامل گشته است. چهار برج در رئوس ساختمان و دو نیم‌برج در ورودی بنا – بخش جنوبی – قرار دارند .
با توجه به قدمت، وسعت و اهمیت کاروانسرای دیر گچین در بیشتر منابع و متون به عنوان مادر کاروانسراهای ایران از آن نام برده شده است. یکی از دلایل نام نهادن کاروانسرای دیر گچین به عنوان مادر کاروانسراهای ایران، وجود تمام نیازهای اولیه مسافرین در داخل کاروانسرا است.
کاروانسرای دیر گچین اول مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
راه‌های ورود به منطقه :
مسیر اول: جاده آسفالته قم به روستای علی آباد و سپس مسیر خاکی نسبتا هموار تا دیر گچین .
مسیر دوم: چرم شهر ورامین بعد از طی مسافتی در حدود 20 کیلومتر به دیر گچین می‌رسید.
مسجد جامع قم
مسجد جامع قم در محله مسجد جامع، در خیابان آذر و نزدیک دروازه ری واقع شده است درباره بانی اولیه مسجد جامع قم اختلاف نظر وجود دارد. در منابع، ابوالصدیم حسین‌بن علی آدم اشعری و سلطان طغرل دوم و کمال ثابت قمی، وزیر سلطان مسعود سلجوقی، به عنوان بانی اولیه مسجد معرفی شده‌اند.
بانی قسمت‌‌هایی از بنای فعلی مسجد فتحعلی شاه قاجار و حسین‌خان نظام‌الدوله بوده‌اند. برای ساخت این مسجد عظیم با وسعت 6 هزار متر مربع حتی یک شاخه آهن به کار نرفته و با گذشت سالیان سال از ساخت آن همچنان پابرجا و استوار مانده است.
قدیمی‌ترین کتیبه بنا به تاریخ ۵۲۹ هجری قمری است. بر کتیبه ایوان جنوبی نیز، تاریخ ۱۲۴۶ هجری قمری ثبت شده است. کتیبه‌‌های محراب گنبدخانه و ایوان شمالی به ترتیب به تاریخ ۱۲۴۶ هجری قمری و ۱۲۴۸ هجری قمری است و سردر گوشه جنوب غربی مسجد به تاریخ ۱۳۸۱ هجری شمسی است.
ایوان شمالی و شبستان‌‌های شمالی و شرقی در دوره فتحعلی شاه قاجار ساخته شده‌اند. در این دوره، ایوان جنوبی و گنبدخانه نیز مرمت شده است. شبستان جبهه غربی و زیرزمین آن از آثار دوره ناصرالدین شاه قاجار است در کتیبه‌‌های مسجد جامع قم نام خطاطان شیخ محمدحسن قمی، محمدرضا شریف قمی، و شیخ عباس مصباح‌زاده دیده می‌شود.
شاخص تعیین وقت نماز از امکانات جالب توجه مسجد، شاخص سنگی است که به وسیله آن می‌توان زمان نماز ظهر را تعیین کرد.
غار کهک
غار کهک در نزدیکی جاده قم – اصفهان و 86 کیلومتری جنوب شهر قم و در نزدیکی شهر کهک واقع شده است.
دهانه غار در ارتفاع 1950 متری از سطح دریا قرار دارد و به شکل دایره‌ای به قطر 70 سانتیمتر است. این دهانه بالای دیوارهای به ارتفاع 8 متر واقع شده که برای ورود به غار بایستی حدود 8 متر اولیه را با طناب به پایین رفت.
غار کهک از تعدادی سکوی بزرگ متوالی تشکیل شده که هر کدام به وسیله یک پرتگاه 10 تا 20 متری، از یکدیگر جدا می‌شوند.
این پرتگاه‌ها در زمان‌های بسیار دور در اثر ریزش عظیمی که در داخل غار رخ داده، به وجود آمده‌اند. در داخل غار دالان و دهلیز فرعی وجود ندارد. مسیر بازدید غار به علت وجود لایه‌ای از خاک رس، مرطوب و لغزنده است. نکته‌ای که در پیمایش این غار حائز اهمیت است، وجود دو چاه عمیق در نیمه نخست مسیر است که در صورت بی‌دقتی و عدم مهارت، احتمال سقوط به داخل آنها وجود دارد.
