عفاف و حجاب؛ مولفه ای بسیار مهم برای تحقق فرهنگ عمومی فاخر

به گزارش قم نیوز، این ایام هشتاد و دومین سالگرد شهدای قیام خونین گوهرشاد است؛ روزی که به دستور مستقیم رضاخان، حدود 3 هزار نفر از مردم متحصّن در مسجدی در جوار بارگاه قدس رضوی، محاصره و به خاک و خون کشیده شدند تا روز 21 تیر به عنوان "روز عفاف و حجاب" و این ایام به عنوان هفته عفاف و حجاب در تقویم‌ها ثبت شود.

باید گفت یکی از شاخص‌های بارز در گسترش و تعمیق فرهنگ عمومی، ظاهر و جلوه انسان‌هاست؛ به بیان دیگر ظاهر هر فرد، به نوعی مُبیّن فرهنگ اوست و به همین دلیل هم هست که فرموده‌اند: "مَن تَشَبَّهَ بِقَوم، فَهُوَ مِنهُم؛ هرکه خود را شبیه گروهی درآورد، جزو آن گروه قرار می‌گیرد."

همین تعبیر البته در دویست و هفتمین نهج البلاغه و از زبان حضرت مولا امیرالمؤمنین (ع) هم مطرح شده است و بر آن اساس، هرکه خود را به گروهی شبیه سازد، نزدیک است که عضوی از اعضای آنان باشد.

اینگونه است که ظاهر افراد، عملاً نشان دهنده شخصیت آنان و لباس اشخاص، به نوعی پرچم وجود هرکس است که با آن و براساس آن، شناخته می‌شود و هویت خود را اعلام می‌دارد.

از این رو باید پوشش ظاهری و البته ضرورت توجه به متانت این پوشش را امری فرادینی دانست که در عین حال در دین و شریعت هم به آن توجه ویژه ای شده است.

همانگونه که اشاره شد؛ امروز به پاسداشت شهدای قیام مسجد گوهرشاد، به عنوان "روز عفاف و حجاب" نامگذاری شده است.

و مسجد گوهرشاد، یادبودی از بانویی عفیف و پرهیزکار، یعنی بانو گوهرشاد است که روزی تصمیم گرفت مسجدی در جوار بارگاه نورانی حضرت امام علی بن موسی الرضا (ع) بنا کند.

او وقتی به فکر تأسیس این مسجد افتاد؛ هرگز به ذهنش هم خطور نمی‌کرد که روزی به این خانه خدا، حمله ور شوند و ضمن محاصره مردم مؤمن و متدین حاضر در آن، همه را با مسلسل، از دم تیر بگذرانند.

او این مسجد را با رعایت بسیاری از اصول اخلاقی ساخت؛ مثلاً دستور داد که از محل حمل مصالح تا مسجد، برای حیوانات حمل کننده بار، آب و غذا بگذارند تا هیچ حیوانی در جریان ساخت مسجد، گرسنه و تشنه نمانَد؛ او همچنین دستور داد تا از زدن حیوانات و زیاد کار گرفتن از آن‌ها در طول ساخت مسجد جلوگیری شود.

بانو گوهرشاد شرایطی را نیز فراهم کرد تا همه کارگران با ساعت کاری مشخص و با دستمزدی بیش از دستمزد معمول، مسجد را بنا نهند؛ او با کارگران شرط کرده بود که در عملیات بنای مسجد، همواره با وضو باشند و به یکدیگر احترام بگذارند و از بحث و جدل با هم بپرهیزند.

باید گفت او همه این شرایط را گذاشت تا مسجدی نمونه و با رعایت اصول اخلاقی کامل ساخته شود؛ اما هرگز فکر نمی‌کرد که این یادگار او، روزی شاهد شدیدترین بی اخلاقی‌ها از سوی رضاخان مستبد و عوامل و نوکران او باشد.

بانو گوهرشاد حتی در جریان ساخت مسجد، جوانی عاشق پیشه را که گرفتار عشق ظاهری او شده بود، با تدبیر خاص خود، به سوی معشوق حقیقی رهنمون ساخت تا همین جوان عاشق پیشه، بعدها به عنوان یکی از امامان جماعت مسجد گوهرشاد، زبان گویایی از اخلاق و دین برای مردم باشد.

