قم نيوز : چون شب قدر شب نزول قرآن است، پس ما باید در چنین شبی قدر و قیمت قرآن را بفهمیم و به شکرانه این نعمت بزرگ آن را بالای سر خود قرار دهیم و پیمان خود را با قرآن و عترت مستحکم کنیم.
به گزارس قم نیوز مرتضی نجفی قدسی، از خادمان قرآن و مؤسس دارالقرآن علامه طباطبایی در یادداشتی به مناسبت لیالی قدر چنین نگاشته است:
بِسْمِالله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
«إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیلَةِالْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیلَةُالْقَدْرِ * لَیلَةُالْقَدْرِ خَیرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ» (سوره قدر، آیات ۱ تا ۳) بدرستی که ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم و تو چه میدانی شب قدر چیست؟ شب قدر بهتر از هزار ماه است!
شب قدر چیست؟
شب قدر، از مباحث بسیار مهم در زندگی انسان است و هدف آن است که در چنین شبی انسان، هندسه وجودی خود را بشناسد، قدر به معنای تقدیر و اندازهگیری است و در چنین شبی انسان باید علاوه بر اعمال عبادی، ساعتی به تفکر بنشیند بلکه قدر خود را بیابد و قیمت خود را بشناسد.
امیرالمؤمنین (ع) درخصوص قدر و قیمت انسان فرمودهاند: «انّه لیس لانفسکم ثمن الا الجنّه، فَلا تبیعوها الا بها» یعنی برای جانهای شما قدر و قیمتی غیر از بهشت نیست، بنابراین، آن را به کمتر از این قیمت نفروشید!
جان انسان خیلی گرانبهاست و لازم است انسان قدر و قیمت خود را بشناسد. چنانکه در سوره توبه آیه ۱۱۱ آمده است: «إِنَّالله اشْتَرَی مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ» یعنی بیتردید خدا از مؤمنان جانها و مالهایشان را میخرد و به آنها بهشت را عطا میکند. در حقیقت فرمایش امیرالمؤمنین علی (ع) اشاره به همین آیه شریفه دارد که اگر انسان با ایمان باشد، خود را ارزان نمیفروشد و میداند که هیچکس جز خدا ارزش او را نمیداند و این خداست که حاضر است انسان را به بالاترین قیمت بخرد، پس چرا تا وقتی خریداری مثل خدا وجود دارد انسان به دیگران رجوع کند، بهترین خریدار انسان خداست و اگر انسان با او آشتی کند و با او پیمان ببندد که اوامرش را اطاعت خواهد کرد، خدا هم نمیگذارد بهای جانش هدر رود و یا ارزان فروخته شود بلکه به بالاترین قیمت یعنی در ازای بهشت میخرد و لذا تفکر در شب قدر برای درک همین معانی است که از فرصت پدید آمده برای بازسازی خودش استفاده کند و مقدرات لا اقل یک سالش را در پرتو عنایت الهی به نحو احسن تأمین کند.
نزول قرآن در شب قدر
در شب قدر خداوند متعال لطف و عنایتش را در حق بشر به حد اعلی رساند و قرآن کریم را برای تأمین سعادت انسان به عنوان نسخه حیاتبخش عملی او نازل کرد. امام خمینی (رض) در بیان اهمیت این موضوع میفرمایند: «در ماه مبارک رمضان قضیهای اتفاق افتاد که ابعاد و ماهیت آن تا ابد برای امثال ما در ابهام مانده است و آن نزول قرآن است، نزول قرآن بر قلب رسولالله (ص) در لیلةالقدر».
حضرت امام خمینی از فرصت ماه رمضان حداکثر استفاده را میکردند بطوری که پیوسته مشغول دعا و ذکر و تلاوت قرآن و اعمال مخصوص این ماه بودند تا خود را برای درک لیلةالقدر آماده کنند.