پس از بازدید از تالارهای اصلی و بزرگ غار و عبور از مسیرهای زیبا و شگفت انگیز می‌توان به وسیله طناب حمایت و وسایل فنی دیواره 10 متری انتهای غار را بصورت تراورسی به سمت راست صعود کرده و از مسیر تونلی بسیار تنگ و باریک و بصورت درازکش به تالارهای انتهایی غار دست یافت.
بلندی بعضی از ستون‌های آهکی غار کهک در حدود 14 متر است که جزء بلندترین ستون‌های غارهای آهکی ایران است. با طی مسیر 250 متری، تالار غار به پایان رسیده و گودالی از آب زلال واقع در دخمه‌ای پوشیده از چکنده‌های مرمرین و بلورین به چشم می‌خورد. این گودال عمیق‌ترین نقطه غار است و 80 متر پایین‌تر از دهانه غار قرار دارد.
مسیر غار پس از گودال آب در جهت عکس و به طرف بالا، به طول 100 متر امتداد می‌یابد و غار به انتها می‌رسد. غار کهک 350 متر طول دارد. غار کهک از نظر وسعت از غارهای متوسط ایران است اما به دلیل برخورداری از غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و چکیده‌های رنگارنگ و عظیم‌الجثه، یکی از منحصر به فردترین غارهای ایران و از قدیمی‌ترین غارهای زایش‌یافته کشور است.
کاروانسرای پاسنگان
کاروانسرای پاسنگان در مسیر جاده قم – کاشان و حد فاصل 20 کیلومتری شهر قم، در نزدیکی زنبورک از توابع جنت آباد قم واقع شده است. کاروانسرای پاسنگان متعلق به سده ۱۳ هجری قمری است. این بنا توسط یک بازرگان قزوینی به نام حاجی محمدباقر به سال 1807 میلادی ساخته شده است. در این کاروانسرا اتاق مسافران حذف شده و از این نظر به کاروانسرای گیلک شباهت پیدا کرده است ولی در اینجا دالان‌هایی که به جای اصطبل بکار رفته است هر کدام شامل دو مدخل است و از این نظر با کاروانسرای سرجم شباهت پیدا می‌کند.
کاروانسرای تاریخی پاسنگان با 2500 متر مربع مساحت به شکل 50 در 50 متر مربع و چهار ایوانی بنا شده که در چهار گوشه آن، چهار برج نیم دایره با نمای تزیینی به چشم می‌خورد. در طرفین ورودی این کاروانسرا 10 طاق نمای تزیینی نیز بنا شده است و دارای 6 اتاق، 16 ایوانچه، حیاط، اتاق نگهبانان و محل نگهداری حیوانات است و در خارج از کاروانسرا دو آب انبار قدیمی قرار دارد. تمام بخش‌های این کاروانسرا از آجر ساخته شده که روی پایه ای مرکب از سنگ‌های بزرگ قرار گرفته است. همه حجره‌ها، چه حجره‌های بیرونی و چه حجره‌های داخلی در ارتفاع 120سانتیمتر از کف زمین اصلی بنا شده‌اند. دو حجره دیگر هم در دو طرف ایوان ورودی کاروانسرا قرار دارد که هم از ایوان و هم از حیاط ورودی دارد، که از آنها احتمالا برای سکونت نگهبانان و سرایداران کاروانسرا استفاده می‌شده است.
انتهای پیام / 137
با توجه به قرار داشتن این کاروانسرا در مسیر کویر مرنجاب و آماده بودن امکانات رصد ستارگان برای گردشگران، علاقه مندان به نجوم میتوانند در این مجموعه، ستارگان را رصد کنند. ایجاد سفره خانه سنتی، محلی برای برگزاری مراسم و آیین‌های مذهبی، فرهنگی، هنری و جشنواره‌های کشوری، ایجاد اماکن اقامتی و پایگاه پرنده نگری از جمله امکانات و خدماتی است که در این کاروانسرا فراهم شده است.
کاروانسرای پاسنگان در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شماره ثبت ۳۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برای رسیدن به کاروانسرای پاسنگان پس از طی کردن مسیر فرعی جاده ای که به کاشان ختم می‌شود، در مجاورت دو مرغداری، کاروانسرای پاسنگان قرار دارد. کاروانسرا هم اکنون در شعاع چند صد متری جاده قدیم قم به سمت کاشان و در محدوده دشت واقع است.
انتهای پیام/
جاذبه‌های شهر قم که آن را پایتخت جهان تشیع می‌نامند فقط به وجود اماکن مذهبی محدود نشده و اماکن تاریخی و گردشگری نیز در نقاط مختلف این استان وجود دارد که در این نوشتار به اختصار به توضیح آن می‌پردازیم.
