قم نيوز : جمعی از استادان حوزه و دانشگاه در نشست ایده علمی «جایگاه علوم عقلی در توسعه و اسلامی سازی دانش و نقش آن در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» بر لزوم توجه ویژه به جایگاه راهبردی علوم عقلی در این زمینه تأکید کردند.
به گزارش قم نیوز ابراهیم علی پور در این نشست که در تالار امام مهدی (عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قم برگزار شد، به عنوان ارائه دهنده این بحث، با اشاره به این که تأثیرگذاری حکمت و فلسفه و دیگر علوم برگرفته از بُرهان و روش های برهانی بر سایر علوم و رشته های علمی در جامعه ما ضعیف بوده است تصریح کرد: متأسفانه این تأثیرگذاری در کشور ما بر خلاف فضای علمی جامعه غرب، به خوبی شکل نگرفته و از این رو لازم است تا در گام دوم انقلاب، زمینه این ارتباط را بیشتر فراهم کنیم تا حداقل اشتراک مساعی در مبانی حکمت با سایر علوم مانند سیاست و مدیریت شکل بگیرد.
وی افزود: یکی از اهداف مهم این تأثیرگذاری آن است که حکمت و علوم عقلی حداقل سبب تعمیق باورهای دینی در جامعه بشود و این تأثیرگذاری که امروز بیشتر به صورت کلی دیده می شود، به شکل جزئی هم واقع شود.
این پژوهشگر حوزه و دانشگاه همچنین آثار مولانا را مملو از براهین عقلی دانست و گفت: به نظر من این که در قم برخی علم کلام را از دیگر علوم عقلی تفکیک می کنند، بیش از آن که مفید فایده واقع شود، به ضرر فضای علمی و اندیشه محور خواهد بود.
علی پور در عین حال اضافه کرد: به نظر می رسد علوم عقلی هم در توسعه علومی مانند فقه و اصول مؤثر بوده و هم این که توجه به آن می تواند خوراک فکری و اندیشه ای برای علوم انسانی پدید آورد
کم توجهی به اندیشه بزرگان دینی
در ادامه این نشست عبدالله نصری با اشاره به این که اصل عنوان این نشست علمی باید با گفتگو، همفکری و همراهی بیشتر اهل علم و نظر بیش از پیش تبیین شود خاطر نشان کرد: ما در جامعه علمی کشور باید تکلیف امر دینی را روشن کنیم و گرنه پاسخ به بسیاری از این پرسش ها و مباحث دشوار می شود.
وی بیان کرد: متأسفانه در جامعه ما اختلاف نظرها کمتر پذیرفته می شود، در حالی که نیازمند یک فضای فکری هستیم تا اختلاف نظرها و اندیشه ها با سعه صدر پذیرفته شود و متفکران معاصر ما بیشتر شناخته شوند و همچنین محدود به تفکرات بزرگانی مانند ملاصدرا نمانیم.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: ما بزرگانی مانند مرحوم نائینی و البته برخی متفکران معاصر مانند مرحوم علامه جعفری و مرحوم استاد مطهری را داریم که حرف های زیادی هم برای گفتن دارند اما کمتر به اندیشه های آنان توجه می شود و در عین حال باید اعتراف کرد که اولین مقصّران این وضعیت خود ما معلّمان هستیم.
به جایگاه علوم عقلی در توسعه علوم جدید توجه نشده است
در این نشست علمی همچنین یکی دیگر از استادان و پژوهشگران مطرح حوزه و دانشگاه با تأیید برخی از انتقادات دکتر عبدالله نصری بیان کرد: درباره عنوان این بحث علمی باید بپذیریم که تأثیر فی الجمله ای را می توان برای علوم عقلی در توسعه و اسلامی سازی دانش و البته پیشرفت بیانیه گام دوم انقلاب در نظر گرفت، اما پرسش مهم این است که آیا این تأثیر به صورت بالفعل هم اتفاق افتاده است یا خیر.
وی ادامه داد: بیان دیگر در این بحث این است که اگر در گام اول انقلاب در این زمینه قدم ملموسی برداشته نشده، اکنون چه کنیم که این امر مهم در گام دوم انقلاب محقق و نتایج ملموس آن در جامعه دیده شود.
فتحعلی خانی در عین حال تصریح کرد: باید اعتراف کرد که جایگاه علوم عقلی در توسعه علوم جدید و علوم انسانی کمتر مورد توجه قرار گرفته است و کاستی های فراوانی در این زمینه مشاهده می شود. از این رو باید این کاستی ها را جبران کرد و یکی از راه های جبران این کاستی، آن است که ببینیم خود مفهوم «عقل» در علوم انسانی امروز چه جایگاهی دارد.