قم نيوز : عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به سیاستگذاران دیپلماسی کشور پیشنهاد داد تا شعارهای مهمی مانند «عدالت»، «مقاومت» یا «معنویت» را به عنوان سرلوحه این دیپلماسی مدّ نظر قرار دهند.
به گزارش قم نیوز سید محمد کاظمی در حاشیه همایش گفت و گوهای فرهنگی در چشم انداز تمدنی ایران و جهان عرب که در قم برگزار شد با بیان اینکه سیاستگذاری دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران با چالشهایی مانند «تمرکز بر کارکردها به جای اهداف» رو به روست تصریح کرد: یکی دیگر از این چالشها، آرمان گرایی مُبتنی بر مؤلفههای هویتی است که گاهی با واقع گرایی برآمده از منافع ملی در تعارض است.
وی در ادامه، ضرورت ایجاد گفتمان مشترک را در بازار پیامهای بین المللی یادآور شد و گفت: فاصله گرفتن از دولت گرایی در دیپلماسی عمومی، نکته دیگری است که باید مورد توجه سیاستگذاران امر قرار گیرد، چراکه برای رهایی از تک گفتمانی و همچنین تسریع در حرکت به سمت شکل دهی سازمانهای چابک با تصمیمهای میدانی و در عین حال توجه به بازارمحوری به جای محصول محوری، راهی جز این وجود ندارد.
این پژوهشگر حوزه و دانشگاه در ادامه بحث خود با موضوع «سیاستگذاری دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران، مطالعه موردی اتحادیه رادیو و تلویزیونهای اسلامی» به مسائل مربوط به این اتحادیه اشاره کرد و گفت: این اتحادیه تلاش دارد تا به سمت ایجاد یک بلوک رسانه ای کشورهای اسلامی در عرصه بین الملل حرکت کند، اما آمار نشان میدهد که کمتر از 10 کشور از مجموع 51 کشور اسلامی به آن پیوسته و سایر کشورها تمایلی به این امر نشان نداده اند.
وی افزود: 60 درصد اعضای این اتحادیه فقط از دو کشور ایران و عراق و همچنین 90 درصد اعضای آن منحصر به کشورهایی مانند ایران، عراق، لبنان، ترکیه، فلسطین و افغانستان هستند، در عین حال که 85 درصد از اعضای اتحادیه را شیعیان تشکیل میدهند و این امر نشان دهنده عدم موفقیت در جذب اهل سنت است.
کاظمی اضافه کرد: بسنده کردن اتحادیه به دو زبان انگلیسی و عربی و نادیده گرفته شدن زبانها و گویشهای متنوع دیگر در جهان اسلام بویژه در منطقه شمال آفریقا، سبب شده تا بسیاری از کشورها حضور فعالی در آن نداشته باشند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: آمار نشان میدهد حدود 70 درصد تمرکز این اتحادیه بر رادیوها و تلویزیونهاست، در حالی که امروزه توجه جدی به دیپلماسی فضای مجازی بویژه با توجه به تحریمهای موجود در فضای پخش برودکست میتواند افق جدیدی برای اتحادیه بگشاید.
باید خود را با ارائه شعارهای گفتمانی به دنیا بشناسانیم
وی تمرکز این اتحادیه بر مسائل سیاسی و توجه کمتر به موضوعات تخصصی فرهنگی و اجتماعی را چالش دیگر این حوزه خواند و تأکید کرد: دنیای امروز، دنیای بیان شعارهای بزرگ و ارائه باقدرت خود در عرصه بین الملل است که اگر این اتفاق نیفتد و ما نتوانیم خود را به جهان بشناسانیم، آن گاه این جهان است که ما را خوانش خواهد کرد و ممکن است در این مسیر هر برچسبی مانند خشونت گرایی، بنیادگرایی، تحجّر و مانند آن را به ما بزند.
کاظمی تصریح کرد: پیشنهاد مشخص این است همان گونه که امروز کشورهایی مانند آمریکا با ارائه قوی از خود در عرصه بین الملل، خود را مهد آزادی در دنیا جا زده اند، ما هم میتوانیم خود را با شعارهای بزرگی مانند «عدالت»، «مقاومت» یا «معنویت» به دنیا معرفی و با این استراتژی، از چالشهای هویتی موجود عبور کنیم تا در حضور و فعالیت برخی سازمانها یا مجامع موجود محدود نشویم.
وی افزود: البته در این مسیر، ضرورت نوسازی ساختارهای داخلی کشور برای همراهی با این ایده، یکی از پیش فرضهای اساسی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.