زیارت اربعین و پیوند یاری امام حسین (ع) به یاری امام عصر(عج)

به گزارش قم نیوز حسن شیخ حائری نوشت : این روزها که سیل زائران اربعینی به سوی کربلای مُعلّی روانند، خادمان این آستان هم در سراسر جهان، تلاشی شبانه روزی برای خدمت حداکثری را تجربه می کنند و البته به این تجربه مُفتخرند.

شاید بتوان این بحث مفصل را در این بیت مختصر که در یکی از مواکب حسینی برپا شده در سال جاری و در مسیر نجف به کربلا مشاهده شد خلاصه کرد:

لا تسئلنی مَن أنا و الأهل أین

هاکَ إسمی خادما عند الحسین

( از من مپُرس کیستم و اهل و عیالم کجایند،

این اسم من است که جزو خادمان حسینی نوشته شده است)

این جاست که خدمت هر چه بیشتر با ایثار خادمان همراه می شود و آنان حتی از خود و خانواده خویش، به نفع مسیر زیارت و زائران کنار می گذارند. در این باره یکی از تصاویر زیبایی که امسال در مسیر نجف به کربلا دیده شد، فردی بود که حتی خرمای پذیرایی زائران را دستچین می کرد تا زائران فقط با خرماهای دستچین شده پذیرایی شوند.

خدمتگزاران اربعینی و تجارت پُر سود آنان

به هر حال سفر اربعینی به عتبات عالیات و خیل مواکب و خدمتگزاران ساحت اهل بیت (ع) این نکته را اثبات می کند که این خادمان زن و مرد و حتی کودکان خدمه، به خوبی دریافته اند که اگرچه خدمتگزاری به زائران ممکن است توفیق و ثواب خود زیارت را از آنان سلب کند، اما در عین حال ثوابی به آنان می رساند که لا یُدرَک و لا یوصَف است، یعنی ثوابی که نه درک می شود و نه قابل توصیف است.

شاید بهتر باشد تا این جملات را بیشتر به تفکر بنشینیم. بحث بر سر این است که هر موکب و هر خدمتگزار، عملا توفیق پیدا می کند تا به ده ها، صدها و یا حتی میلیون ها زائر و خانواده هایشان و همه آن هایی که دل در گرو آن ها دارند، خدمت کند. از این رو، خدمت او ضربدر صد، میلیون و یا حتی میلیارد می شود و چه سودی از این بیشتر. خوشا به حالشان و سعادتشان.

زیارت اربعین به نیابت از حضرت صاحب الزمان (عج) و همه آرزومندان

نکته مهم دیگر که نباید فراموش شود، ایثارگری های بی بدیلی است که سبب شد تا این مسیر پیاده روی میلیونی و این بزرگ ترین اجتماع بشری، صدمه نبیند، یعنی همان مجاهدانی که از سراسر جهان اسلام خروشیدند و با عنوان مدافعان حرم، حشد الشعبی، فاطمیون، زینبیون، حزب الله، انصار الله و مانند آن، کمر تکفیر را در هم شکستند. پس بی انصافی است که زائران اربعینی در سال جاری و بلکه هر سال از آنان غفلت کنند، همچنان که خود اهالی عراق هم با برپایی برخی چادرها در بین مواکب، زائران را به درنگ و تأمّلی در ایثارگری شهدای حرم فرا می خوانند.

اکنون فرصت آن است تا بحث کلی نیابت در زیارت اربعین به بحث گذاشته شود. در این موضوع، ذکر این نکته ضروری است که هر سال بسیاری از علاقمندان توفیق زیارت اربعین را پیدا نمی کنند و از این رو شایسته است تا زائران اربعینی، زیارتی هم به نیابت از همه آنانی که شوق زیارت داشته اند و به هر دلیل از این زیارت جا مانده اند، بویژه مسلمانان گرفتار در درگیری ها مانند مسلمانان یمن و کشمیر، به جا آورند.

نیابت دیگر در زیارت اربعین، نیابت زیارت از سوی حضرت بقیت الله الاعظم (عج) است، همچنانکه کوله های برخی از زائران با عباراتی مانند «شیعه الأربعین تمهید للظّهور»، «تک تک قدم هایم را نذر ظهورت می کنم» و «گام هایم را با طنین صلوات برای ظهور تو همراه می سازم» مزیّن شده است تا تذکری مُکرّر به همه زائران اربعینی برای دعای ویژه تحقق ظهور منجی عالَم بشریت باشد.

امروز خیمه حسینی همان خیمه مرجعیت و امام خامنه ای است

نکته دیگر درباره مسیر پیاده روی زائران اربعینی، توجه جدی بسیاری از مواکب به نقش برجسته مرجعیت مُعظّم بویژه حضرات آیات امام خمینی (ره)، امام خامنه ای، سیستانی و صدر (ره) در اعتلای عملی جهان اسلام است. از همین روست که برخی مواکب با تصاویر و جملاتی، این مهم را به زائران گوشزد می کنند که امروز خیمه امام حسین (ع)، همان خیمه امام خامنه ای و آیت الله سیستانی است. در این باره اشاره به جمله به یاد ماندنی اخیر مجاهد شجاع جبهه مقاومت یعنی سید حسن نصرالله با تعبیر «ما ترکناک یا ابن الحسین» - که به هشتگی مهم در فضای مجازی تبدیل شد – نیز از دیگر نکاتی است که در برخی مواکب حسینی به چشم می خورَد.

