قم نيوز : مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قم گفت: فردی که بدون گواهینامه سوار برموتورسیکلت یا خودروی بستگان خود میشود یک عمل مجرمانه را انجام داده و پس از تصادف فوتی و جرحی مشمول تعدد جرم میشود.
به گزارش قم نیوز پایین بودن سرمایه مشارکت اجتماعی در زمینه پیشگیری و کاهش آسیبهای اجتماعی و فقدان تعریف درست از فرهنگ، حقوق و تکالیف شهروندی از عمده مشکلات در زمینه بروز آسیبهای اجتماعی محسوب میشود.
نظر همه کارشناسان بر پیشگیریهای اولیه از آسیبهای اجتماعی قرار دارد که بر این اساس شیوههای پیشگیری از سنین مهدکودک و دبستان شروع میشود.
کارگاههایی به منظور کاهش آسیبها و افزایش آشنایی با حقوق شهروندی پیشبینی شده تا مخاطبان از آسیبهای مربوط به این بخش در امان بمانند و آگاهیهای آنها در این زمینه افزایش پیدا کند.
به منظور بررسی بیشتر علت و راهکارهای پیشبینی شده در زمینه آسیبهای اجتماعی تهدیدکننده نوجوانان با سعید کاویانی، مدیر پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان قم به گفتوگو پرداختیم.
* مشکل اصلی در زمینه ابتلای نوجوانان و دانشآموزان در حوزه آسیبهای اجتماعی چیست؟
چالش عمده در این زمینه در بحث تعاملات دانشآموزان با خانواده، دوستان و سطح اجتماع است. زمانی که نرخ آسیبهای اجتماعی بررسی میشود مهمترین چالش مدنظر در بحث رانندگی بدون گواهینامه و وقوع تصادفات جرحی است.
اکنون ضرب و جرح غیر عمدی، تخلفات راهنمایی و رانندگی چالش جدی برای تعداد قابل توجهی از نوجوانان و جوانانی است که هنوز سن 18 سال را تجربه نکردند.
با توجه به ورودی پروندهها و گزارش راهور و پزشکی قانونی، مرتکبان و قربانیان این حوزه رقم قابل توجهی از دانشآموزان و افراد زیر 18 سال را به خود اختصاص دادند و بر این اساس یک ارتباط منطقی تأسف باری بین قانونگریزی و نبود احترام به قانون و پیامدهای آن وجود دارد.
* رانندگی بدون گواهینامه چه تأثیری بر وقوع تصادفات دارد و دانشآموزان و نوجوانان در این بخش چه جایگاهی دارند؟
بین آمار رانندگی بدون گواهی نامه و صدمات بدنی غیرعمدی ناشی از تصادفات ارتباط جدی و مستقیم وجود دارد.
دانشآموزان و نوجوانان بخش چشمگیری از مرتکبان جرایم و آسیب اجتماعی در زمینه نبود فرهنگ ترافیک و نحوه رعایت مقررات را به خود اختصاص دادند که به دلیل نداشتن فرهنگ رانندگی یا ترافیک و نحوه رعایت مقررات گرفتار شدند.
بر اساس رأی قانونگذار، رانندگی بدون گواهینامه جرم است و تصادفات فوتی و جرحی نیز منتج به صدور کیفرخواست میشود.
فردی که در یک اقدام بدون گواهینامه سوار بر موتورسیکلت یا خودروی بستگان خود میشود یک عمل مجرمانه را انجام داده و پس از تصادف فوتی و جرحی مشمول تعدد جرم میشود.
* تصادفات جرحی و فوتی برای نوجوانان و جوانان چه محکومیتی به همراه دارد؟
این تصادفات علاوه بر محکومیت مالی در قالب دیه، محکومیت عمومی نیز دارد به طوری که در سنینی که هنوز به 18 سال نرسیدهاند و مسؤولیت اجتماعی را دریافت نکردند دارای سابقه کیفری میشوند. بر اساس تحقیقات نداشتن آشنایی خانواده با جرایم و آشنا نکردن فرزندان با مسؤولیت اجتماعی عامل تأثیرگذار در این بخش است.
* آیا در زمینه مجازات مالی موارد جایگزین وجود دارد؟
برخی از افراد توان پرداخت مالی ندارند در نتیجه باید برای زندانی کردن آنها اقدام میشد که بر این اساس با حجمی از ورودی پروندهها و زندان مواجه میشدیم.
