دل پرخون توليدکنندگان بهترين انار جهان از کرم گلوگاه و دلالان

قم نیوز، سنگيني بار شاخه هاي جوان درختان ۴و۵ ساله را خم کرده و دسترسي به ميوه هاي خون چکان را راحت تر کرده است. تا چشم کار مي کند انارهاي صورتي، قرمز و سياه رنگ با پوست ترک خورده است که از دور چون ريسه هاي درخشان چشمک مي زند و در زير آن ريسه هاي آويخته مردان و زناني پير و جوان سبد در دست با ظرافت براي آن که بر دل زخم خورده انارهاي شکفته زخمي ديگر ننشيند با نوازش، اما تند و سريع ميوه ها را از شاخه چيده و در سبدها مي نهند. از خلال انگشتان زبر و خشن شده قطره هاي سرخ رنگ گاه و بيگاه روان است. به راحتي مشخص نمي شود که آن قطره ها آب چکان دانه هاي ياقوتي است يا زخمه هاي پوست نازک شده دست کارگر و باغبان زحمت کش، هرچه هست نشان از يک چيز دارد، قلب خونين انار يا دل کشاورز پير.

... سبدها با سرعتي يکنواخت پروخالي مي شوند تا باغبان حاصل يک سال تلاشش را به نظاره بنشيند هرچند بسيارند در ميان باغ درختاني که کرم گلوگاه هنگام شکوفه دادن دانه هاي ميوه را به يغما برده اما او شاکر نعمتي است که يزدان پاک به پاس تلاشش به او بخشيده است. ميوه هاي رسيده پس از چيده شدن جدا مي شوند. تا به سر منزل مقصود برسند. دانه هاي له و متلاشي شده و آب انار يا رب و کنسانتره مي شوند و گاهي هم ترک خورده ها به دست کودکي بازيگوش مي رسد که با فشردن آن، آب انار را در چشم پاشيده و اشک را از ميان مژگان خود جاري مي کند، اما انارهاي آبدار چيده مي شود تا در نهايت در سبدهاي بلورين ميزهاي عاج نشان دلربايي کنند و در اين ميان سهم دسترنج کشاورز ساوجي که ميوه باغش شهرت جهاني دارد ناچيز و اندک است. نام ساوه را هر کجاي دنيا در رايانه ات کليک کني، آيکن روي يک کلمه مي ايستد«انار ساوه».

آفت کرم گلوگاه

محمد نوپا باغ دار نمونه که سال گذشته محصول انارهاي باغ ۳۰ هکتاري او رتبه اول کشور را به دست آورده و به قول خودش نسل اندر نسل توليدکننده انار بوده اند در حکايت انار و خون مي گويد: هرچه بيشتر رنج بکشي و تلاش کني محصول انار پرخون تر و قرمزتر مي شود، انار حس دارد مي فهمد هرچه طولاني تر بر شاخه نگه اش داري و بهتر مراقبت اش کني دانه چوبي دلش نرم تر و پرآب تر مي شود چون خوب مي فهمد چه زحمت ها برايش کشيده شده، تنها انار است که با دل زخمي اش از دل پرخون باغبان خبر دارد. وي انار ساوه را بهترين و مرغوب ترين انار دنيا مي داند و در وصف شهرتش مي گويد: ماندگاري انار ساوه ۱۸ ماه تا ۲ سال است اما انارهاي ديگر شهرهاي ايران و جهان در نهايت ۴ ماه ماندگاري دارد که اين به خاطر اسيد بالاي انار ساوه است ميوه اي پرآب، خوش طعم و پوست نازک که در ۷۶ گونه متنوع خوش خوراک ترين انار جهان است. اين باغ دار زحمت کش که ۴۱ سال دارد و از کودکي در کنار پدر و پدربزرگ زمين سخت را بيل زده، نهال کاشته، به وقت آبياري از خواب خوش شبانگاهي اش زده و در زير اشعه تند آفتاب به وقت برگ ريزان با دست دانه دانه انارها را از شاخه چيده در کنار سرمازدگي و خشکسالي(بلاياي طبيعي) کرم گلوگاه را مهم ترين آفت انار مي داند و مي گويد: از بلاياي طبيعي گريزي نيست اما کرم گلوگاه در ۳ مرحله هنگام شکوفه بودن، پس از رسيدن و نيز انبار ميوه ها به آن ها آسيب مي زند. او مي گويد: چون کرم در ميوه نفوذ مي کند نمي توان با سم پاشي آن را از بين برد و در اين باره جهاد کشاورزي تنها سازماني است که مي تواند با شيوه هاي علمي به توليدکننده براي رفع ياکاهش آسيب وارده ناشي از کرم گلوگاه کمک کند اما سال هاست که اتفاق چندان مهمي در اين زمينه نيفتاده است.