قلعه قمرود
قلعه قمرود در حاشیه قمرود و در شمال کوه سفید و در جوار کاروان سرای کاج واقع است و این بنای تاریخی متعلق به دوره اشکانی است.
قلعه قمرود را میرزا نظام غفاری برای اسکان خانواده خود و اطرافیانش در جوار شرقی قلعه کهن قمرود که مربوط به دوره صفوی بود برپا داشت. قلعه دارای بازارچه و نیز یک حیاط مرکزی بوده که گرداگرد آن اتاق‌هایی داشته است. بنا دارای دو طبقه و دارای حوضخانه و بادگیر نیز می‌باشد. این قلعه به دلیل گسترش روستای قمرود رو به ویرانی نهاده است
قمرود دارای دو قلعه کهن و جدید بود که امروزه فقط بخش‌هایی از آنها برجای مانده است.
خانه ملاصدرا
خانه حکیم باشی ملاصدرا در شهرستان قم در منتهی الیه غرب روستای کهک درمحله چال حمام واقع است که اطراف آن را خانه‌های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده‌اند. محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی، معروف به ملا صدرا (حکیم باشی) به مدت 15 سال در کهک اقامت داشت. برای یافتن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم. در انتهای یکی از مسیرهای هلالی شکل روستا به خانه ملا صدرا می‌رسیم.
پلان اصلی بنا شبستانی است چلیپایی (چهار صفه) که گرداگرد آن را در چهار گوشه، طبقه همکف و اول، حجره‌ها و اتاق‌هایی در بر گرفته اند. تزیینات بنا شامل گچبری شبه سجاده‌ای و مشبک‌های گچی در نورگیرهاست. محوطه اصلی این بنا سقف گنبدی شکل دارد و در راس گنبد آن، شیشه‌های رنگی نور را به داخل بنا هدایت می‌کند. در چهار طرف این محوطه چهار دهلیز قرار گرفته که دو دهلیز آن در تملک دیگران است و سازمان میراث فرهنگی استان قم درصدد خرید، حفاظت و بازسازی آن‌هاست. خشت خام، ملات گل و سقف با تیرهای چوبی مواد و مصالح مورد استفاده در این بناست و ابعاد خشت‌ها معادل 6×20×20 سانتی متر است و عرض دیوارها به طور معمول از دو خشت تشکیل شده است که معادل 60 سانتی متر است. این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوارهای سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی‌های زیبا در سقف چهار طرف آن فضاهایی چهار گوش مسقف بین تویزه‌های جناغی شکل که در مجموع، شبیه امامزاده‌های دوره صفوی است .در شرق خانه قنات نسبتاً پرآبی وجود دارد که جزیی از مجموعه خانه ملا صدرا محسوب می‌شود. متأسفانه قسمت اعظم بنا تخریب شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان تنها یک اتاق باقی مانده است. دو اتاق دیگر طی تعمیرات سال 1377 شمسی بازسازی شد.
خانه ملاصدرا در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاروانسرای دیرگچین
کاروانسرای دیرگچین در دل پارک ملی کویر بر سر راه قدیمی قم به ورامین یا ساوه به ورامین و گرمسار قرار دارد و فاصله آن تا قم حدود ۸۰ کیلومتر است. کاروانسرای دیرگچین در متون تاریخی به نام‌های دژ کردشیر، دیرالجص، قصرالجص، قصرگچ، قلعه دیر و قلعه دیر کاج خوانده شده است.
وسعت محوطه کاروانسراى دیر گچین به 12 هزار متر مربع مى‌رسد که بناى کاروانسرا با وسعتى حدود 8 هزار متر مربع در میان آن احداث شده است و داراى 43 حجره، ایوان شاه نشین، حیاط خلوت و 8 شترخانه، داراى منظر شاهى و دو مغازه براى نگهدارى کالا، حمام و مسجد است. بنای اصلی آن دارای پلان مربع بوده که در چهار گوشه دارای چهار طاقنماست و ورودی آن مستطیل شکل و گنبدی بر بالای آن قرار دارد. دیرِ گچین، کاروانسرایی است با پلان منظّم چهار ایوانی و مربّعی و حدود صد متر در صد متر. پی بنا در دوره ساسانی گذاشته شده اما ساختمان، در دوره صفوی کامل گشته است. چهار برج در رئوس ساختمان و دو نیم‌برج در ورودی بنا – بخش جنوبی – قرار دارند .