21 تیر ماه 1314 بود که رضاشاه دستور داد تا معترضان به قانون تغییر لباس و اجباری شدن به سر نهادن کلاه شاپو را در مسجد گوهرشاد محاصره کنند. دستور مستقیم او این بود که بر پشت بام‌های اطراف مسجد مسلسل بگذارند.

سرانجام این بود که نیروهای تحت امر او، به داخل مسجد حمله ور شدند و شهادت دو تا 3 هزار شهید مظلوم و بی دفاع را رقم زدند.

این در حالی بود که پیش از حمله ماموران به حاضرانِ در مسجد، یکی از مسوولان تولیت آستان قدس رضوی موفق شده بود تا تعدادی از سرشناس‌ترین علمای آن روزگار مشهد را از راه‌هایی مخفی از مسجد خارج کند تا فاجعه ای دردناک تر به وقوع نپیوندد؛ جالب اینکه همین فرد هم بعدها محاکمه، زندانی و در نهایت اعدام شد!

پس از آن بود که حکومت وقت برای سرکوب قیام‌های دیگر مردمی، بیش از پیش از إعمال حکومت نظامی استفاده کرد و برخی از علمای مشهور و سخنرانان برجسته مانند آیات شیخ مهدی واعظ خراسانی، شیخ عباسعلی محقق و شیخ بهلول را مورد تعقیب و بازجویی قرار داد.

همه این‌ها به این دلیل بود که رضاخان تلاش داشت تا با قانون تغییر لباس، کشف حجاب را به صورت آشکارا پیگیری و ایران را از پای تا سر، غربی کند!

و این روزها، یادآور یادآور حادثه دردناکی است که بیش از هشت دهه از آن می‌گذرد؛ اما یاد و نام آن روز و شهدای گرانقدر و البته مظلومش، همچنان پابرجاست:

گذشته بیشتر از یک عمر؛ گذشته بیشتر از هشتاد

و تا همیشه تماشایی ست خروش مسجد گوهرشاد

بنای مسجد بیداری به دست شیرزنی گل کرد

زنی ز سلسله طوفان، زنی ز سلسله فریاد.

در بین این ایام 21 تیرماه در عین حال با نامگذاری شورای فرهنگ عمومی کشور، "روز عفاف و حجاب" نام گرفته است تا باز هم، فضای فرهنگ عمومی کشور این نکته را مرور کند که گسترش فرهنگ عمومی عفاف و حجاب، یک عزم جدی و ملی می‌طلبد و وظیفه تک تک اقشار جامعه است؛ بنابراین رعایت عفاف و حجاب، تنها و فقط مختص زنان نیست. رهبر حکیم انقلاب در این باره می‌فرمایند:"در مکتب اسلام، حفاظ و حجابى بین زن و مرد وجود دارد. این به معناى آن نیست که زنان، عالم جداگانه‏ ای غیر از عالم مردان‏ دارند؛ زنان و مردان در جامعه و در محیط کار، با هم زندگى مى‏کنند؛ همه جا با هم سر و کار دارند؛ مشکلات اجتماعى را با هم‏ حل مى‏کنند؛ جنگ را با هم اداره کردند؛ خانواده را با هم اداره مى‏کنند و فرزندان را پرورش می‌دهند؛ اما آن حفاظ و حجاب در بیرون از محیط خانه و خانواده حتماً حفظ مى‏شود.

این، آن نکته اصلى در الگوسازى اسلامى است.

اگر این نکته ‏رعایت نشود؛ همان ابتذالى که امروز غرب دچار آن است، پیش می‌آید؛ اگر این نکته رعایت نشود، زن از پیشتازى در حرکت ‏به سمت ارزش‌ها - که در ایران اسلامى دیده شد - باز خواهد ماند ... ."

در عین حال نباید فراموش کرد که رعایت عفاف و حجاب، موجب تعطیلی فعالیت‌های اجتماعی هم نمی‌شود؛ چراکه عفاف و حجاب بیش از آنکه محدودکننده فعالیت مؤثر و پویا باشد، به این فعالیت‌ها مصونیت می‌دهد و جامعه را به سمت و سوی رشدی شکوفا و پاینده سوق خواهد داد؛ ان شاء الله.

انتهای پیام / 136