خسارات ۴ سال قبل هنوز پرداخت نشده

«نوپا» خسارات ناشي از خشکسالي وسرمازدگي را که بايد از رديف اعتبارات تعريف شده پرداخت شود تنهاحمايت دولتي مي داند که مي تواند کمر خميده باغبان را راست نگه دارد اما آهي که از دل پردردش برمي خيزد حمايت از کوتاهي برخي مسئولان دارد. او از سرمازدگي و خشکسالي هاي ۸۶ و ۸۷ که ۱۰۰ درصد باغ هاي ساوه را از بين برد و باغ داران را در سوگ سياه پوش کرد با آه عميق ياد مي کند و مي افزايد: پس از ۴ سال هنوز يک صدم خسارات وارده پرداخت نشده است. به گفته او خسارات وارده به باغش يک ميليارد بوده که صندوق بيمه کشاورزي بعد از ۴ سال فقط ۲۰۰ هزار تومان بابت خسارت پرداخت کرده است و او و ديگر باغ داران از پولي که در نتيجه سوزاندن درختان خشکيده از سياهي زغال به دست آوردند، ۴ سال به اميد به بار نشستن نهال هاي جديد زندگي را سپري کرده اند و در اين مظلوميت فراموش شده صندوق بيمه کشاورزي به هر باغ دار به ازاي هر هکتار بين ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان بابت ميلياردها تومان خسارت پرداخت کرده است؟!

محمدنوپا مي افزايد: افزايش ۴تا ۶ برابري نرخ کود شيميايي در مدت کمتر از يک ماه، بار مالي سنگيني بر دوش باغ دار گذاشته است و همه مي دانند که نهال براي رشد به کود نيازمند است اما جهاد براي هر هکتار باغ فقط ۲ کيسه کود با نرخ دولتي به عنوان سهميه مي دهد اين درحالي است که هرهکتار حداقل ۲۰۰ کيسه کود نياز دارد و باغ دار ناچار است کود هر کيسه ۵۰ کيلويي ۵ هزار تومان را از بازار آزاد ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان تهيه کند البته او خود از کودهاي ارگانيک به رغم گران تر بودن براي دست يابي به محصول بهتر استفاده مي کند.

نبود حمايت دولت و بازار داغ دلالان

در فقدان حمايت هاي دولتي باغبان خون دل مي خورد و سود به جيب دلال ها مي رود درد دل اين باغبان زحمت کش حرف دل بسياري از توليدکنندگان ميوه در کشور است، دست هاي غارتگر واسطه ها که محصول توليدکننده را ده دست مي گردانند تا سر از بازارهاي داخل يا خارج از کشور درآورد. او مي گويد: دلالان، انار پيش رس را کيلويي ۱۳۰۰ تا ۲۳۰۰ تومان سر باغ مي خرند و همين ميوه را چندين برابر به مصرف کننده مي فروشند. وي نبود حمايت دولت از تعاوني باغ داران، نبود پايانه صادراتي، ارتباط دلالان و واسطه ها با شبکه هاي مختلف و واردات انار را مهم ترين دغدغه توليدکنندگان عنوان کرده و تاکيد مي کند: دولت بايد دست رابطه ها را کوتاه کند و با حمايت مالي و فکري فرصت بادآورده اي را که نصيب دلالان شده از بين ببرد و با اين کار توليدکننده و مصرف کننده را حمايت کند. به گفته او دلالان هنگام برداشت ميوه با ايجاد اشباع صوري در بازار خريد چند روزي معامله را مسکوت نگه مي دارند و چون باغ دار محل مناسبي براي انبار کردن ندارد دلالان با اين سياست او را مجبور مي کنند تا در بازاري که به اختيار دلال عرضه و تقاضا تعريف مي شود محصول را به هر نرخ پيشنهادي بفروشد. اين باغ دار ساوجي مي گويد: دلالان بيشتر مواقع انار ساوه را با انارهاي نامرغوبي که از شهرهاي ديگر مي خرند مخلوط مي کنند و به نام انار ساوه به کارخانه هاي فرآوري انار مي فروشند يا با قيمت ۱۰۰۰ برابر خريد صادر مي کنند. به گفته او صادرات انار در اين سال ها بسيار کم شده و از ۳۰ به ۵ درصد رسيده اما عوايد همين رقم صادرات هم به آن ها نمي رسد. دلال هايي که ارتباطات خاصي با برخي از شبکه ها دارند انار را کيلويي ۱۸۰۰ تومان از باغ دار مي خرند و همان انار را با قيمت ۱۲ تا ۲۰ هزار تومان در کشورهايي مثل ژاپن به فروش مي رسانند يعني در يک روز سود يک سال باغ دار را به جيب مي زنند او مي گويد: احداث پايانه صادراتي که ۴ سال است معطل مانده مي تواند کمترين حمايت دولت در کوتاه کردن دست واسطه ها باشد.

