قم نيوز : قم نیوز: شهرداری قم با اجرای پروژهای ضمن احیای بافتهای تاریخی شهری که عمدتا در هسته مرکزی قرار گرفتهاند هدف بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده را دنبال میکند.
به گزارش قم نیوز، بافتهای فرسوده یکی از مشکلات امروز گریبانگیر شهرهای کشور است که علاوه بر مسائل زیرساختی و شهرنشینی معضلات اجتماعی را نیز ایجاد کرده و همین مساله سبب پیچیدگیهای فراوان مدیریتی در آنها شده است.
گسترش شهرنشینی و عدم توجه مدیران به رعایت حدود شهری و کنترل متوازن توسعه شهرها، یکی از دلایلی است که امروز بستر توسعه بافتهای فرسوده را ایجاد کرده و از این منظر معضلاتی گریبانگیر آنها شده است.
به همین نسبت که در مناطق مرکزی شهر، بافت فرسوده به دلیل کمبود زیرساختها و جابجایی جمعیت به یک معضل شهری تبدیل شده، حاشیه نشینی نیز از طرف دیگر برای مدیریت شهری مشکل ساز شده است. زمانی که باید چارهای اندیشیده میشد و به جای توسعه نامتوازن شهرها و ایجاد شهرهای جدید به احیا و نوسازی بافتهای فرسوده توجه میشد رویکرد مدیران بر ایجاد زیرساختهای جدید بود حال آن که این امر جابجایی جمعیت از بافت قدیمی به بافت جدید را منجر شده و معضلی به نام بافت فرسوده شهری را ایجاد کرد.
طی سالهای اخیر دولت راهکارهای متعدد حمایتی را برای احیای این بافتها و حمایت از نوسازی آنها به کار گرفته اما وسعت این بافتها در عمده شهرهای کشور به حدی است که بسیاری از این چترهای حمایتی از توان مردم خارج بوده و بسیاری از مردم ترجیحشان بر استفاده از امکانات جدید است تا ایجاد امکان برای خودشان.
شهر قم نیز امروز بیش از هزار هکتار بافت فرسوده مصوب در شورای عالی شهرسازی و معماری دارد در صورتی که میزان بافت موجود در شهر قریب به دو هزار هکتار است. عمده این بافتها در محدوده قدیمی و مرکزی شهر قم در کنار بافتهای کهن و تاریخی شهر واقع شده و این مکانهای تاریخی نیز به دلیل وجود بافتهای فرسوده دچار فرسودگی و بعضاً تخریب شدهاند.
در همین راستا مدیریت شهری قم برای جذاب سازی و ایجاد اهرمهای تشویقی برای مردم برای بازگشت و احیای بافت فرسوده، همچنین نگهداری از بافتهای کهن و تاریخی شهر اقدام به مرمت، نوسازی و احیای مکانها و گذرهای تاریخی گرفته است تا از این منظر بتواند رویکرد اجتماعی را به سمت این بافتها تغییر داده و جذابیت برای جریان زندگی در این محلات ایجاد کند.
یکی از مشکلات بافتهای تاریخی و مرکزی شهر قم، کاهش تراکم جمعیتی در آنها و به نوعی تبدیل محلات به مخروبههایی در کنار یکدیگر است که فضای اجتماعی شهر را تهدید کرده و محیطی مساعد برای بزههای اجتماعی و فرهنگی ایجاد میکند.
در همین راستا میتوان پروژه شهرداری برای احیای بافت تاریخی این محدوده را بسترساز بازگشت مردم و شکل گیری جریان اجتماعی در آنها دانست.
در کنار این اقدام شهرداری در نظر دارد با احیای این مکانهای تاریخی، آنها را به مرکز محله و فضایی برای برنامههای فرهنگی و اجتماعی خود تبدیل کند و مردم را به سمت فعالیتهای عمومی اجتماعی بکشاند.
