قم نيوز : قم نیوز: آیتالله مکارم شیرازی با اشاره به وضعیت آسیبهای ناشی از فضای مجازی، همه دستگاهها و سازمانها و از جمله دولت و مسئولان قضایی و همچنین نخبگان را مسؤول دانسته و میگوید: «در این زمینه، نیازمند شهامت، اراده، تصمیم و برنامه هستیم.»
به گزارش قم نیوز، چندی است که اظهارات مکرّر، صریح و هشداردهنده مرجع هوشیار و عالیقدر جهان تشیع یعنی آیتالله ناصر مکارم شیرازی درباره فضای مجازی به گوش میرسد و این مرجع تقلید در بسیاری از سخنرانیها، دیدارها و بیانات یک ماهه اخیر خود، به تکرار در این باره سخن گفته و همچنان هم به درستی بر این مهم پای میفشارد.
شایسته است در ابتدای این بحث، برخی از جملات آیتالله مکارم شیرازی را در این باره با هم مرور کنیم:
«فعلا گزینههای نظامی دشمن نه مؤثر است و نه نتیجه آن برایشان قابل پیش بینی است؛ بر همین اساس آنها روی مسائل اقتصادی و فرهنگی متمرکز شدهاند.»
«اطلاعاتی که در زمینه فضاهای مجازی به ما میرسد وحشتناک است.»
«امروز شاهد هستیم شبکههای اجتماعی آلوده و رسانههای غربی آلوده هیچ خط قرمزی را به رسمیت نمیشناسند و دنیا را به لجنزار تبدیل کردهاند.»
«متاسفانه در شبکههای اجتماعی برخی از عکسها و برنامههایی که مربوط به اراذل و اوباش است و همچنین امور مرتبط با مسائل مستهجن، منتشر میشود و از این طریق، بدترین و زشت ترین مطالب، عکسها و فیلمها رواج مییابد.»
«اینها عمر، جوانی و ایمان را بر باد میدهد و متاسفانه شرایط به گونهای شده که شبکههای اجتماعی در دسترس همه قرار دارد.»
«امروزه ابزار گسترش فساد و ناهنجاریهای اخلاقی بسیار گسترش یافته است و فضای مجازی نیز در این بین کاربرد خاصی دارد.»
«گفتهاند بیش از 80 درصد ازدواجهای اینترنتی به طلاق میانجامد و این رابطهها در فضاهای مجازی بسیار خسارت آور است.»
این مرجع تقلید در این باره همچنین به تعبیر رهبری انقلاب هم در این زمینه اشاره میفرماید و فضای مجازی را، راه نفوذ فرهنگی دشمن میخواند و بر این نکته تاکید میکند که مسائل اجتماعی، اقتصادی و البته مسائل فرهنگی، دارای تأثیر و تأثّر بر یکدیگر و از یکدیگر هستند.
اکنون در این نوشتار بر آنیم تا رهنمودهای یک ماه اخیر این مرجع آگاه و خبیر را در زمینه راهکارهای سالم سازی فضای مجازی بازخوانی کنیم باشد که مورد توجه عموم مردم و بهویژه مسؤولان قرار گیرد.
در این زمینه و در ابتدا، به برخی نکات مهم و کلیدی مطرح شده توسط ایشان اشاره میکنیم:
الف. توجه جدی به اخلاق در حکومت اسلامی، یکی از اصلیترین و مهمترین امور است و نباید از آن غفلت شود.
ب . از یاد نمیبریم که فضای مجازی، سازندگی هم دارد؛ ولی در عین حال نباید فراموش کرد که هدف بانیان اصلی آن، تخریب فرهنگی بوده است و تاثیرگذاری فوق العاده آن در دنیای امروز – که بیش از هر تاثیرگذاری دیگر نشان میدهد - ، امری غیر قابل انکار است.
ج. اثرات مخرب ماهواره هم در کنار اینترنت و فضای مجازی و شبکههای اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد.
د. ما از تکنولوژی به تمام معنا دفاع میکنیم؛ ولی هر تکنولوژی باید پالایش شود. تکنولوژی فضای مجازی و شبکههای اجتماعی امری است که ناشران فساد از آن استفاده میکنند و ناشران صلاح و رستگاری هم باید به شکل متقابل از آن استفاده کنند.
ه. طبق «قاعده میسور» در علم فقه، در این زمینه باید هرچه در توان داریم انجام دهیم و نباید به بهانه نتوانستن، حضور خود را در صحنه متوقف سازیم و خدای ناکرده، کوتاه بیاییم.