ميدان داري دلالان در جشنواره ها

علي صفايي توليدکننده انار در شهر قم که به گفته خودش بچه ساوه است و در حال حاضر در قم باغ دار انار است به سودجويي دلالان و کسب پول هاي بادآورده توسط آن ها اشاره مي کند و مي گويد: در بسته بندي هاي صادراتي انار شيراز، قم وانار ترک برچسب ساوه مي خورد و سر از بازار جهاني با قيمت هاي بالا درمي آورد و انارهاي آب گيري ساوه به اروميه و خرم آباد بارگيري مي شود و با نشان تجاري شرکت فرآوري اين شهرها به فروش مي رسد. او برگزاري جشنواره ها را به مناسبت معرفي توليدات وکوتاه کردن دست واسطه ها خيلي قبول ندارد و به جنبه تبليغاتي آن اشاره مي کند و مي گويد: در جشنواره هايي مثل انار، پسته و فرش بايد فرصت براي حضور سرمايه گذاران خارجي و سفيران کشورهاي هدف ايجاد شود. اما مي بينيم به جز در جشنواره هاي تهران در شهرها و استان ها جشنواره فرصتي براي توليدکننده نيست و باز هم آن جا واسطه ها هستند که قد علم مي کنند. او ضمن اظهار تاسف از سياست دولت در صدور مجوز صادرات براي ميوه مي افزايد: سال گذشته در جشنواره انار ساوه چشممان به انارهاي ترکيه هم روشن شد!

احداث پايانه هاي صادراتي وظيفه وزارت بازرگاني است

علي اصغر زارعي مديرباغباني سازمان جهاد کشاورزي استان مرکزي که انار ساوه را مرغوب ترين و شناخته ترين گونه جهاني مي داند، مي گويد: از ۹۳۶۵ هکتار سطح زير کشت اين محصول در استان، سالانه ۱۳۵ هزار تن انار برداشت مي شود و ۵۸۰۰ بهره بردار از آن سود مي برند.

وي سرمازدگي، کرم گلوگاه، نبود تعاوني باغ داران و نبود پايانه صادراتي را از جمله دغدغه هاي مهم توليدکنندگان انار در کشور مي داند و مي گويد: ۹۵ درصد سطح زير کشت محصول استان در ساوه به کشت انار اختصاص دارد و باغ داران ساوجي بايد نسبت به فعال کردن تعاوني خود اقدام کنند. او احداث پايانه صادراتي را وظيفه سازمان بازرگاني(همان صنعت، معدن و تجارت کنوني) مي داند و مي افزايد: مدت ۴ سال است که جهاد سازندگي زميني را به همين منظور به تعاوني باغ داران داده و مشکلات آب و تملک آن هم رفع شده است پس بايد از اين وزارت خانه پرسيد که چرا تاکنون اقدامي براي ساخت پايانه و آموزش بازاريابي باغ داران نشده است؟ زارعي آفت کرم گلوگاه را که هر ساله خسارات سنگيني به محصول و درختان وارد مي کند مي پذيرد اما مي گويد: مبارزه با کرم گلوگاه در واحد حفظ نباتات بيولوژيک به صورت شکار کرم پاک کردن محل گلوگاه به صورت مکانيکي و جمع آوري نهال هاي آلوده در حال انجام است ولي بدون کمک باغ دار ومراقبت به موقع نمي توان از رشد اين آفت که وارد ميوه مي شود جلوگيري کرد. او تغيير سيستم آبياري از غرقابي به قطره اي را پيشنهاد علمي براي جلوگيري از خسارت خشکسالي مي داند و در زمينه کود شيميايي نيز اظهارات باغ داران را رد مي کند و مي گويد: نرخ کود تا سال قبل متفاوت بود اما هم اکنون دولتي و آزاد يکي است.