سیاست قضایی ابلاغی در سطح استان و قوه قضاییه کاهش جمعیت کیفری است که به این منظور کارگروه نهادینه شدن ماده 79 قانون مجازات اسلامی در استان کار خود را با حضور دو کمیته آغاز کرده که شامل یک کمیته از دستگاههای دولتی و کمیته دیگر از مسؤولان قضایی و وابسته است.
این کمیتهها میخواهند با عملیاتی شدن ماده 79 قانون مجازات و آیین نامه اجرایی آن، مجازات جایگزین را برای نوجوانان و جوانان اعمال کنند.
بر این اساس به محض اینکه فرد از سوی ضابطان توقیف میشود به دلیل رانندگی بدون گواهینامه و تصادفات جرحی پرونده تشکیل شده به جای اینکه به دادسرا ارسال و کیفر خواست صادر شود و سپس برای پرداخت محکومیت مالی و زندان اقدام کنند مجازات جایگزین مانند الزام به دریافت گواهینامه یا شرکت در کارگاههایی زیر نظر معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادگستری اعمال خواهد شد.
در کارگاهها کسانی که قانونگریز و قانونشکن بودند ملزم هستند سرفصلهای آشنایی با حقوق شهروندی را بگذرانند و با قوانین راهنمایی و رانندگی آشنا شوند و پس از آن گواهی صادر میشود تا محکومیت کیفری برای آنها اعمال نشود.
* ماده 79 قانون مجازات اسلامی چه کمکی در زمینه مجازات جایگزین دارد؟
بر اساس ماده 79 قانون مجازات اسلامی جرایمی که بر اساس میزان مجازات کمتر از سه ماه حبس دارند احصا و دستهبندی شده و به جای تحمل و محکومیت کیفری قضات در جرایم مطرح شده در این ماده با رعایت آیین نامه میتوانند مجازات جایگزین را بر اساس نظر، شرایط و وضعیت متهم اعمال کنند.
به عنوان مثال فردی که قطع درخت را مرتکب شده محکوم به کاشت درخت میشود یا فردی که در فضای مجازی توهینی کرده و آشنا به کارهای کامپیوتری بوده ملزم به طراحی تعدادی پوستر در زمینه این تخلف و جرم است.
الزام به دریافت گواهینامه رانندگی و دورههای فنی و حرفهای یکی از مجازاتهایی است که برای فرد تعیین شده است.
رویکرد قانونگذار کاهش جمعیت کیفری و مجازاتهای جایگزین و تحکیم خانواده و ارتقای مهارت و حقوق شهروندی است.
* برخی والدین فرزندان خود را بدون آگاهی به سوار شدن موتورسیکلت تشویق میکنند این امر چه پیامدهایی دارد؟
تصادفات و عدم آشنایی نوجوانان با حقوق و تکالیف سبب شده افراد این تصور را داشته باشند که میتوانند سوار موتورسیکلت شوند یا با خودروی والدین و بستگان رانندگی کنند.
سکوت یا موافقت یا ممانعت نکردن والدین در زمینه استفاده کردن فرزندان از وسیله نقلیه بدون گواهینامه و نداشتن تجربه کافی در زمینه قوانین و مقررات ترافیک شهری آسیب و صدمه به فرزند وارد میکند و از نظر حیثیتی سابقه کیفری برای آنها لحاظ میشود که صدمات جبرانناپذیری برای شهروندان به همراه دارد.
* چه اقداماتی برای توجیه و آموزش خانوادهها در امر مخاطرات تصادفات برنامه ریزی شده است؟
برگزاری جلساتی برنامهریزی شده تا مربیان و مسؤولان مدارس در زمینه اقدام مخاطرهآمیز دانشآموزان توجیه شوند زیرا اینگونه ترددها برای خود و دیگر شهروندان هزینههای غیر قابل جبران دارد. به اندازهای که بر اساس آمار اعلامی از اورژانس روزانه به طور میانگین 30 تا 35 تصادف فوتی و جرحی تنها به موتور سیکلتسواران اختصاص دارد و حدود 40 درصد از ظرفیت بخش مراقبتهای ویژه در قالب CCUو ICU اختصاص به موتورسیکلتسوارانی دارد که در سطح استان تردد میکنند که بر اساس بررسیها درصد قابل توجهی از آنها بدون گواهینامه هستند و با قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی آشنا نیستند.