از «توجه به بهداشت و سبک زندگی سالم» تا «شعار سلامت برای همه»

قم نیوز– میثم دانایی فر: یکی از نکات بسیار مهمی که بشر در زندگی خود همواره با آن دست به گریبان بوده، بهداشت و سلامت فردی و اجتماعی است؛ امری که ادیان الهی و به‌ویژه دین مبین اسلام هم به عنوان کامل ترین و آخرین دین، مورد توجه قرار داده اند.

در این میان، بازخوانی متون دینی و روایات صحیح نقل شده از پیشوایان و امامان معصوم (ع)، مشخص می‌سازد که برخی از توصیه‌ها و نصایح دلسوزانه آن حضرات، توصیه‌هایی درباره بهداشت و سلامت فردی و اجتماعی متدیّنین است تا از این رهگذر بتوانند یک زندگی سالم و باآرامش را تجربه کنند.

بدیهی است که در راستای این بازخوانی، رسانه‌ها نقشی ویژه و حیاتی بر عهده دارند، آنجا که باید عموم مردم و مخاطبان را با آن توصیه‌های موجود در روایات و احادیث گرانسنگ معصومین و اهل بیت (ع) آشنا کنند تا این گنجینه عظیم، هم به همگان معرفی و هم زمینه برای تحقیقات راهبردی و کاربردی بیشتر و البته استفاده بهتر از آنها فراهم شود.

و البته «هفته سلامت»، فرصت مغتنمی برای این بازخوانی و مرور دوباره است.

در این باره، ذکر این توضیح ضروری است که اگر فردی بخواهد بر اساس توصیه‌های دین مبین اسلام، سبک زندگی کاملاً سالمی را برای خود برگزیند لازم است تا ضمن دوری از آلودگی‌های محیط زیستی مانند آلودگی هوا و سایر آلودگی‌ها مانند فشار و استرس؛ به تغذیه خود نیز توجه جدی داشته باشد.

اینچنین است که بسیاری از افراد برای رسیدن به زندگی سالم، لازم است تا ضمن ترک شهر و دیار برای دوری از آلودگی‌های موجود مانند آلودگی‌های هوا در بسیاری از نقاط، شخصا به کاشت و داشت و برداشت محصولات طبیعی و ارگانیک روی آورند تا بتوانند با اطمینان ادعا کنند که غذا و نوشیدنی‌هایی سالم در اختیار دارند.

بدیهی است که دستیابی به این آرمان بر اساس زندگی‌های اجتماعی امروزی، تقریبا محال است؛ بنابراین تنها راه جایگزین این است که توصیه‌های بهداشتی و اصول سبک زندگی سالم در برنامه ای درازمدت و از سوی نهادهای سیاستگذار و اجرایی مورد تبلیغ و اشاعه قرار گیرد تا بتوان آرام آرام به سوی یک زندگی نسبتا سالم و با حداقل آلودگی حرکت کرد.

فارغ از این برنامه درازمدت، برخی اصول اساسی برداشت شده از روایات معتبر وجود دارد که تمسک و عمل به آنها، می‌تواند گام اولیه ای برای هر فرد در حرکت به سمت سبک زندگی اسلامی ایرانی باشد که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می‌شود:

نخستین اصل در این زمینه، رعایت این نکته است که انسان نباید قبل از احساس گرسنگی غذا بخورد، پیش از احساس سیری هم باید دست از غذا خوردن بردارد و البته غذا را نیز به خوبی و کاملا بجود.

این سه مورد به اندازه‌ای مهم است که حتی پزشکان امروزی هم بسیار و یا حتی اکثر قریب به اتفاق مشکلات گوارشی و سایر بیماری‌ها را به این موارد مرتبط می‌دانند.

نکته بسیار مهم دیگر، اهمیت غیر قابل کتمان استفاده از نمک دریا و نمک‌های طبیعی است که متأسفانه در زندگی‌های معمول امروزی، جای خود را به نمک‌های دیگر داده است، در عین حال باید به این نکته هم توجه داشت که تعداد نه چندان کمی از مردم به دلیل عدم رعایت اصول اولیه در خوردن و آشامیدن، آرام آرام به گرفتگی رگ‌ها و عروق می‌رسند که برای رفع این مشکل، استفاده از نمک طبیعی و سرکه طبیعی و بویژه سرکه طبیعی انگور در قبل و بعد از غذا، نقش بسیار مهمی در دور نگهداشتن بدن از بیماریها و مشکلات دارد که یکی از فواید مهم آن، همان رفع گرفتگی‌ها و انسداد در عروق و رگ‌هاست.

یکی دیگر از مواردی که همه ما در هر روز از آن استفاده می‌کنیم، روغن است که کاربردی وسیع در پُخت غذا دارد.

در این باره، روغن زیتون به عنوان بهترین روغن‌ها معرفی شده است.

همچنین یکی دیگر از خوراکی‌هایی که توصیه شده تا همیشه در خانه‌ها باشد و مورد استفاده قرار گیرد خُرماست.