زارعي تاثير واردات را در عرضه بازار چندان مهم نمي داند و مي گويد: کشورهايي مثل ترکيه، افغانستان، مصر، هند، آمريکا، آذربايجان و اسپانيا به دنبال رقابت با ما هستند اما تاثيري چندان در بازار تقاضا ندارند.

احداث پايانه بر عهده بخش خصوصي است

اصغري معاون صادرات بازرگاني سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکز زرنديه از احداث پايانه در زميني که جهاد در اختيار باغ داران گذاشته اظهار بي اطلاعي مي کند و مي گويد: پيش از اين قرار بود ۲ پايانه براي صادرات پسته و انار در ساوه و زرنديه احداث شود که اين موضوع قبل از ادغام ۲ وزارتخانه به سازمان توسعه صادرات موکول شد اما به پيشنهاد اين سازمان قرار شد هر ۲پايانه در يک محل و در مکاني نزديک ۲ شهر احداث شود و در دور دوم سفر در قالب مصوبه درآمد، اما از آن جا که احداث پايانه بر عهده بخش خصوصي است کسي حاضر نشد به همين دليل بدون ارائه طرح توسط بخش خصوصي فرصت براي جذب اعتبار دولتي از بين رفت و در دور سوم سفر بار ديگر پيشنهاد و تصويب شد تا در صورت پيدا شدن مجري از طريق بخش خصوصي عملياتي شود اما تا اين لحظه کسي اعلام آمادگي نکرده است. به گفته او ۹۰ درصد کارهاي اداري پايانه انجام شده تا به مرحله جذب اعتبارات برسد. او مي گويد: تعاوني باغ داران مي تواند مجري طرح باشد. اما باغ داران به علت مشکلات مالي تمايلي نشان نمي دهند.

صندوق بيمه خسارت باغ داران ساوه را پرداخت کرده است

«فروهر» مسئول روابط عمومي بانک کشاورزي استان مرکزي ضمن رد ادعاي توليدکنندگان مبني بر پرداخت نشدن خسارات سرمازدگي سال هاي ۸۶ و ۸۷ مي گويد: مبلغ بيمه بر اساس سطح زير کشتي که کشاورز بيمه مي کند پرداخت مي شود و اگر باغ داري ادعاي خسارت ميلياردي دارد کوتاهي از سوي خودش بوده که با داشتن باغ چند هکتاري سطح زير کشت کمتري را بيمه کرده است. فروهر با اشاره به اين که در سال ۸۶ که بر اثر سرماي شديد درختان انار کف بر شدند در چند مرحله خسارات باغ داران پرداخت و حتي در چند مرحله، تسهيلاتي هم به باغ داران اعطا شد وگرنه امکان ندارد آن ها هنوز سرپا مانده باشند. او احتمال گريز از پرداخت حق بيمه را دليل اعلام سطح زير کشت از سوي کشاورزان مي داند و مدعي است که اسناد پرداخت ها در واحد بيمه موجود است.

جشنواره چهارم

۸ آبان زمان برگزاري چهارمين جشنواره انار ساوه است که به گفته زارعي مدير باغباني جهاد امسال مجري جشنواره تعاوني باغ داران است همان تعاوني که زارعي از وضعيت آن خبر داد و محمد نوپا باغدار نمونه عضو همان تعاوني غيرفعال از رقم ۸ ميليوني حمايت دولتي براي جشنواره خبر مي دهد.

هرچند فرمانداري و سازمان صنعت، معدن و تجارت هم بايد مشارکت داشته باشند اما بايد ديد انار ساوه با نام شناخته شده جهاني مي تواند با ۸ ميليون تومان هزينه دولتي هم به بازار جهاني راه يابد و هم سرمايه گذار مناسب بيابد؟ يا جشنواره هم فرصتي مي شود به کام دلالان و به نام باغدار ساوه اي!
انتهای پیام/115/