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) با بیان اینکه در مدتی که از احیای این سازمان میگذرد طراحی و برنامهریزی در حوزه بافتهای فرسوده و تاریخی شهر در دستور کار بوده است گفت: ساماندهی گذرهای تاریخی یکی از برنامههایی است که اجرای آن را در دستور کار قرار دادیم.
علیرضا خاکی گفت: در همین راستا در نخستین گام تفاهمنامهای مشترک با اداره کل راه و شهرسازی و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای بهسازی بافتها و گذرهای فرسوده تاریخی شهر منعقد شد تا با بهرهگیری از آن ضمن احیای این محدودههای تاریخی بتوانیم فضای اجتماعی در بافت فرسوده را بهبود بخشیم.
وی با اشاره به آغاز پروژههای احیای محور گذر خان، میدان میر، آب انبار لبچال و... در بافت فرسوده و تاریخی شهر گفت: بخشی از این پروژهها در هسته مرکزی و در مجاورت حرم مطهر حضرت معصومه(س) در قالب ساماندهی معابر بافت فرسوده با رویکرد ارتباط حرم با فضاهای مذهبی در حال انجام است.
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) ادامه داد: در این قالب فضاهایی همچون گذر سیدحسن و گذر خان و مجموعه میدان میر و بیتالنور جزو اولویتهای سازمان قرار گرفته و در حال اجرا است.
وی با بیان اینکه با احیای فضاهای تاریخی محدوده مرکز شهر، از تخریب آنها در روند اجرای پروژههای توسعه شهری جلوگیری میشود تصریح کرد: با وجود اینکه منابع شهرداری برای اجرای گسترده پروژهها در بافتهای فرسوده محدود است اما سعی داریم هر سال پروژههای این بخش را توسعه دهیم.
خاکی ایجاد انگیزه برای نوسازی محلات قدیمی و فرسوده با اجرای پروژههای احیای تاریخی را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از اهداف ما در اجرای این پروژهها برای بهرهگیری از توان مردمی برای بازگشت به این محلات و احیای آنها است.
این پروژه شهری را میتوان آغازی بر احیا و بسترسازی برای نوسازی بافتهای فرسوده قم دانست اما همچنان افزایش این بافتهای زنگ خطری در کنار مسؤولان است.
اگر پیش از ایجاد بسیاری از محلات جدید شهر فکری به حال احیا و نوسازی و ایجاد انگیزه بهسازی در محلات قدیمی میشد امروز مشکلات اقتصادی، عمرانی، زیرساختی، اجتماعی و فرهنگی گریبانگیر بسیاری مناطق با اصالت شهر قم نبود.
با این وجود هنوز هم زمان هست و اقدام شهرداری میتواند با همراهی و همکاری دیگر دستگاههای متولی استانی بهبود وضعیت استان در خصوص بافتهای فرسوده را بسترسازی کند.
شهردار قم با اشاره به اینکه وجود بیش از هزار هکتار بافت فرسوده در شهر قم اظهار کرد: حدود 350 هزار نفر در این بافت زندگی میکنند و به همین خاطر نیاز است که بیش از پیش به احیای این محدوده توجه ویژه شود.
سیدمرتضی سقائیان نژاد یکی از ویژگیهای خاص بافتهای فرسوده شهر قم را وجود مراکز تاریخی و حوزههای علمیه در آنها دانست و تصریح کرد: هسته مرکزی شهر قم و محدوده حرم مطهر حضرت معصومه(س) در این بافت قرار گرفت و به همین خاطر باید این بافتها احیا شده تا شرایط اجتماعی و اقتصادی بهتری نیز در آنها فراهم شود.
وی با تاکید بر اینکه بسیاری از بافتهای فرسوده قم هنوز زنده است گفت: هنوز فرصت برای احیای این بافتها وجود دارد و نباید غفلت کرد تا این محدود گریبانگیر معضلات و مشکلات متعدد اجتماعی شود.