و اما یکی از جالب توجه ترین توصیه‌های سبک زندگی سالم در بیان روایات، بسنده کردن افراد به دو وعده غذایی شامل صبحانه و شام برای فرصت دادن به معده برای گوارش کامل است که 8 تا 12 ساعت زمان می‌برد؛ البته توصیه می‌شود که افراد برای حذف وعده ناهار، به یکباره عمل نکنند و این اقدام را به صورت تدریجی انجام دهند.

متأسفانه امروزه مرسوم است که برخی افراد، وعده شام را برای رسیدن به اهدافی مانند لاغر شدن حذف می‌کنند که متون روایات، 100 درصد با آن مخالف است و حذف شام را سبب تباهی بدن می‌داند).

بدیهی است که برای تحقق این منظور، صرف یک صبحانه مفصل و شامل خوراکی‌های مغذی مانند شیر گاو و خرما، نان سبوس دار، عسل طبیعی، شیره انگور، شیره توت، شیره خرما یا ترکیبی از هر سه، سویق (مانند سویق گندم، جو، سنجد، عدس و یا ترکیبی از آنها)، آش حبوبات یا سبزیجات مفید و البته نیمروی با تخم مرغ محلی و روغن زیتون یا مواردی مانند آن ضروری است تا بتواند انرژی مورد نیاز بدن را تا وعده شام تأمین کند؛ البته در فاصله صبحانه تا شام و هر زمان که بدن احساس گرسنگی کرد؛ می‌توان با استفاده از خوراکی‌های سالم مانند خُرما، سویق، کُندُر و همچنین سبزیجات مفید (مانند کاسنی، کاهو، کرفس، برگ چغندر، خُرفه، تره و ریحان کوهی) یا صرف میوه‌های مختلف به‌ویژه سیب، انار، انگور، بِه، و گلابی در کنار مصرف برخی ریزدانه‌های مغذی، آن احساس گرسنگی را از بین بُرد.

(توجه شود که ترکیب سویق و خُرما، یکی از مغذّی ترین غذاهاست که برای تقویت عمومی بدن در سحرهای ماه مبارک رمضان هم توصیه می‌شود).

یکی دیگر از نکات مهم در تغذیه این است که بسیاری از غذاهایی که مورد مصرف ما قرار می‌گیرد – و در رأس آنها برنج – طبع سرد دارد و از این رو لازم است تا سردی آنها با استفاده از مواردی مانند سیاه دانه، آویشن، زیره و دارچین، به تعادل کشانده شود.

نکته: توصیه شده تا بسیاری از خوراکیها، با مُصلحِ آن مورد استفاده قرار گیرد که مصرف کاهو با سکنجبین، خیار با نمک دریا و خرما، ماست با نعنا و زِنیان، برنج با زیره سیاه، دوغ با نعنا و پونه و آویشن، چای با آبلیمو طبیعی، تخم مرغ با دارچین، ارده با شیره انگور، عدس با گلپر و زنجبیل، آش جو با فلفل سیاه، آبگوشت با پیاز، کره طبیعی با مربا و عسل، شیر با عسل، کباب با سماق و ریحان، ماهی با گردو و فلفل سیاه و سیر و همچنین پنیر با گردو و سیاه دانه و آویشن و زیره از آن جمله است.

اصل کلی دیگر در خوردن این است که انسان باید از غذاهای مفید و در عین حال متنوع استفاده کند؛ اما بهتر است که این تنوع در یک وعده غذایی نباشد بلکه در همه وعده‌ها مورد توجه قرار گیرد، به بیان دیگر لازم است تا از "پراکنده خوری" در یک وعده غذایی دوری شود.

همچنین توصیه شده است تا تنها یکی از دو وعده غذایی هر روز، پخته باشد و در وعده دیگر، از مواد غذایی ناپُخته، خام و در عین حال مفید استفاده شود.

سفارش دیگر، پُخت غذا در ظروف شیشه‌ای، سنگی، مسی و چدنی و استفاده کمتر از ظروف آهنی و آلومینیومی است.

اکنون و در پایان این بخش از توصیه‌ها، به این نکته مهم توجه داده می‌شود که برخی توصیه‌های معصومین (ع) در بیان روایات، توصیه‌هایی به منظور پیشگیری جامع از مبتلا شدن به بسیاری از بیماری‌هاست که دو نمونه از آنها، خوردن یک سیب رسیده و همچنین 21 عدد مویز قرمز در حالت ناشتاست.

نکته: با توجه به اینکه پوست اکثر میوه‌ها و البته سیب‌های موجود در میوه فروشی‌ها در این روزگار، به پارافین آغشته شده تا با مسدود کردن روزنه‌های پوستی، طول عمر بیشتری داشته باشد؛ توصیه مهم این است که پوست میوه گرفته شود؛ البته افرادی که این امکان را دارند تا سیب را از باغ و مزارع تهیه کنند؛ بهتر است آن را با پوست میل کنند؛ چراکه بسیاری از خواص سیب و حتی برخی دیگر از میوه‌ها، در پوست آن است؛ همچنین درباره مویز توجه به این نکته ضروری است که بسیاری از مویزها و کشمش‌های موجود، با مواد شیمیایی به عمل می‌آیند که مصرف این مویزها و یا کشمش‌ها توصیه نمی شود.

انتهای پیام/138