قم نيوز : قم نگار: کودکان در خلال بازی مهارتهای زندگی کردن را میآموزند و از سوی دیگر احساسات و عواطف انسانی آنها به بلوغ میرسد اما در عوض در فضاهای مجازی با خشونت، خودمحوری و... آشنا میشوند.
به گزارش قم نگار، هر ساله ۱۶ آذر به عنوان روز جهانی کودک در ایران گرامی داشته میشود اما امسال از سوی دولت از ۱۴ تا ۲۰ مهر ماه به عنوان هفته کودک نامگذاری شده است. این نام گذاری به تبع نامگذاریهای جهانی در این حوزه است و سعی دارد تا مردم و مسئولان را نسبت به حقوق و اقتضائات دوران کودکی بیش از پیش آشنا کند.
در ایران نیز خوشبختانه پس از انقلاب اسلامی تحول چشمگیری در زمینه تحصیل، بهداشت، درمان و... کودکان پدید آمده است و اکنون کشور ما به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در زمینه رسیدگی به حقوق کودکان محسوب میشود. اگرچه هنوز هم موضوع کودکان کار به عنوان یک آسیب جدی در اغلب کلان شهرهای کشور به ویژه قم دیده میشود که نیاز به توجه بیش از پیش مردم و مسئولان دارد.
اما یکی از محورهای هفته کودک که به نظر توجه به آن ضروریتر به نظر میرسد مسئله خانواده و بازی برای کودکان است. موضوعی که با تغییر سبک زندگی مردم در ایران در حال تغییرات جدی است و میتواند به طرز چشمگیری بر هویت و شخصیت کودکان تاثیر منفی بگذارد. بسیاری از روانشناسان بر این باورند که تغییر الگویهای بازی کودکان از بازیهای جمعی به فردی و همچنین از واقعی به مجازی میتواند در آینده چالشهای جدی را برای فرد و جامعه پدید آورد. کودکان در خلال بازی مهارتهای زندگی کردن را میآموزند و از سوی دیگر احساسات و عواطف انسانی آنها به بلوغ میرسد اما در عوض در فضاهای مجازی با خشونت، مسایل جنسی، خودمحوری و... آشنا میشوند. البته گاهی بر اثر غفلت و یا جهل برخی از والدین پای کودکان به شبکههای اجتماعی نیز باز میشود! موضعی که بدون شک هر ناظر منصفی بر آن تاکید دارد که این شبکهها با این محتواهای غیراخلاقی جای خردسالان نیست.
دکتر نادر قربانی مدرس دانشگاه با اشاره به آمار و ارقام و تحقیقاتی که در سطح دانشگاهی صورت گرفته است، تاکید میکند که ما یک چرخش کاملا محسوس در زمینه بازی کودکان داریم، خاطرنشان کرد: باید بدانیم که بازی برای کودک در واقع تمام زندگی است، کودک در زمان بازی با فضای پیرامونی خود آشنا میشود و به سبب بازی کردن مهارتهای ارتباطاتی را کسب میکند و اگر در بازی اختلالی به وجود بیاید امکان اختلالات شخصیتی و هویتی نیز وجود دارد.
وی با بیان اینکه در گذشته اغلب بازیهای خردسالان ماهیت گروهی داشت و در فضای واقعی صورت میگرفت افزود: اما اکنون اغلب کودکان به دلیل کمبود مساحت خانهها و همچنین جذابیت بازیهای رایانهای از بازیهای گروهی فاصله گرفتهاند.
قربانی با اشاره به اینکه متاسفانه در کشور ما نیز هیچ طبقه بندی کاربردی برای استفاده از بازیهای رایانهای صورت نمیگیرد، یادآور شد: از سوی دیگر اغلب این بازیها محتوای بومی ندارند و خردسالان در این بازیها با تصاویر و مفاهیمی آشنا میشوند که میتواند روحیه آنها را به طور جدی تخریب کند و حتی به بیماریهای روانی منتج شود.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه هفته کودک فرصت مناسبی است تا خانوادهها نسبت به ضرورت بازیهای جمعی آشنایی پیدا کنند یادآور شد: از سوی دیگر این موضوع ضرورت دارد تا خانوادهها حتما نوع و میزان استفاده از بازیهای رایانهای کودکان را کنترل کنند.