با توجه به قدمت، وسعت و اهمیت کاروانسرای دیر گچین در بیشتر منابع و متون به عنوان مادر کاروانسراهای ایران از آن نام برده شده است. یکی از دلایل نام نهادن کاروانسرای دیر گچین به عنوان مادر کاروانسراهای ایران، وجود تمام نیازهای اولیه مسافرین در داخل کاروانسرا است.
کاروانسرای دیر گچین اول مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
راه‌های ورود به منطقه :
مسیر اول: جاده آسفالته قم به روستای علی آباد و سپس مسیر خاکی نسبتا هموار تا دیر گچین .
مسیر دوم: چرم شهر ورامین بعد از طی مسافتی در حدود 20 کیلومتر به دیر گچین می‌رسید.
مسجد جامع قم
مسجد جامع قم در محله مسجد جامع، در خیابان آذر و نزدیک دروازه ری واقع شده است درباره بانی اولیه مسجد جامع قم اختلاف نظر وجود دارد. در منابع، ابوالصدیم حسین‌بن علی آدم اشعری و سلطان طغرل دوم و کمال ثابت قمی، وزیر سلطان مسعود سلجوقی، به عنوان بانی اولیه مسجد معرفی شده‌اند.
بانی قسمت‌‌هایی از بنای فعلی مسجد فتحعلی شاه قاجار و حسین‌خان نظام‌الدوله بوده‌اند. برای ساخت این مسجد عظیم با وسعت 6 هزار متر مربع حتی یک شاخه آهن به کار نرفته و با گذشت سالیان سال از ساخت آن همچنان پابرجا و استوار مانده است.
قدیمی‌ترین کتیبه بنا به تاریخ ۵۲۹ هجری قمری است. بر کتیبه ایوان جنوبی نیز، تاریخ ۱۲۴۶ هجری قمری ثبت شده است. کتیبه‌‌های محراب گنبدخانه و ایوان شمالی به ترتیب به تاریخ ۱۲۴۶ هجری قمری و ۱۲۴۸ هجری قمری است و سردر گوشه جنوب غربی مسجد به تاریخ ۱۳۸۱ هجری شمسی است.
ایوان شمالی و شبستان‌‌های شمالی و شرقی در دوره فتحعلی شاه قاجار ساخته شده‌اند. در این دوره، ایوان جنوبی و گنبدخانه نیز مرمت شده است. شبستان جبهه غربی و زیرزمین آن از آثار دوره ناصرالدین شاه قاجار است در کتیبه‌‌های مسجد جامع قم نام خطاطان شیخ محمدحسن قمی، محمدرضا شریف قمی، و شیخ عباس مصباح‌زاده دیده می‌شود.
شاخص تعیین وقت نماز از امکانات جالب توجه مسجد، شاخص سنگی است که به وسیله آن می‌توان زمان نماز ظهر را تعیین کرد.
غار کهک
غار کهک در نزدیکی جاده قم – اصفهان و 86 کیلومتری جنوب شهر قم و در نزدیکی شهر کهک واقع شده است.
دهانه غار در ارتفاع 1950 متری از سطح دریا قرار دارد و به شکل دایره‌ای به قطر 70 سانتیمتر است. این دهانه بالای دیوارهای به ارتفاع 8 متر واقع شده که برای ورود به غار بایستی حدود 8 متر اولیه را با طناب به پایین رفت.
غار کهک از تعدادی سکوی بزرگ متوالی تشکیل شده که هر کدام به وسیله یک پرتگاه 10 تا 20 متری، از یکدیگر جدا می‌شوند.
این پرتگاه‌ها در زمان‌های بسیار دور در اثر ریزش عظیمی که در داخل غار رخ داده، به وجود آمده‌اند. در داخل غار دالان و دهلیز فرعی وجود ندارد. مسیر بازدید غار به علت وجود لایه‌ای از خاک رس، مرطوب و لغزنده است. نکته‌ای که در پیمایش این غار حائز اهمیت است، وجود دو چاه عمیق در نیمه نخست مسیر است که در صورت بی‌دقتی و عدم مهارت، احتمال سقوط به داخل آنها وجود دارد.
