به نیازهای موجود در عرصه اخلاق مهندسی پاسخ داده شود

ه گزارش قم نیوز حجت الاسلام محمد معرفت صبح امروز در همایش حوزویان مهندس که به همت مرکز خدمات حوزه برگزار شد در مقاله‌ای به تبیین اخلاق مهندسی از نگاه اسلام و ضرورت تفکیک اخلاق فردی و اخلاق حرفه‌ای پرداخت.

وی با اشاره به تاریخچه اخلاق مهندسی گفت: اخلاق حرفه‌ای تاريخچه‌اي طولاني با سابقه بيش از 2500 سال دارد. یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های اخلاق حرفه‌ای سوگندنامه بقراط (450-380 ق.م) در رشته پزشکی است.

محقق حوزوی بیان کرد: در اسلام، اخلاق حرفه‌ای مورد تأکید پیشوایان معصوم(علیهم‌السلام) بوده است. نهج‌البلاغه و رساله حقوق امام سجاد(علیه‌السلام) گنجینه‌هایی ارزشمند در این عرصه هستند.

وی افزود: در ایران قدیم، «فتوت نامه‌ها» با تکیه بر منش سخاوت، جوانمردی، فروتنی و انصاف، از آداب و اخلاق اصناف و پیشه‌وران سخن گفته‌اند. فتوت‌نامه کتاب‌فروشان، زرگران، عطاران، شیشه‌گران، بنایان و معماران، نمونه‌هایی از آن‌ها است.

حجت الاسلام معرفت با بیان اینکه مجامع حرفه‌ای مهندسی جهان از سال 1906میلادی با رویکردی جدید به مبحث اخلاق مهندسی پرداخته و اقدام به تدوین آیین‌نامه‌های اخلاقی کرده‌اند، گفت: در ایران نیز در سال‌های اخیر کارهای خوبی شکل گرفته؛ اما هنوز آیین‌نامه اخلاق مهندسیِ مدونی مطابق با نیاز مهندسان و متناسب با فرهنگ، چالش‌ها و ظرفیت‌های بومی کشور تدوین نشده است.

وی با اشاره به اینکه اخلاق مهندسی شاخه‌ای از اخلاق حرفه‌ای و در طبقه اخلاق عمومی است تصریح کرد: این دانش در حوزه بین رشته‌ای اخلاق و مهندسی است که مهم‌ترین رسالت آن تأمین امنیت، رفاه و آسایش انسانی در حوزه مهندسی است.

مهندس پایه یک عمران افزود: اخلاق مهندسی مجموعه‌ای از آیین‌نامه‌ها و مقرراتی است که با عمل به آن‌ها فعالیت‌های فنی درست از نادرست متمایز می‌شوند.

وی عنوان کرد: بسیاری از مهندسان یا مدیران سازمان‌های حرفه‌ای، اخلاق را منحصر در ارزش‌هایی چون احترام به کارفرما، خوش‌رویی، ازخودگذشتگی و... می‌دانند؛ اما اخلاق مهندسی مجموعه بایدها و نبایدهایی است که یک مهندس از آن جهت که مهندس است باید انجام دهد؛ به دیگر سخن، اخلاق مهندسی توجه به آن دسته از گزاره‌های اخلاقی است که در ایمنی، سلامتی و رفاهِ حاصل از فعالیت‌های مهندسی تأثیرگذار است.

حجت الاسلام معرفت تصریح کرد: تقلیل اخلاق حرفه‌ای به اخلاق فردی، موجب فروپاشی سرمایه اجتماعی، توسعه بی‌اعتمادیِ مردم به خدمات فعالان حرفه‌ای، بدگمانی‌ها و رخت بربستن امید اجتماعی است.

وی ابراز داشت: اصل احترام به شأن و آزادی انسان‌ها؛ اصل توجه به نظام ارزش‌های جامعه؛ اصل سودمندی و عدم آسیب رسانی؛ اصل عدالت و عدم تبعیض و اصل وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری مهم‌ترین اصول اخلاق حرفه‌ای هستند.

محقق حوزوی گفت: تقویت ایمان؛ تعلق سازمانی؛ تعهد و پایبندی؛ خودداری از تعارض منافع و صداقت و امانت‌داری مهم‌ترین عوامل مؤثر در اجرای آیین‌نامه‌ها و کدهای اخلاقی هستند.

وی با اشاره به راه‌های توسعه و گسترش اخلاق مهندسی افزود: شناسایی مسائل و چالش‌های بومی در عرصه اخلاق مهندسی؛ مطالعه تجربیات موفق جهان در زمینه رشد اخلاق مهندسی در جوامع حرفه‌ای؛ لزوم بومی‌سازی آیین‌نامه‌های اخلاق مهندسی، متناسب با ظرفیت نهادهای مهندسی کشور و فرهنگ جامعه؛ ایجاد کارگروه‌های تخصصی مشتمل بر کارشناسان دو حوزه مهندسی و اخلاق اسلامی، برای تدوین کدهای اخلاق مهندسیِ هماهنگ با ارزش‌های معنوی و فرهنگیِ جامعه؛ تشکیل کمیته اخلاق و ارتباط با مراکز متناظر در سطح جهانی با هدف برجسته کردن و نشر مباحث اخلاق مهندسی اسلامی؛ پرورش و تربیت اساتید ماهر در مباحث اخلاق مهندسی و آموزش مباحث اخلاق مهندسی در دانشگاه‌ها و سایر مراکز علمی از جمله راه‌های توسعه و گسترش اخلاق مهندسی هستند.

حجت الاسلام معرفت گفت: منابع موجود در دانش اخلاق مهندسی حاصل تفکرات اندیشمندان غربی و ناظر به مسائلی است که در جامعه علمی غرب مورد توجه قرار گرفته است؛ اگرچه استفاده از تجربیات این کشورها لازم و مفید است؛ اما بایسته است کارشناسان دو حوزه مهندسی و اخلاق اسلامی، با بهره‌گیری از آموزه‌های غنی اسلام و با مطالعات میدانی، متناسب با فرهنگ، مشکلات و ظرفیت‌های بومی ایران اسلامی به نیازهای موجود در عرصه اخلاق مهندسی پاسخ دهند.

انتهای پیام/ 137