میزان مصرف لوازم آرایشی در ایران؛ کجای جهان ایستاده ایم؟

به گزارش قم نیوز، آمارهای بسیاری در مورد میزان مصرف مواد آرایشی و بهداشتی در کشورمان از سوی مراجع مسئول مختلف ارائه می‌شود، اما شاید خاص‌ترین آنها را روز گذشته رئیس اداره مواد آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو عنوان کرد.

رییس اداره آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو به ایرنا می‌گوید: «ایران رکورددار مصرف لوازم آرایشی نه در خاورمیانه نه در آسیا و نه در جهان و نه در هیچ سطح دیگری، نبوده و نیست.» مصطفی اسماعیلی‌مطلق ادامه می دهد که آمارهای اعلام شده در مورد میزان مصرف لوازم آرایشی در کشور و اینکه گفته می‌شود ایران رتبه نخست مصرف لوازم آرایشی را در دنیا دارد، اشتباه است. با این حال سلامت آنلاین در گفتگویی با وی ،خواستار توضیح بیشتر از سوی او درباره میزان مصرف و واردات لوازم آرایشی و بهداشتی در کشورمان شد. این مقام سازمان غذا و دارو تاکید می کند که اصلا آمار دقیق و جامعی در زمینه میزان مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی وجود ندارد.

او در تماس با خبرنگار سلامت آنلاین تاکید می کند که ما متولی محصولات سلامت‌محور هستیم. ولی آماری از مصرف مواد آرایشی و بهداشتی نداریم. با این حال دکتر بهروز جنت، مدیرکل نظارت بر مواد آرایشی، بهداشتی و خوراکی سازمان غذا و دارو می گوید: ما مسئول انتشار آمار سرانه مصرف مواد آرایشی و بهداشتی در کشور نیستیم و باید برای به دست آوردن آمار دقیق سراغ سازمان گمرک به عنوان مرجع واردات و وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان مرجع تولید و حتی انجمن تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی رفت.

آمارها چه می‌گویند؟

آمار اول:

نزدیک ترین آماری که از سال ۲۰۱۵ وجود دارد، مربوط به سایت مجله «Beauty world middle East» است که دفتری در امارات متحده عربی دارد. این سایت می گوید ایران دومین رکورددار مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی در خاورمیانه و هفتمین کشور رکورددار در این زمینه در سطح جهان است. تخمین این سایت از بازار لوازم آرایشی و بهداشتی کشور ایران، ۳.۶۸ میلیارد دلار معادل ۱۲ هزار و ۶۹۶ میلیارد تومان است. به تعبیر این مجله اینترنتی، زنان ایرانی ۳۰ درصد از درآمد قابل تصرف خود را خرج محصولات زیبایی می کنند و مصرف‌کنندگان محصولات زیبایی در ایران، سالانه ۲۳ بطری عطر می خرند.

آمار دوم:

بر اساس گزارش یورومونیتور نیز کل مصرف فرآورده های آرایشی در خاورمیانه در سال ۲۰۰۸ حدود ۷.۲ میلیارد دلار بوده بوده است که در میان کشورهای منطقه، ایران با ۲.۱ میلیارد دلار با فاصله کمی از عربستان (۲/۲ میلیارد دلار) و در رده هفتم دنیا قرار دارد. براساس گزارشی که مرکز تحقیقات بهارات مستقر در لندن نیز ارائه کرده، رشد سالانه مصرف فرآورده های آرایشی در عربستان ۱۱ و در ایران ۱۲ درصد است. به گزارش صداوسیما براساس آمار مرکز آمار، متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری روستایی به قیمت جاری در سال ۹۰ به ترتیب بیش از۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و هشت میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و برای کل کشور ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان برآورد شده است. با توجه به اینکه متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری و روستایی و کل کشور به قیمت جاری در سال ۹۰ برای خرید لوازم آرایشی به ترتیب ۳۲۸ هزار تومان و ۲۵۸ هزار تومان و ۳۰۹ هزار تومان برآورد شده، به این ترتیب هر خانواده ایرانی به طور متوسط در سال ۹۰ حدود ۲.۵ درصد از هزینه هایش را صرف خرید فرآورده های آرایشی کرده است.

آمار سوم:

در کنار این آمار، آماری را نیز ایرنا اعلام کرده است. ایرنا می گوید فقط در نیمه اول سال ۹۴، به میزان ۵۹ میلیون دلار معادل ۲۰۳ میلیارد تومان، محصول آرایشی و بهداشتی وارد کشورمان شده است.

آمار چهارم:

"علاوه بر این در سال گذشته۳۵۰ میلیون دلار از بازار آرایشی و بهداشتی در کشور ما تولید داخل بوده و ۳۵۰ میلیون دلار نیز واردات رسمی به کشور انجام می‌شود. با این حال نزدیک به یک میلیارد دلار هم لوازم آرایشی قاچاق در این بازار وجود دارد. به این ترتیب حجم بازار محصولات آرایشی و بهداشتی کشورمان، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار معادل ۵۸۰۰ میلیارد تومان بوده است."

دکتر بهروز جنت، مدیر کل نظارت بر فراورده‌های غذایی آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو این مطلب را در گفتگو با سلامت آنلاین اعلام کرده و می گوید: «این ارقام تقریبی است، به طوریکه سهم تولید داخل را بین ۲۵ تا ۴۰ درصد، سهم واردات رسمی را هم بین ۲۵ تا ۴۰ درصد و مابقی نیز سهم واردات قاچاق در نظر گرفته شده است.» علاوه بر این وی به به ایسنا می گوید: «البته آمار جعل، تقلب و قاچاق در حوزه آرایشی و بهداشتی متفاوت است، به طوری که میزان آن را از ۴۵ تا ۷۰ درصد اعلام می‌کنند. از طرفی ما باور داریم که ۹۰ درصد موارد قاچاق، تقلبی و جعلی نیز هستند.»