و اما به نظر میرسد راهکارهای اشاره شده توسط آیتالله مکارم، در پنج سرفصل قابل تلخیص است:
1. وظایف مسئولان
این مرجع تقلید در این سرفصل، به مسؤولیت همه دستگاهها و سازمانها و از جمله دولت و مسئولان قضایی اشاره کرده و ضرورت اقدام عملی شورای عالی فضای مجازی را یادآور میشود. همچنین «ضرورت انقلاب در این عرصه»،«ضرورت همگرایی تمامی مسؤولان»، «پرهیز از موازی کاری» و «ضرورت صرف بودجه» را یادآوری کرده و میگوید: «در این زمینه، نیازمند شهامت، اراده، تصمیم و برنامه هستیم.»
نکته مهم دیگر مورد اشاره این مرجع تقلید در این سرفصل، ضرورت هماهنگی اجرایی همه نهادها با شورای عالی فضای مجازی است تا همه اقدامات عملی در چارچوب مشخص و مدوّنی پیش رود.
2. وظایف علمای اسلام
آیتالله مکارم شیرازی به اهمیت وظیفه علمای اسلام در عصر امروز اشاره کرده و ضرورت تذکر همه جانبه در این زمینه را یادآور میشود. به تعبیر دیگر باید گفت که غفلت در این زمینه جایز نیست و آثار و عواقب مخربی خواهد داشت.
3. وظایف عموم مردم
در این سرفصل، آیت الله مکارم شیرازی بر ضرورت حضور حداکثری افراد متدین در شبکههای اجتماعی تاکید میکند تا بر این اساس، عملا نوعی از تبلیغ دینی غیر مستقیم در فضای شبکههای اجتماعی طنینانداز شود و بر این اساس، مقابلهای غیر مستقیم با مطالب نامناسب هم صورت گیرد.
4. وظایف کارشناسان فناوری اطلاعات و سایر کارشناسان حوزه و دانشگاه
در این باره به نظر میرسد که روشنگری درباره نقاط ضعف و قوت فضای مجازی، مهمترین نکته است. به بیان دیگر لازم است تا هشدارهای لازم و البته مستمر به کاربران فضای مجازی و شبکههای اجتماعی داده شود تا با چشمانی باز و به تحلیلی کامل، از این فضا استفاده نمایند.
به هرحال، استفاده نادرست از این فضا و شبکهها، تاکنون و بر اساس آمار، به تضعیف و سست شدن بنیان بسیاری از خانوادهها و افزایش آمار طلاق و بزهکاری انجامیده است و ضروری است تا این آمار و تحلیلها، به شکل دقیق، روزآمد و حداکثری به اطلاع همه رسانده شود.
همچنین ضرورت تولید محتوای دینی و اسلامی در فضای مجازی در کنار لزوم احداث شبکه ملی اطلاعات و تاسیس شبکههای اجتماعی فعال و بومی، مورد اشاره آیت الله مکارم است؛ با این نقطه نظر که کارشناسان تولید محتوا باید با استفاده از نهضت ترجمه و تولید خلاقانه و مبتکرانه، عملا فضا را در دست گیرند و به شبهات هم پاسخ گویند.
بدیهی است که برای تحقق این فضا، کمک حداکثری دستگاهها و نهادهای مسؤول نیز لازم است تا با مجال دادن به کارشناسان خبره، متعهد، خلاق، متفکر و البته بی طرف، زمینه را برای فعالیت این قشر، تسهیل نمایند.
5. وظیفه عمومی
یکی از نکات مورد اشاره آیتالله مکارم شیرازی در این باره، ضرورت «پرهیز از رویکرد انفعال رسانهای» در این زمینه است. به نظر میرسد این هشدار یک هشدار و وظیفه عمومی برای همه مسؤولان، علما، کارشناسان و عموم مردم است و همگان باید آن را جدی بگیرند.
کوتاه سخن آنکه عموم کاربران فضای مجازی و شبکههای اجتماعی باید بدانند که به خودی خود میتوانند در سالم سازی فضای مجازی نقش داشته باشند. بدیهی است اگر هر کاربر اقدام به سالم سازی فضای مرتبط با خود کند، یعنی پستهای نامناسب را حذف کرده، موارد مطلوب و مفید را اشاعه داده و دیگران را هم به این امور تشویق کند، حرکتی دامنهدار و گسترده در زمینه وصول به مطلوب محقق خواهد شد. در عین حال، کاربران شبکههای اجتماعی باید جوّی وسیع از مطالبه گری از مسؤولان و کارشناسان را رقم زنند تا بر این اساس، همت مسؤولان و کارشناسان هم برای استفاده حداکثری از فرصتهای شبکههای اجتماعی و مقابله حداکثری با آسیبها و تهدیدهای آن، مضاعف شود.