پس از بازدید از تالارهای اصلی و بزرگ غار و عبور از مسیرهای زیبا و شگفت انگیز می‌توان به وسیله طناب حمایت و وسایل فنی دیواره 10 متری انتهای غار را بصورت تراورسی به سمت راست صعود کرده و از مسیر تونلی بسیار تنگ و باریک و بصورت درازکش به تالارهای انتهایی غار دست یافت.
بلندی بعضی از ستون‌های آهکی غار کهک در حدود 14 متر است که جزء بلندترین ستون‌های غارهای آهکی ایران است. با طی مسیر 250 متری، تالار غار به پایان رسیده و گودالی از آب زلال واقع در دخمه‌ای پوشیده از چکنده‌های مرمرین و بلورین به چشم می‌خورد. این گودال عمیق‌ترین نقطه غار است و 80 متر پایین‌تر از دهانه غار قرار دارد.
مسیر غار پس از گودال آب در جهت عکس و به طرف بالا، به طول 100 متر امتداد می‌یابد و غار به انتها می‌رسد. غار کهک 350 متر طول دارد. غار کهک از نظر وسعت از غارهای متوسط ایران است اما به دلیل برخورداری از غارسنگ‌های عجیب، پرتگاه‌های فراوان، آبشارسنگ‌های بلند و چکیده‌های رنگارنگ و عظیم‌الجثه، یکی از منحصر به فردترین غارهای ایران و از قدیمی‌ترین غارهای زایش‌یافته کشور است.
کاروانسرای پاسنگان
کاروانسرای پاسنگان در مسیر جاده قم – کاشان و حد فاصل 20 کیلومتری شهر قم، در نزدیکی زنبورک از توابع جنت آباد قم واقع شده است. کاروانسرای پاسنگان متعلق به سده ۱۳ هجری قمری است. این بنا توسط یک بازرگان قزوینی به نام حاجی محمدباقر به سال 1807 میلادی ساخته شده است. در این کاروانسرا اتاق مسافران حذف شده و از این نظر به کاروانسرای گیلک شباهت پیدا کرده است ولی در اینجا دالان‌هایی که به جای اصطبل بکار رفته است هر کدام شامل دو مدخل است و از این نظر با کاروانسرای سرجم شباهت پیدا می‌کند.
کاروانسرای تاریخی پاسنگان با 2500 متر مربع مساحت به شکل 50 در 50 متر مربع و چهار ایوانی بنا شده که در چهار گوشه آن، چهار برج نیم دایره با نمای تزیینی به چشم می‌خورد. در طرفین ورودی این کاروانسرا 10 طاق نمای تزیینی نیز بنا شده است و دارای 6 اتاق، 16 ایوانچه، حیاط، اتاق نگهبانان و محل نگهداری حیوانات است و در خارج از کاروانسرا دو آب انبار قدیمی قرار دارد. تمام بخش‌های این کاروانسرا از آجر ساخته شده که روی پایه ای مرکب از سنگ‌های بزرگ قرار گرفته است. همه حجره‌ها، چه حجره‌های بیرونی و چه حجره‌های داخلی در ارتفاع 120سانتیمتر از کف زمین اصلی بنا شده‌اند. دو حجره دیگر هم در دو طرف ایوان ورودی کاروانسرا قرار دارد که هم از ایوان و هم از حیاط ورودی دارد، که از آنها احتمالا برای سکونت نگهبانان و سرایداران کاروانسرا استفاده می‌شده است.
انتهای پیام / 137
با توجه به قرار داشتن این کاروانسرا در مسیر کویر مرنجاب و آماده بودن امکانات رصد ستارگان برای گردشگران، علاقه مندان به نجوم میتوانند در این مجموعه، ستارگان را رصد کنند. ایجاد سفره خانه سنتی، محلی برای برگزاری مراسم و آیین‌های مذهبی، فرهنگی، هنری و جشنواره‌های کشوری، ایجاد اماکن اقامتی و پایگاه پرنده نگری از جمله امکانات و خدماتی است که در این کاروانسرا فراهم شده است.
کاروانسرای پاسنگان در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شماره ثبت ۳۵۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برای رسیدن به کاروانسرای پاسنگان پس از طی کردن مسیر فرعی جاده ای که به کاشان ختم می‌شود، در مجاورت دو مرغداری، کاروانسرای پاسنگان قرار دارد. کاروانسرا هم اکنون در شعاع چند صد متری جاده قدیم قم به سمت کاشان و در محدوده دشت واقع است.
انتهای پیام/
تگ ها
آخرین عناوین