آمار پنجم:

محمد جواد فرزانه، رییس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهد نیز در گفتگو با مهر ضمن اشاره به اينكه حدود ۷۰ درصد از لوازم آرایشی و بهداشتی موجود در بازار ایران وارداتی است،، بیان می کند: «اکثر لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق از طریق گمرکات رسمی کشور وارد می‌شوند.»

افزایش ۲۲ درصدی سهم هزینه لوازم آرایشی خانوار در عرض ۴ سال

سیدحسین پیمان، کارشناس ارشد آمار که تحقیقی میدانی در زمینه مصرف لوازم آرایشی انجام داده به خبرآنلاین می‌گوید: «در سال ۱۳۸۹، متوسط هزينه در كالاهاي آرايشي ذكر شده هر زن ۱۵ ساله به بالا خانوار شهری، ۴۶۶۰ تومان بوده است كه اين رقم در سال ۱۳۹۳ به ۱۰ هزار و ۸۸۷ تومان افزايش يافته است. همچنين نسبت اين هزينه به هزينه سرانه كل هر فرد خانوار از ۸/۱ درصد در سال ۱۳۸۹ به ميزان ۲/۲ درصد در سال ۱۳۹۳ افزايش يافته است.» به این ترتیب مشاهده می شود که نسبت هزينه مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی به هزينه سرانه كل هر فرد خانوار طی سال های ۸۹ تا ۹۳ به میزان ۲۲ درصد افزایش یافته است. با این وجود وقتی آمارهای تیم سیدحسین پیمان را با دکتر مصطفی اسماعیلی، رییس اداره آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو مطرح می کنیم، او به شدت این آمار را زیر سوال می برد و می گوید ما از چنین پژوهشی بی خبریم و نمی دانیم بر اساس داده های کدام سازمان تدوین شده است.

کدام گروه سنی برای لوازم خدمات بهداشتی و آرایشی بیشتر خرج می کنند؟

بر اساس پژوهش سیدحسین پیمان و همکاران او، بیشترین هزینه مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی به میزان ۱۴ هزار و ۵۴۷ تومان متعلق به گروه سنی «۱۹-۲۴» سال است. در کمال تعجب و حیرت، باید بگوییم که دومین رده سنی پرمصرف لوازم آرایشی و بهداشتی، گروه سنی «۱۵-۲۴» سال است که متوسط هزینه او برای خرید چنین کالا و خدماتی ۱۴ هزار و ۴۷۱ تومان است. گروه سنی بعدی پرمصرف، گروه سنی «۱۵-۱۸» سال است که ۱۳ هزار و ۴۰۴ تومان از درآمد خود را هزینه خرید کالاها و خدمات آرایشی و بهداشتی می کند.

قم، تهران و مشهد؛ سه شهر ولخرج در مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی

محمد فرزانه، رییس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهد در گفتگو با مهر از جايگاه سوم مصرف لوازم آرايشی و بهداشتی اين شهر بعد از شهرهای قم و تهران خبر داده است. با وجود چنین آماری، مصطفی اسماعیلی، رییس اداره آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو این آمار را نیز زیر سوال می برد و می گوید: معلوم نیست چنین آماری از چه منبعی به دست آمده است.

او ادامه می دهد که عجیب نیست که تهران رتبه اول مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی را داشته باشد اما در مورد دو شهر دیگر یعنی قم و مشهد اصلا تایید نمی کنم. در کنار این مقام صنفی مسئول، گروه سنجش آماری پیمان و همکاران نیز نتایج جالب دیگری به دست آورده‌است. از نظر ارقام اسماعیلی مطلق، استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، البرز، خراسان جنوبی، مازندران و ایلام، استان‌هایی بوده‌اند که زنان «پانزده‌ ساله و بیشتر» آنها، بیشترین هزینه ماهانه کالاهای آرایشی منتخب را در این تحقیق داشته‌اند. به طوری که هر زن پانزده ساله و بیشتر استان البرز، با هزینه ۲۱ هزارتومان در ماه نسبت به هر زن «پانزده ساله و بیشتر» استان قم با مبلغ ۳۵۰۰ تومان در ماه حدودا ۶ برابر برای کالاهای منتخب آرایشی درسال ۱۳۹۳ هزینه کرده است. همچنین کمترین هزینه را زنان «پانزده ساله و بیشتر» استان‌های قم، گلستان، کرمان، یزد، گیلان برای این کالاها پرداخت کرده‌اند.

در هر حال تعدد آمار و آن هم بدون منبع معتبر نشان از این موضوع مهم داردکه در بخش استفاده از لوازم آرایش هم مانند بسیاری دیگر از حوزه ها آمار دقیق و قابل استنادی وجود ندارد، اما از نحوه مشاهدات مردمی و نیز گردش مالی بازار لوازم آرایش ،می توان نتیجه گرفت خرید و مصرف این مواد سهم قابل توجهی در سبد هزینه خانوار دارد و بویژه وقتی دختران نوجوان گرایش بیشتری به استفاده از مواد آرایشی دارند، باید دلایل و چرایی آن را مورد واکاوی قرار داد.

انتهای پیام/135