و اما جمله «ایران و العراق، لا یُمکِنُ الفِراق» همچنان مورد توجه بسیاری از مواکب حسینی در ایران و عراق است، جمله ای که نشان می دهد ملت و دولت دو کشور همسایه ایران و عراق به خوبی به ضرورت برقرار بودن همیشگی روابط عمیق بین خود پی برده اند و همواره در تلاشند تا این روابط مستحکم تر از قبل باشد.

بدیهی است در این مسیر، مُناسبات مذهبی یکی از مهم ترین مؤلفه های تحقق این استحکام در روابط است. در عین حال که زیارت اربعین در شرایط امروزی، فراتر از بحث دو جانبه ایران و عراق است و به بحثی بین المللی تبدیل شده که برخی مواکب هم در اربعین امسال به این نکته توجه داشته اند و با به نمایش گذاشتن طرح های مختلف هنری از حضور افراد مختلف از کشورهای مختلف، بین المللی شدن اربعین حسینی را به تصویر کشیده اند.

ضرورت انجام پژوهش جامع درباره موکب داری و دوری از تجمّلات

بحث «تحقق مواکب نمونه و الگو» در زیارت اربعین حسینی و همچنین لزوم دوری مواکب از تشریفات و تجمّلات، نکته بسیار مهمی است که باید توجه ویژه ای به آن شود. شاید لازم باشد تا در این باره، تحقیقی جامع و بر اساس همه تجریبات به دست آمده انجام شود و این پژوهش پس از ترجمه شدن به زبان های زنده دنیا و بویژه عربی و انگلیسی در اختیار همه موکب داران قرار گیرد. البته نکته قابل تقدیری که در فعالیت مواکب امسال اربعین حسینی در عراق و بویژه در مسیرهای پیاده روی به چشم می آید، فعالیت برخی مواکب کاربردی بر اساس نیاز عینی زائران بود که از آن جمله می توان به مواکب آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه (س)، شهدای مدافع حرم کرمانشاه و احباب امام رضا (ع) ورامین اشاره کرد که در بحث خدمات بهداشتی و پزشکی، پخت نان تازه، کفاشی، خیاطی، تعمیر کالسکه و همچنین لباسشویی برای زائران پیشقدم بودند.

کودکان عراقی از دریافت هدیه بدشان نمی آید

دیگر نکته ای که باید درباره زیارت اربعین مورد توجه قرار گیرد، حضور چشمگیر کودکان در این مسیر است. بُعد نخست در این موضوع، نشاط کودکان عراقی است که با کمک کردن و ارائه خدمات به ظاهر ساده مانند تعارف دستمال کاغذی یا عطر به زائر و یا دعوت از وی برای درنگی کوتاه و واکس زدن کفش زائر، سعی می کنند تا نقش هر چند کوچک خود را در این راه انجام دهند. در این باره شایسته است تا زائران اربعینی با در اختیار داشتن هدایایی هر چند کوچک مانند کتاب مناسب، بادکنک، گل سر، تسبیح، مدادرنگی و مانند آن، این خدمت کودکانه را ارج نهند و آنان را خوشحال کنند. در عین حال بُعد دیگر حضور کودکان و بلکه برخی نوزادان در مسیر زیارت اربعین، حضور آنان به همراه خانواده های زائر است. در این زمینه هم نباید فراموش کرد که سختی های این مسیر و این زیارت، اگر برای جوانان و بزرگسالان شیرین است، اما نوزادان و کودکان را باید با دید دیگری نگریست. همچنین در این موضوع می توان به این نکته هم اشاره کرد که کمبود مواکب فرهنگی در مسیر پیاده روی اربعین، مسئله ای کاملا مشهود است، بویژه آن که برخی مواکب فرهنگی می توانند امکانات بازی بچه ها مانند تاب و سرسره را در فضای خود تعبیه کنند.

زائر اربعینی باید پس از زیارت، جا را برای دیگران باز بگذارد

و اما آخرین و یکی از مهم ترین نکات درباره زیارت اربعین در این نوشتار، سخنی با زائران است، همان عزیزانی که زیارت اربعین را بر اساس روایت امام معصوم (ع)، یکی از نشانه های پنج گانه مؤمنان می دانند. این عزیزان بدانند که بر اساس فتوای مرجعیت معظّم، افرادی که چند روز پیش و پس از اربعین هم به نیت اربعین، زیارت بخوانند، إن شاء الله همان ثواب زیارت اربعین را درک خواهند کرد. در عین حال این عزیزان باید به این نکته هم توجه داشته باشند که بر اساس روایات دیگر از معصومین (ع)، به مؤمنان سفارش شده است تا بعد از زیارت اربعین، دو رکعت نماز بخوانند، دُعا کنند و «بازگردند». به بیان دیگر بر اساس این روایت، وجه فردی زیارت اربعین همان خود زیارت و نماز و دعای پس از آن و البته وجه اجتماعی آن، تسریع زائر در بازگشت به وطن است تا دیگران هم بتوانند به راحتی زیارت کنند، اما متأسفانه امروز شاهد این هستیم که برخی افراد به جای یک زیارت چند ساعته و یا حداکثر یک روزه، چند روز در کربلای مُعلّا رحل اقامت می افکنند و عملا فضا را برای زیارت دیگر زائران تنگ می کنند که قطعا مورد رضایت حضرت حق و اهل بیت معصومین (ع) نیست.

سخن آخر این که اربعین حسینی و مراسم آن، جلوه ای از مدینه فاضله و تجلی صفات برجسته اخلاقی مانند تعاون، ایثار، بخشش، مهربانی و اتحاد است و از این رو، باید آن را قدر دانست و بر تقویت آن همت گمارد.

انتهای پیام/ 137