قم نيوز
: قم نیوز: از جمله رسومی که امروز اثری از آن در جامعه نمانده که اگر بود شاید وضعیت مصرف به این مرز از بحران نمی‌رسید، آیین‌های باران‌خواهی در مناطق مختلف کشور به ویژه مناطق مرکزی و کویری ایران بود.
يکشنبه ۲۵ تير ۱۳۹۶ ساعت ۲۰:۱۲
کد مطلب : 50953
منبع : خبرگزاری فارس
«باران‌خواهی» آیینی فراموش شده در کویر
موضوع صرفه جویی در منابع مختلف انرژی سال‌ها است که در کشور ما به صورت مستمر مطرح است و هزینه‌های هنگفتی نیز برای فرهنگ سازی این موضوع انجام شده است. در تعالیم اسلامی نیز بارها بر موضوع استفاده بهینه از نعمت‌های الهی و پرهیز از اصراف تاکید و سفارش شده است.
با این حال هر سال بر بحران کمبود منابعی هچون آب، برق، گاز و... افزوده شده و رفته رفته کشور را با چالش‌های عمیق مواجه کرده است.
و اما امسال به علت کاهش بارش و افزایش گرمای شدید، کشور ما با بحران آب و برق مواجه هست و بارها در خبرها خواندیم که با کاهش مصرف پنج تا 10 درصدی می‌توان بر این بحران غلبه کرد و از قطعی آب و برق در چنین شرایط نامساعدی پیشگیری کرد. اما نه تنها اکثر مردم راه صرفه‌جویی را در پیش نگرفتند، بلکه بر اساس آمار رسمی منتشر شده، میزان مصرف آب و برق نسبت به سال قبل افزایش نیز یافته و کار را تا جایی پیش برده که این موضوع در غالب بحران امنیتی در کمیسیون امنیت ملی در حال طرح و بررسی است.
به راستی چرا ایرانیانی که از فرهنگ و تمدن چند هزار ساله بهره‌مند هستند، در چنین شرایطی که بحران با زندگی مستقیم آنها سر و کار پیدا کرده باز هم آن را جدی نمی‌گیرند و برای گذر کردن سلامت از این وضع تلاش نمی‌کنند؟
به نظر می‌رسد یکی از موضوعات مهم در این زمینه نبود درک صحیح و آگاهی در مردم از جدی و عمیق بودن این کمبودها آن هم به واسطه زندگی ماشینی و صنعتی است. در گذشته آب برای خانواده‌ها حرمت داشت چرا که می‌دیدند برای تهیه آن چه زحماتی باید کشید و با چه شرایطی سختی به ویژه در مناطق خشک و کویری آب مورد نیاز فراهم می‌شد.
از جمله رسومی که امروز اثری از آن در جامعه نمانده که اگر بود شاید وضعیت مصرف به این مرز از بحران نمی‌رسید، آیین‌های باران‌خواهی در مناطق مختلف کشور به ویژه مناطق مرکزی و کویری ایران بود. ترس از خشکسالی و گرفتاری برای به دست آوردن آب ویژگی مشترک این آیین‌ها بود.
دعای باران، نماز باران، عروسی آب، و آیین باران‌خواهی از جمله آیین‌های سنتی مردم حاشیه کویر به ویژه منطقه قم بوده که در نزد مردم از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در این آیین‌ها که به صورت گروهی یا فردی انجام می‌شد، پیر و جوان، زن و مرد به شکل‌ها و آیین‌های مختلف بر اهمیت آب تاکید کرده و دائماً نزول باران رحمت الهی برای تامین آب را از خدا طلب می‌کردند.
گذشته از آثار معنوی این آیین‌ها، نکته قابل توجه که باید مد نظر قرار گیرد این است که وجود چنین رسومی موجب می‌شد مردم در زندگی فردی و اجتماعی همواره اهمیت آب را جدی بگیرند و به عنوان نعمتی حیاتی در کنترل مصرف و نگهداری آن تلاش کنند. اجرای مستمر و مکرر این رسوم به عنوان زنگ هشداری برای مردم تلقی می‌شده که علاوه بر اینکه همواره از خدای متعال برای نزول باران طلب کنند، ارزش واقعی این مایه حیاتی را نیز با تمام وجود درک کرده و به معنای واقعی قدر آب را بدانند.
این نکته، حلقه گمشده زندگی امروز شهری است و به نظر می‌رسد با ماشینی شدن زندگی، از بین رفتن آن آیین‌های پرمایه و سهولت دسترسی به منابع انرژی مانند آب، مردم دیگر نه قدر این عنصر حیاتی را می‌دانند، نه از چگونگی فراهم شدن آن با خبرند و نه در مواقع بحرانی درک درستی از کمبود آب دارند که بخواهند در مصرف آن صرفه جویی کنند.
به نظر می‌رسد در کنار شعار صرفه‌جویی باید مردم را به صورت عملی با حساسیت موضوع آشنا کرد، به ویژه در شهری مانند قم با آب و هوایی خشک و گرم و منابع آبی ناچیز.
احیاء آیین‌های باران خواهی حتی به صورت نمادین می‌تواند بار دیگر حساسیت مردم نسبت به این مقوله حیاتی را برانگیزد و تلنگری باشد برای اینکه بدانند منابع انرژی محدود هستند و باید با تمام وجود در مصرف آن تلاش کنند.
به نظر می‌رسد باید اداره کل میراث فرهنگی، شهرداری، آموزش و پرورش، بسیج، شرکت آب و فاضلاب و دیگر دستگاه‌های مربوط وارد عمل شوند و با احیاء این میراث فرهنگی با ارزش و انجام چنین مناسکی فرهنگ صرفه‌جویی و درست مصرف کردن را در جامعه نهادینه کنند تا اندکی از این وضعیت بحرانی که مطمئنا در صورت اصلاح نشدن مصرف کشور را در سال‌های آینده با چالش‌های بسیار جدی مواجه خواهد کرد، کاسته شده و برای سال‌های آینده نیز با مشکلات کمتری مواجه باشیم.
انتهای پیام/ 137
آخرین عناوین