ماه رمضان، ماه ضیافت الهی است. چرا که فرموده است: «شَهْرُ رَمَضانْ الَّذی اُنزِلَ فیهِ القُرآن» یعنی معرفی ماه رمضان را قبل از آنکه به ماه روزه و صیام مطرح کند به نزول قرآن عنوان میکند و در سوره قدر نیز میفرماید: «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیلَةِالْقَدْرِ» که از جمع بندی این آیات نتیجه میگیریم که قرآن کریم در شب قدر نازل شده و شب قدر نیز در ماه رمضان است، ولی اینکه چه شبی از ماه رمضان شب قدر است در قرآن به آن اشارهای نشده و تنها در بیان اخبار و روایات آمده است که شبهای نوزدهم، بیست و یک و بیست سوم شبهای قدر هستند و بیشتر هم شب بیست و سوم مطرح است. البته روایات اهل سنت بیشتر شب بیست و هفتم ماه رمضان را مطرح میکنند و احیاء آن شب نیز مستحب است.
عرض کردیم که در شب قدر، انسان باید هندسه وجودی خودش را بشناسد و قدر و قیمت خود را بفهمد چون شب نزول قرآن است، پس ما باید قدر قرآن را هم بفهمیم و بشناسیم و آنگاه که ارزش آن را فهمیدیم آن را بالای سرمان بگذاریم و خدا را به حق اولیائش و اسماء مقدسی که در این کتاب از آنها یاد شده قسم میدهیم که با خدا پیمان میبندیم و تقاضا میکنیم که ما را از آزادشدگان از دوزخ قرار دهد.
تعهد به قرآن و عترت در شب قدر
قرآن کریم وظیفه تبیین آیات قرآن را برعهده پیامبر اکرم (ص) گذاشته است آنجا که میفرماید: «وَأَنزَلْنَا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یتَفَکَّرُونَ» (سوره نحل، آیه ۴۴)
پ یامبر اکرم (ص) نیز در طول ۲۳ سال رسالت خود، آیات قرآن را برای مردم تلاوت و تبیین کردند و ادامه آن را به اهلبیت عصمت و طهارت سپردند تا مبادا امت دچار گمراهی شوند ولذا در حدیث مشهور «ثقلین» فرمودند: «إنّی تارِکُ فیکمُ الثَّقَلین کتابَالله و عِترَتی اهلبیتی ما إن تَمسَّکتم بِهما لَنْ تَضلّوا أبدا ولن یفتَرِقا حتَّی یرِدا لا الحَوض »(۱)
یعنی من در میان شما دو چیز گرانبها را باقی میگذارم کتاب خدا و عترتم و اهلبیتم تا مادامی که به این دو تمسک داشته باشید گمراه نمیشوید و قرآن و عترت هم هیچگاه از هم جدا نمیشوند تا وقتی در حوض کوثر بر من وارد شوند.
حدیث ثقلین به اسناد مختلف مورد اتفاق شیعه و سنی است و متواتر نقل شده است و به خوبی جایگاه قرآن و اهلبیت علیهمالسلام را بیان کرده است.
بنابراین مهمترین کارها در شب قدر شناخت خود است که منجر به شناخت خدا میشود و لذا فرمود «مَنْ عَرَفَ نَفْسَه فَقَدْ عَرَفَ رَبّه »(۲) و حالا که این انسان خود را شناخت و میخواهد بنده خدا باشد، خدا نسخه عملی او را تحت عنوان کتابی به نام «قرآن» عنایت کرده است و پیامبر و اهلبیت او را هم که راسخون در علم هستند، مبین قرآن و مفسر قرآن و تأویل کنندگان قرآن قرار داده است و شب قدر وقتی قدرش درست ادا میشود که ما متعهد شویم قرآن و عترت را پشت سر قرار ندهیم بلکه بالای سرمان قرار دهیم و با خدا آشتی کنیم و میهمان خوبی برای پروردگار باشیم و در شب قدر و نزول قرآن که ملائکةالله بر زمین میآیند و به مؤمنان سلام میکنند ما هم در شمار آنان باشیم، «تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کُلِّ أَمْرٍ * سَلَامٌ هِی حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ».
۱- الکافی، کلینی، ج ۱، ص ۲۹۴.
۲- شرح غررالحکم و دررالکلم، عبدالواحد بن محمد تمیمی، ص ۲۳۲.
انتهای پیام / 137