حجت الاسلام والمسلمین حسن حیدری نیز که چندین سال است در زمینه تربیت کودکان تحقیق و پژوهش کرده است با اشاره به اینکه متاسفانه الگوی تربیتی کودکان ما اکنون با الگوهای دینی تفاوتهای چشمگیری دارد، گفت: ما در احادیث و روایات سبک کاملی از نحوه برخورد با کودک را متناسب با سن و جنس وی داریم که کمتر مورد توجه خانوادهها قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه بخش عمدهای از تربیت روحی و روانی کودکان در محیط خانواده صورت میگیرد، یادآور شد: تا زمانی که الگوهای دقیق دینی در خانوادهها برای تربیت کودکان مد نظر قرار نگیرد نمیتوان انتظار داشت که در بزرگسالی افراد بتوانند سبک زندگی دینی و مومنانهای داشته باشند.
حیدری با تاکید بر اینکه بر اساس اهمال کاری برخی والدین ماهواره به فضای خانوادهها راه یافته است گفت: نکته تاسف بار اینجاست که هیچ کنترلی برای استفاده کودکان از برنامههای ماهوارهای نیز صورت نمیگیرد در حالی که خود غربیها که سازنده این محتواهای غیر اخلاقی هستند محدودیتهای جدی در این زمینه اعمال میکنند.
این کارشناس مسائل تربیتی با اشاره به اینکه امروز برخی از والدین برای داشتن وقت کافی برای خود، کودکانشان را در برابر سیل برنامههای ماهوارهای، اینترنتی و بازیهای رایانهای رها میکنند گفت: متاسفانه کودکان قابلیت تمییز کامل دنیای مجازی از دنیای واقعی را ندارند و گاهی همین عدم تمییز منجر به بروز رفتارهای خشن، غیر منطقی و خلاف معمول از کودکان میشود.
حیدری با اشاره به اینکه رسانهها، مسئولان و خود مردم باید به دنبال احیای بازیهای سنتی باشند، یادآور شد: غالب این بازیها بر اساس یک فلسفه کاملا دقیق تهیه شدهاند و مهارتهای متعددی را در اختیار کودکان قرار میدهند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه یکی از آسیبهای عمومی در جامعه ایرانی خودمحور بودن است، افزود: این خودمحوری بدون شک با گسترش و شیوع جدی بازیهای رایانهای فردگرا تشدید خواهد شد و به سبب آن نیز آسیبهای اجتماعی متعددی گریبانگیر جامعه خواهد شد.
از این روست که باید گفت یکی از محورهای اصلی هفته کودک در سراسر کشور و استان قم باید تلاش برای احیای بازیهای بومی و سنتی باشد. ما نیازمند یک سبک زندگی اسلامی ایرانی در زمینه تربیت فرزندانمان هستیم. فرزندانی که قرار است فردای ایران اسلامی را بسازند و این کشور را اداره کنند. اگر امروز در این زمینه غفلت و اهمال کاری صورت بگیرد بدون شک در آتیه ما با چالشهای جدی روبه رو هستم و اگر از امروز برنامهریزی دقیقی داشته باشیم بسیاری از آسیبهایی که امروز در بسیاری از حوزهها ظهور و بروز کرده است برطرف خواهند شد.
البته نقش رسانهها نیز در این زمینه بسیار مهم و تاثیرگذار است و ضروری است رسانه ملی به عنوان قدرتمندترین رسانه کشور نسبت به افزایش دانش والدین در زمینه تربیت کودکان فعالیت جدی سامان دهد و از سوی دیگر مسئولان نیز نسبت به تهیه و تولید محتوای بومی در زمینه بازیهای رایانهای اقدامات جدی به عمل بیاورند تا انشاءالله آن طور که شایسته و بایسته است کودکانی تربیت شوند که بتوانند در آینده کشور عزیزمان را به درجههای بالای کمال و سعادت برسانند. ضمن اینکه باید برنامه ریزی جامعی برای احیای بازیهای سنتی البته با اقتضائات روز صورت بگیرد تا کودکان ایرانی بتوانند یک بار دیگر در کنار هم زندگی کردن را فرا بگیرند و در کنار هم محبت کردن را آموزش ببیند.