قم نيوز : قم نگار: فلسفه عزاداری امام حسین(ع) همواره مورد سؤال بوده است و ائمه اهل بیت(ع) عزاداری آگاهانه و با معرفت برای این امام عزیز را شایسته پاداشی عظیم دانستهاند.
به گزارش قم نگار، در آستانه فرارسیدن ایام سوگواری و عزاداری حضرت اباعدالله الحسین(علیه السلام)، لزوم واکاوی چیستی فلسفۀ برپایی مراسم عزا در مصائب حضرت سید الشهدا(علیه السلام) بیش از پیش احساس می گردد، از این رو در این نگاشته مهمترین مولّفه های کلیدی در این مسأله با بهرهگیری از اندیشه های ارزشمند حضرت آیت الله مکارم شیرازی به مخاطبان ارائه میگردد.
تأکید روایات در برپایی مجلس عزاداری امام حسین(علیه السلام) به یقین تأکید و توصیهاى که در روایات نسبت به برپا نمودن مجالس عزا و گریه بر مصائب امام حسین علیه السلام وارد شده است، نسبت به هیچ یک از امامان معصوم علیهم السلام حتّى وجود مقدّس پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله وارد نشده است. گویا در این مسئله سرّى نهفته است که ائمّه اطهار علیهم السلام این همه آن را مورد تأکید و سفارش قرار دادهاند.[۱]
حفظ مکتب اهل بیت علیهم السلام در تبیین چیستی تأکیدات بی شائبۀ ائمۀ معصومین(علیهم السلام) به لزوم برپایی عزاداری امام حسین (علیه السلام) باید گفت؛ به اعتراف دوست و دشمن، مجالس عزاى امام حسین علیه السلام عامل فوق العاده نیرومندى براى بیدارى مردم است و راه و رسمى است که آن حضرت آن را به پیروان خود آموخته تا ضامن تداوم و بقاى اسلام باشد.[۲]
هم چنین اهمّیّت برپایى این مجالس و رمز تأکید ائمّه اطهار علیهم السلام بر حفظ آن، آنگاه روشنتر مىشود که ملاحظه کنیم شیعیان در عصر صدور این روایات به شدّت در انزوا به سر مىبردند و تحت فشارهاى گوناگون حکومت امویان و عبّاسیان چنان گرفتار بودند که قدرت بر انجام کوچکترین فعّالیّت و حرکت سیاسى و اجتماعى نداشتند و چیزى نمانده بود که به کلّى منقرض شوند ولى مجالس عزاى امام حسین علیه السلام آنان را نجات داد و در پناه آن، تشکّل و انسجام تازهاى یافتند و به صورت قدرتى چشمگیر در صحنه جامعه اسلامى ظاهر شده و باقى ماندند.[۳]
به همین دلیل، برپایى این مجالس در روایات به عنوان «احیاى امر اهلبیت علیهم السلام» تعبیر شده است. امام صادق علیه السلام در مورد این گونه مجالس فرمودند: «إِنَّ تِلْکَ الْمَجالِسَ أُحِبُّها فَأَحْیُوا أمْرَنا؛ این گونه مجالس (شما) را دوست دارم، از این طریق مکتب ما را زنده بدارید!». [۴]، [۵]
وحدت امت اسلامی بی شک تأکید ائمّه اطهار علیهم السلام به ضرورت برگزارى مراسم عزادارى حسینى علیه السلام، بر مبنای«وحدت مردم» استوار میباشد، به گونهاى که امروزه در ایّام شهادتش میلیونها انسان با اختلاف طبقات و نژاد و مذهب در هر کوى و برزن به عزادارى آن حضرت بپا خاسته و گرد بیرق حسینى اجتماع مىکنند.
هر ملّتى براى بقا و موفّقیّت خویش محتاج به عامل وحدت و اجتماع است. بدون شک بهترین عامل وحدت پیروان اهل بیت علیهم السلام که با کمترین زحمت و کمترین هزینه مىتواند تودههاى میلیونى را حول یک محور جمع کند، همین مراسم عزادارى حسینى است.[۶]
احیاء اهداف امام حسین(علیه السلام) در ظلم ستیزی بدیهی است از جمله اهداف و عوامل برپایی عزادارى، زنده نگهداشتن تاریخ امام حسین علیه السلام و هدف او، یعنى مبارزه با ظلم و ذلّت است، لذا باید عزادارى به گونه ای محقق گردد که همگان را به اهداف آن پیشواى بزرگ آشنا سازد که عزادارى، حمایت از مکتب امام حسین علیه السلام در ظلم ستیزى و اعلام برائت و بیزارى از ظالمان از جمله شاخصه های وجودی برپایی مراسم سوگواری امام حسین(علیه السلام) است.
پیوند عاطفه و بصیرت؛ مقوّم مقولۀ استکبار ستیزی باید اذعان نمود برپایی مراسم سوگواری و عزاداری بر مبنای گریه بیانگر عواطف و عشق به بنیانگذار این مکتب است که درس شجاعت و ایمان و ظلم ستیزى را به ما آموخت. مگر مىشود رابطه عمیقِ عاطفى باشد، و قطرههاى اشک در مصائب آنها جارى نشود، لذا گریهها بهخاطر ظلمهایى است که دشمنان بر آنها روا داشتند و در واقع اعلان جنگ با دشمنان ایشان، و به تعبیر دیگر با ظالمان و ستمگران دنیاست. علاوه بر این، صحنههاى کربلا چنان بوده است که هر کس کمترین عاطفه اى داشته باشد، با شنیدن آن متأثر مىشود این همان رابطه و پیوند عاطفى است.[۷]
سخن آخر اصل عزادارى که باعث بیدارى و آگاهى امّت اسلامى و داراى جنبه ظلم ستیزى است در واقع مکتبى براى پرورش صفات برجسته انسانى است، از این رو باید گفت عاشورا یک «حادثه» نیست بلکه یک «جریان تاریخى» است. جریان مبارزه حق و باطل، عدالت و ظلم به نحوی و این مبارزه در همه اعصار و قرون ادامه دارد و عاشوراى حسینى درس لازم را براى پیروزى حق بر باطل به طرفداران حق مىدهد و شعار«هیهات منا الذّله» بیانگر این جهاد پرارزش است و ما از این درس در طول تاریخ استفاده فراوان بردهایم.[۸]